Suplementi Pena Shqiptare/ Agim Hushi: Rrethimi i dimrit

445
Sigal

Tregim

Në atë fshat të largët të Myzeqesë ku frynin erërat e ftohta të detit, por ku deti nuk dallohej as në horizont dukej sikur dimri kishte vendosur rrethimin e tij të egër!
Rrugët e baltosura e bënin të vështirë çdo komunikim të fshatit në zemër të fushës së pafund dhe gjurmët e thella të qerreve sikur tregonin përpjekjet e dëshpëruara të fshatarëve për tu arratisur nga ai izolim.

Në një cep të fshatit tymoste nga oxhaku i vjetër një shtëpi e vogël lyer me gëlqere të bardhë dhe ca fiq të tharë në oborr. Brenda mundohej të shtynte ditët Maria, një grua e ve dhe e lodhur nga vitet, mbi të shtatëdhjetat, e cila jetonte e vetme prej vitesh. Kishte lindur dhe rritur tetë fëmijë; të gjithë të martuar dhe  rregulluar me familjet dhe me fëmijët e tyre.

Por të gjithë kishin ikur në kërkim të fatit të tyre për një jetë më të mirë, disa në Itali dhe të tjerët në Greqi. Vitet e para ata kujdeseshin për të me ndonjë lek që ia dërgonin me postë dhe e telefononin nganjëherë. Por shitja e një copë toke që i kishte rënë me ligjin e privatizimit të tokës i kishte hapur Marias një sherr të madh me djemtë dhe dhëndurët! Duke qenë se ajo nuk ishte e zonja as ta punonte dhe as ta mbillte dhe e mbetur me një pension që nuk i dilte as për ilaçet e tensionit dhe të zemrës ajo vendosi ta shiste tokën!

Por kjo i zemëroi si djemtë ashtu dhe dhëndurët që çuan deri në ndërprerje totale të marrëdhënieve me të duke e quajtur një nënë të padrejtë dhe të pashpirt. Sipas tyre ajo duhej ta kishte pjesëtuar tokën në tetë hise dhe t’ua linte fëmijëve dhe jo ta shiste për pesë  para. Maria ishte munduar t’u shpjegonte se këtë e kishte bërë nga halli dhe se pensioni qesharak që merrte nga shteti nuk i dilte as për të blerë ilaçet me të cilat mbahej gjallë.

Por arsyetimet e sajë nuk i kishte dëgjuar njeri. Paratë  ishin mbaruar shpejt dhe ajo kishte mbetur në mëshirë të pensionit që më shumë e trishtonte se i zgjidhte ndonjë punë. Ushqehej thjeshtë me barishtet e oborrit dhe ndonjë vezë nga ato pak pula që mbante… Por më shumë se mjerimi zemrën e saj e thyente trishtimi që fëmijët të gjithë e kishin harruar dhe i kishin kthyer shpinën.

Shpesh zgjohej e tmerruar nga ëndrrat gjithë merak që shihte netëve për fëmijët. E mundonte një merak i madh se si ishin me shëndet, si kalonin dhe shpesh qante duke kujtuar si i kish rritur me aq shumë mund, sakrifica dhe dashuri. Ah zemra e nënës mendonte dhe s’kishte fuqi as t’i merrte mëri se pse i kishin kthyer shpinën aq padrejtësisht! Mendonte veç si të gjente një mënyrë që të merrte vesh se si ishin, si kalonin me punët, hallet dhe familjet e tyre!

Por dimri me rrethimin e tij gjithë shi dhe erë sikur e ngushtonte zemrën e saj të sëmurë me rrugët që i zinte me baltë ku dhe buajt dhe rrotat e mëdha e të drunjta të qerreve lidheshin me llucën e rëndë të baltës. Atë mëngjes të ftohtë janari ajo ndezi kallamat e fundit dhe u përpoq të ngrohej në oxhakun pothuaj të zbrazur… Kishte një dhimbje në gjoks në anën e majtë dhe mezi po mbushej me frymë… E ndjeu se ishte zemra dhe kishte një muaj pa ilaçe. Vari kokën pa fuqi në anë të oxhakut dhe i erdhi keq për veten. Nga sytë e rreshkur i rrodhën lotët e hollë. Dikur shtëpia ishte plot dhe ajo lumturohej kur i shihte fëmijët të rriteshin që mbushnin dhomën me zëra.Grindeshin me njëri tjetrin për lodrat, librat, qumështin, sheqerin, fiqtë… Por zhurma e tyre e lumturonte. 
I doli parasysh Petro, i shoqi, ai burrë i urtë e pa fjalë që pinte ndonjë gotë raki me një vezë të zier dhe një copë djathë e qepë aty buzë oxhakut dhe që s‘ia kishte prishur qefin kurrë dhe e kishte dashur gjithë jetën deri në momentin e fundit kur dha shpirt nga kanceri. Befas Marias i qeshën sytë dhe ktheu kryet nga dera.  Iu bë sikur dëgjoi zhurma zërash, si të fëmijëve dikur. 

Ktheu kokën nga dera e mbyllur por shpejt u ftillua dhe e kuptoi se nuk ishte asgjë tjetër veçse zhurma e erës së dimrit. U përpoq të ngrohej disi duke trazuar kallamat e hollë që i përdorte në vend të drurëve por dimri ishte i ftohtë e i hidhur. Vuri xhezven e kafes por u kujtua se sheqeri kishte kohë që i kishte mbaruar. Por vendosi ta pinte ashtu të hidhur… Kafes iu desh ca kohë të ziente dhe të formonte shkumën e zezë. E ktheu në filxhan dhe mezi priti të rrufiste gllënjkën e parë. Iu duk pelin, aq e hidhur sa ndjeu të përzierë.

Papritmas ndjeu t’i merreshin mendtë dhe t’i përzihej. Por kishte disa ditë pa ngrënë dhe stomaku iu pështoll në pamundësi për të nxjerrë diçka… Befas sytë iu veshën dhe u përpoq të mblidhte veten. Ah sikur ata zëra të ishin fëmijët… Mbase s’më del shpirti pa i parë dhe një herë mendoi… I erdhi keq për gjithë nënat e botës që janë ndërtuar kështu; ti duan pa kushte pjellat e tyre. Por ndjeu se gjymtyrët po i rëndoheshin dhe trupi bashkë me mendimet po i mpiheshin. Pas pak ra pa fuqi dhe sytë i mbetën hapur nga dera.

Ka kohë që ka vdekur, tha doktori ndërsa një nga komshiet që kishte njoftuar policinë po qante në heshtje… Fshati mes fushës i ngjante një qenieje të braktisur dhe vdekja e asaj nëne të harruar sikur ishte shkruar në shkronjat e pakuptueshme por të trishtuara të gjurmëve të qerreve në baltën e thellë.  Dimri vazhdonte me shi dhe erë si për të thënë se ai ishte aty zot i gjithçkaje. Ashtu nën shi dhe erë e mbuluan Marien në varrezat e kishës së vjetër nën një selvi të gjatë si për të dëshmuar nga larg dëshpërimin e një nëne varrosur aty me mallin e saj…