Pena Shqiptare/ Pozaet Qose: Burri me xhaketë të vjetër

617
Pozaet QOSE 
Burri me xhaketë të vjetër
Tregim
Atë pasdite Mentor Morava e kishte amperin në qiell. Ndizte e shuante cigare njëra pas tjetrës dhe shfrynte si një kalë, kur dikush matet t’i heqë tagjinë që ka përpara. “Maskarenjtë! S’u ka mbetur pikë njerzillëku! Kujtojnë se janë zotërit e frymës sonë”, mërmëriste, duke ecur tutje-tëhu në kuzhinën e tij të vogël, në një apartament të kohës së “Xhaxhit”. Jetonte vetëm me të shoqen, pasi fëmijët kishin vite që jetonin larg tyre, ku ua kishte sjellë mbarë Zoti. Atë pasdite ajo kishte shkuar nga e motra, se ajo e kishte pasur disa ditë pa qejf vajzën e vogël, ndaj edhe ai, pikë e vrerit, bubërronte nëpër shtëpi vetëm me mërzinë e vet. Dikur do të vinte edhe për të dita e daljes në pension, se ai nuk bënte përjashtim nga gjindja njerëzore, por, ta flaknin si paçavure, këtë s’e pati menduar kurrë. Vdekjen e dinte, por jo një lëndim të tillë të pashpjegimtë. Sikur kishte vrarë e prerë njerëz e jo sikur kishte mësuar një jetë të tërë vajzat dhe djemtë e asaj qyteze, buzë lumit, në gjimnazin e vetëm të tij. Një birbo nga Zyra Arsimore kishte dërguar një shkresë në drejtorinë e shkollës, ku njoftohej me një varrezë fjalësh (tjetër gjë nuk mund të quhej ajo) se ai kishte mbushur moshën për të dalë në pension, prandaj që atë ditë i ndërpriteshin marrëdhëniet financiare me atë institucion arsimor, zëvendësohej nga një tjetër (që ishte mbesa e përgjegjësit të Zyrës Arsimore) dhe e kujtonin (sa të kujdesshëm, skuthërit!) që të përgatiste dokumentet e nevojshme e t’i depozitonte pranë agjencisë së sigurimeve shoqërore të rrethit. Edhe një pagë mujore që i takonte të merrte si shpërblim, i kishin thënë se do t’ia paguanin në një moment të përshtatshëm (të papërcaktuar), sepse nuk mjaftuakëshin fondet. Pikë e zezë! Të punonte njeriu një jetë të tërë e ta zbonin si qen të zgjebosur! Po thuaj, more t’u thaftë gjuha, një “Faleminderit”, një “Të lumtë mendja e të nderoftë Zoti, o njeri, për atë që bëre!”, po jo dhe jo. Sikur kishte zënë dynjanë me gurë. Kolegët ia kishin bërë nderin, si e kishte dashur e mira e punës (një kokteil, një tufë me lule, tre libra, risjellje copëzash komike nga vitet e shumta të punës dhe shumë këngë, që i kënduan së bashku), por as këto nuk ia kishin vënë dot në gjumë zemërimin. E ktheu me eks rakinë e mbetur në gotë dhe e mbushi përsëri. Ishte gati të zihej dhe me retë, aq i ishte mbushur shpirti atë mëngjes. Ndjeu të trokiste dera, Gjithë nerva shkoi të shihte se kush do të ishte “viktima” që do t’i shkrehej, pa i pasur pikën e fajit. Ngriu sapo pa ata që kishin bujtur ta shihnin. -Na lejon, presor?!- foli njeri prej tyre. -Po si jo? Ejani, ejani,- i ftoi ai, më shumë instinktivisht, se sa me dëshirën që njeriu fton të hyjë brenda dikë, për të cilin ndien detyrimin e dhurimit të kohës e vëmendjes. Ishin shtatë ardhës; 5 burra e dy gra. I kujtohej si në mjegull se ishin maturantët e tij të parë (nga njëri që e kishte syrin e vëngër), por emrat gjallë në botë se i vinin në mend ato çaste. Të porsaardhurit u ulën si mundën në dy divanet dhe karriget që ndodheshin në dhomë. -Presor, ta gëzosh pensionin e të kesh jetë të gjatë e të qetë!,- uruan njëri pas tjetrit, duke kthyer nga një gllënjkë raki apo liker, prej gotave që kishin përpara. -Ne e morëm vesh, presor, se si ishin sjellë me ty shefat, duke ta bërë borxh, pasi ky qyteti ynë, një bythë vend është. Më fal për shprehjen, një pordhë të bësh, dëgjohet nga agjencia deri te parku e jo më një gjë e tillë, që u përfol prej disa orësh, si një budallallëk pa pikë lezeti,- foli syvëngri -Po ti, mos u mërzit, presor, se vlerësimin tënd nuk mund ta bëjë një buburrec zyre. Jemi ne, nxënësit tuaj, ata që e dimë më mirë se cilido tjetër se sa është vlera juaj, janë prindërit tanë- shtoi një tjetër, me bark të kërcyer. -Më bëtë borxhli,- foli Mentori, të cilit s’i kishte mbetur më pikë mërzie. – Do të më falni, por unë s’ua mbaj mend emrat. Më kujtohet se kini qenë maturantët e mi ta parë. Vetëm Kaq. Po nuk e patët bezdi, do të më gëzonit shumë, nëse do të m’i thoshit emrat tuaj. Njëri pas tjetrit ata thanë emrat e tyre dhe shtuan edhe ndonjë episod nga e shkuara, që pamja të plotësohej sa më e plotë. Pastaj i zgjatën dhuratën dhe e lutën ta hapte mes tyre. Brenda pakos ishte një poster, që paraqiste pamjen e një burri me xhaketë të vjetër dhe mbi të strofa e një poezie japoneze, që ai e thoshte shpesh, kur u pati dhënë mësim dikur: 
“Burri me xhaketë të vjetër
Dhe pa asnjë lek në xhep,
Ç’mund të jetë tjetër,
Veç mësues a poet?”
Ai u përlot dhe u çua në këmbë me gotë në dorë, për t’i uruar sërish që i kishin kthyer gëzimin atë pasdite. Njëra nga gratë hapi kutinë, nxori prej saj një kostum ngjyrë ulliri, një këmishë e një kravatë dhe ia zgjati gjithë emocion.
-Ta gëzoni, presor! Ju dhëntë Zoti jetë të grisni dhe shumë të tjerë, veç këtij! Mentori u gëlltit, Një lëmsh i ishte mbledhur në grykë dhe po i zinte frymën. 
-Mos e ndieni veten keq, presori ynë i mirë. Ju duhet ta dini më mirë se ne se kjo nuk është koha e mësuesit dhe e poetit, por e batakçiut dhe e të ligut, që nuk kanë as dy gramë tru në kokë, por kujtojnë se bota rrotullohet rreth tyre dhe ata mund të bëjnë ç’t’u doje qejfi me të. 
E përshëndetën dhe u larguan, duke i uruar dhe një herë shëndet e mbarësi. Kur po vishte kostumin, për ta provuar, në xhepin e brendshëm të xhaketës i zuri dora një zarf. E hapi. Brenda tij ishin futur një kartolinë dhe një mijë euro. Në kartolinë ishte shkruar: “Jetë e mirësi mësuesit tonë të dashur, që sot del në pension! Paç gjithnjë diçka për të bërë në jetën tënde! Me dashuri, maturantët e së katrës “D” (2002)”. Me një mijë euro mund të mbyllte ca vrima nga thesi i tij i madh i gjërave të munguara, por, të paktën, njëqind prej tyre mendoi se nuk duhej t’i prishte në asnjë mënyrë për punët e veta. Do t’ia jepte pronarit të agjencisë funerale, që të vdekurit e pavarrosur të kishin kurorat dhuratë prej tij në varrimin e tyre formal.
Sigal