Xhemal Qefalia, deputeti socialist në intervistën për Gazetën Telegraf thotë se maxhoranca nuk ka arsye që të mbrojë të inkriminuarit në poste, por duhet konsensus dhe vullnet politik nga të dy palët për të dakortësuar për nënligjet e ligjit të dekriminalizmit.
Z. Qefalia, ju jeni anëtar i Komisionit të Sigurisë. Ç’do të thotë për ju ligji i dekriminalizimit?
Tashmë është bërë publik ligji dekriminalizimit. Është një vullnet i përbashkët i forcave politike në vend. Më së fundmi është vendosur me ligj se cilët janë personat të cilët duhet të jenë jo vetëm në politikë, por dhe ata që drejtojnë institucione të tjera, duhen njerez që të mos jenë të përfshirë në botën e krimit. Dhe kjo është një gjë e mire që më së fundmi edhe me ligj vendoset një standard i ri, gjë për të cilën jemi përshëndetur dhe nga ndërkombëtarët.
Pse ka vështirësi? Është krijuar një ngërç midis opozitës dhe mazhorancës për zbatimin konkret të ligjit të dekriminalizimit. Afati për hartimin e nënligjeve është deri më 6 mars.
Normalisht kjo ka ardhur si rezultat i mosdakordësisë në disa elementë kryesorë të cilët kanë të bëjnë me hartimin e akteve nënligjorë midis mazhorancës dhe opozitës. Ne në fakt sot jemi dhe në këto moment që po zhvillohet seanca parlamentare, ka një diskutim intensiv midis dy palëve për ta hartuar këtë ligj. Nuk ka arsye objektive që ky ligj të mos hartohet. Gjithsesi, ato janë duke punuar me qëllim arritjen e një dakordësie që t’i shërbejë drejtpërdrejt ballafaqimit real me ligjin, dhe unë kam bindjen se kjo gjë do të realizohet brenda afatit kohor të 6 marsit.
Dje Z. Paloka tha që PS duke bërë nënligjet për dekriminalizimin, fotografon që disa anëtarë të saj të mos i prekë ligji i dekriminalizimit. Mos vallë krijohet kjo përshtypje që secila palë do të mbrojë njerëzit e saj dhe të hartojë nënligje për t’i përjashtuar njerëzit e saj që të mos i kapë ky ligj?
Ndofta në pamje të parë të krijohet ky konkluzion që thoni ju. Por në mendimin tim dhe në bindjen time, është që nuk ka interes mazhoranca që të mbrojë individë që janë të dekriminalizuar. Madje dhe unë vetë personalisht, nëse do të kishte fakte dhe prova, do isha i dakordësuar që të evidentohem, madje vazhdoj të insistoj që ata emra të përmendur prej 19 vetësh ende s’janë bërë publikë. Do prisja me kërshëri dhe kuriozitet që këta emra të evidentohen në bazë të fakteve, dhe kështu do të ndihemi dhe ne si parlamentarë më të qetë, më të sigurtë, sepse në këtë këndvështrim dhe në këtë kontekst, duket sikur i gjithë parlamenti është i zhytur në krim. Edhe ne që jemi prezentë nuk është se ndihemi më mirë.
Kur ambasadori Lu deklaroi që deputetë kriminelë pengojnë reformën në drejtësi, e kishte parasysh për deputetë në grupet e tjera parlamentare dhe jo në PS, apo për të gjithë grupet?
Unë mendoj që ambasadori Lu ka një kontribut të jashtëzakonshëm lidhur me mbështetjen që po i jep palëve politike për të qenë dakordësuar që Shqipëria ta luftojë korrupsionin, dhe këtu nuk është se ka ndonjë ndasi. Unë vazhdoj të insist5oj që e pres me kërshëri dhe me kureshtje cilët janë këta, pavarësisht të palës nga mazhoranca apo nga opozita. Shpresoj që këta të bëhen evidentë sa më parë, dhe pastaj mund të bëjmë bilancin nga anonte peshorja, nga e majta apo nga e djathta. Por e rëndësishme është që parlamenti të jetë i pastër dhe votuesit të ndihen të qetë për njerëzit të cilët kanë çuar për t’i përfaqësuar në seancat në parlament.
Z. Qefalia, deri tani që korrupsioni nuk është luftuar në Shqipëri, është se ka munguar një organizëm në gjyqësor, si byroja kombëtare e hetimit?
Jo, nuk jam kategorik në këtë këndvështrimin tuaj. Ajo çka doja të thoja unë që në krye të herës, që në momentin që dhe në opozitë, kjo mazhorancë ka kërkuar me forcë që të bëhet reforma në drejtësi. Kemi parasysh që po të rikthehemi pak në kohë, në një periudhë prej 8 vitesh, PD që qeveriste vendin, dhe aleatët e saj nuk kishin fare në axhendën e tyre. Quhej diçka normale sistemi në drejtësi, dhe kjo shtoi më shumë korrupsionin. Me ardhjen e kësaj mzahorance, një nga prioritetet e mëdha krahas reformës administrative është dhe reforma në drejtësi. Dhe unë mendoj që vendosja e sistemit të dakordësuar nga të dyja palët, natyrisht vazhdoj të insistoj që kjo reformë të bëhet efikase nëse do të ketë vullnet politik nga të gjithë subjektet politike, pasi kështu do të bëhet më e zbatueshme dhe të mos ndodhë që miratohet nga njëra palë, dhe kur të vijë pala tjetër ta zhbëjë këtë. Kështu që, unë mendoj që kjo reformë në drejtësi patjetër do të vërë para përgjegjësisë të inkriminuarit e djeshëm, pse jo dhe ata që akuzohen sot, kushdo cili ka shkelur dhe abuzuar me fondet publike, me veprime korruptive, të përgjigjet para drejtësisë, pavarësisht i kujt subjekti politik është.
Z. Qefalia, ju persnoalisht për kë varësi jeni që të jetë byroja kombëtare e hetimit, në varësinë e ministrisë së brendshme, apo të prokurorisë?
Shiko, ka alternativa të shumë vendeve. Ne nuk është se do shpikim, por unë mendoj që mënyra e përcaktimit të varësisë është diçka shumë elementare dhe nuk është shumë e rëndësishme. E rëndësishme është të jetë vullneti i saktë politikisht. Unë s’e kam lexuar në detaj draftin, megjithatë jam për atë draft që palët të bien dakord dhe të mos krijohet idea që këta janë në pushtet tani dhe do vendosin këtë ligj, dhe presim kur të vijnë ata, të ndryshojnë këtë ligj. Jam i mendimit që të gjendet një modul, një diçka e saktë e cila të ketë pajtueshmëri nga të dyja palët, me qëllim që ligji të miratohet sa më parë, dhe ajo çka është më kryesore, të fillojë implementimi i tij, i cili është shumë më i rëndësishëm sesa hartimi i këtij draftit, sepse ne nuk vuajmë as për ligj. Ne kishim prokurorinë e përgjithshme, i kemi prokurorët, e kemi trupën e gjyqtarëve, dhe fakti që fenomeni po vazhdon tregon që duhet bërë diçka ndryshe, dhe kjo ndryshe kërkon miratimin dhe vullnetin e gjithë forcave politike.
Z. Qefalia, unë si qytetar mendoj që nëqoftëse byroja kombëtare e hetimit do të jetë nën varësinë e ministrisë së brendshme, është nën varësinë e ekzekutivit, të kryeministrit. Mendoj dhe që kryeministri s’do ta lejojë byronë kombëtare të hetimit të hetojë korrupsionin e ministrave të tij. Më shpjegoni të kundërtën!
Shiko, natyrisht ky është një opsion që e hedh dhe vazhdimisht opozita. Këtu nuk bëhet fjalë që vendosja e drejtuesit të këtij institucioni (nëse do ta konsideroja të tillë), të kësaj njësie, do të jetë nga ministri. Mund të ketë dhe mendime të kësaj natyre që thoni ju. Por ajo çka thoni ju që është në thelb të kësaj gjëje, është që në fund fare kjo byro do kalojë doemos nga organi kushtetues, që është prokuroria. Nuk do ketë vendimmarrje drejtuesi për të ndërhyrë. Gjithsesi, thashë, kjo është edhe pjesa që po ha më shumë diskutim, dhe unë kam bindjen që do të gjendet një modul, një formë që do të kënaqë të dyja palët dhe të bëhet e asimilueshme.
Mos harroni që për 2-3-4 vite, mazhoranca e sotme mund të jetë në opozitë dhe opozita në pushtet. Atëherë, nëqoftëse do jeni në opozitë, do keni përsëri këtë mendim që byroja kombëtare e hetimit të jetë nën varësinë e ekzekutivit nëqoftëse do jeni deputet i opozitës?
Ne themi që jemi votuar nga shqiptarët, dhe pretendojmë që kemi shumë gjëra për t’u dhënë shqiptarëve, dhe nuk e mendojmë kaq shpejt opozitën. Këtë ta them me shaka! Por ajo çka do thoja, që këtu ha vend për diskutim, nëqoftëse palët s’do bien dakord, pse jo, të gjendet një modul i ri që të mos duket sikur futen për korrupsion. Në fund fare, duhet të kemi parasysh një gjë, që gjëja kryesore që diskutohet në këtë, është lufta ndaj korrupsionit. Më shumë e interesuar se kushdo është mazhoranca, pavarësisht që nxjerr opozita, por në fund fare mazhoranca ka gjithë përgjegjësinë për të luftuar luftën ndaj korrupsionit, për të vendosur rendin dhe sigurinë, për të luftuar luftën ndaj drogës, ndaj cilitdo, sepse është zotuar para qytetarëve të saj, madje është votuar për të qenë prezent.
Z. Qefalia, ditët e fundit, ambasadori amerikan Lu u shpreh se SHBA nuk do t’u japin vizë gjyqtarëve dhe prokurorëve të korruptuar dhe të inkriminuar. Mendoni se kjod uhet shtrirë dhe për politikanët?
Absolutisht kjo është ajo që unë vazhdoj të insistoj. Më se fundmi duam , opinioni publik kërkon t’i evidentojë këta njerëz. Cilët janë këta njerëz që janë të inkriminuar? Cilët janë këta njerëz që janë të korruptuar? Qofshin politikane, gjyqtarë, prokurorë, është një gjë shumë e mire, e cila ambasada amerikane, siç e thashë dhe njëherë, dua ta evidentoj në veçanti rolin e ambasadorit Lu për kontributin e jashtëzakonshëm që po jep, që Shqipëria ta luftojë korrupsionin, që Shqipëria të jetë një vend i gatshëm për të aspiruar, dhe në BE dhe këto janë gjëra shumë të mira, gjëra të cilat evidentojnë elementin kriminal, madje dhe vetë drafti që do hartohet me reformën në drejtësi ,një nga pikat është që të vetëdeklarohen dhe vetë prokurorët, gjyqtarët, madje të krijohet njëfarë aministie për ata që e mendojnë veten të inkriminuar, të largohen nga sistemi, sepse kështu shpëtohet dhe drejtësia shqiptare.
Z. Qefalia, si qytetar por edhe si deputet.. ju shpreh juve sepse e di qe ju nuk i përtypni fjalët, dhe shprehni gjithmonë fjalën e lirë…do të dëshironit që ambasada amerikane t’i publikonte këta emra gjyqtarësh, prokurorësh, por dhe politikanë që nuk u jep viza? T’i dinë shqiptarët cilët janë!
Në fakt, këtë duhet ta bëjnë institucionet shqiptare, por për aq kohë sa mungon vullneti dhe kurajo i organeve ligjzbatuese për t’i bërë prezent, kjo do ishte një ndihmë dhe një mesazh shumë i qartë që të bëheshin dhe publikë, por gjithsesi kjo pyetje i takon ambasadës amerikane, atyre të cilët kanë evidentuar dhe kanë refuzuar të tilla gjëra, por do ishte shumë kureshtje për t’u njohur dhe nga qytetarët, të cilët pse jo, ndeshen çdo ditë me padrejtësitë në sistemin e drejtësisë.
Z. Qefalia, një pyetje tjetër: Numri i të papunëve dhe familjeve të varfra që është shtuar tani, në krahasim me 2013, është shkak i krizës në Shqipëri, ekonomike dhe globale, apo keq-qeverisjes së qeverisë së majtë?
Ju gazetarët kërkoni të bëni skup, dhe unë e kuptoj pyetjen tuaj gjithë finesë. Në fakt, sipas statistikave që ka INSTAT të publikuar nga qeveria shqiptare, nuk është se është shtuar numri i të papunëve dhe familjeve të varfra. Unë s’e disponoj këtë statistikë. Gjithsesi, nuk mund të them që të gjithë janë të lumtur dhe të gjithë janë të kënaqur për punë. Ende ka nevojë për t’u punësuar, ende ka nevojë për të parë familjet në nevojë dhe politikat dhe paketat që përgatit here pas here qeveria, shkojnë në shërbim të tyre. Por e rëndësishme është që qytetarët shqiptarë dhe njerëzit e pamundur për t’u punësuar, duhet patjetër që në politikat me mënyrat si duhet të veprojë qeveria shqiptare, t’u krijojë domosdoshmërinë e tyre që të mos largohen larg Shqipërisë, sepse kështu krijojmë drama sociale, ndarje nga familja, dhe është një gjë tjetër. Dhe këtu do kërkohet doemos dhe kontributi i opozitës, sepse doja të ndalesha dhe në diçka tjetër, që në qoftë se jeni dakord me përgjigjen e pyetjes lidhur me mbështetjen që duhet të japë dhe opozita për të bërë prezente jo vetëm problemet e emërimeve, që del shpeshherë në konferenca shtypi, por të jetë e pranishme, qoftë në gjithë këto shifra e cila nxjerr qeveria për të bërë observimet e saj. Në fakt për sa kohë nuk kemi dhe observime me shifra dhe fakte, ende ka kohë për të bërë gjëra në interes të qytetarëve, por kjo kërkon kohën e saj të nevojshme. Shembujt janë konkretë. Ne e kemi luftën ndaj informalitetit, kemi luftën ndaj abuzuesve në sektorin e energjisë, dhe shikojmë që ka një rritje të tejskajshme të objektivitetit, që qytetarët tashmë e paguajnë energjinë elektrike dhe kane filluar dhe investimet.
Z. Qefalia, ju e keni ndjekur nga afër gjithë procesin përgatitor të zgjedhjes së delegatëve socialistë për në kongres. A mund të na thoni, janë delegatë për në kongres edhe të papunë?
Po, është i vërtetë konstatimi juaj. Janë dhe delegatë që ka dhe të papunë. Madje dua të them për zonën time elektorale që aktualisht administroj. Ka pasur një votim tepër korrekt, që në pamje të pare duket sikur janë përgatitur njerëzit që do futen në kongres. Unë flas për pjesën që kam ndjekur vetë, unë them me sinqeritet që dëshirat e mia kanë qenë dhe disi të pashfaqura për individë të caktuar, por jam befasuar nga pjesëmarrja në votime, gjë e cila rrit edhe konkurrencën brenda strukturave të partisë, por kjo nuk është e thënë që delegatët në kongres janë vetëm të punësuar. Nga 16 delegatë të cilët unë paraqes për t’u votuar ne kongres, 9 prej tyre janë të papunë, njëlloj si shumë të tjerë. Një pjesë kanë aplikuar për t’u punësuar në bazë të statusit të nëpunësit civil, një pjesë vazhdojnë të aplikojnë në vende të tjera, kështu që nuk është kongresi i të punësuarve.
Z. Qefalia, mos vallë ishte ajo që ndodhi në Mat, që një i vdekur ishte delegate në kongres për kongresin e PS? Mos vallë ishte gabimisht, apo ishte proces i manipuluar?
Unë s’e kam ndjekur këtë. Qenka një veprim që normalisht nuk mund të ndodhte, për sa kohë këtu nuk bëhet fjalë për zgjedhje kombëtare që bëhet fjalë për 2 milion njerëz. Numri ka qenë shumë i reduktuar, dhe habitem se si mund të ketë ndodhur kjo. Unë po e dëgjoj tani këtë nga ana juaj, nuk e di sa i saktë është lajmi.
Derisa në kongresin e PS nuk do të ketë garë për zgjedhjen e kryetarit të partisë, atëherë çfarë vlere ka vete kongresi i PS?
Ju e paskeni zbuluar kongresin ende pa u zhvilluar.
… Më duket sepse ju keni deklaruar, kryetari i PS dhe deputetë të tjerë, që nuk do të ketë garë për zgjedhjen e kryetarit…
Ne do të presim kongresin. Ka një draft që është duke u marrë nën hartimin e statutit të partisë, për ta parë dhe për ta rregulluar, dhe derisa kongresi nuk është shprehur me votë, ende nuk është vendosur se si do operohet në rastet konkrete.
…Kështu që mund të kemi garë, e lini të hapur mendimin, apo jo?
Unë mendoj që do ketë garë, gjithsesi mund të diskutohet në kongres, dhe për aq kohë që kongresi nuk ka asgjë konkrete, shpresoj që gjërat të jenë në mënyre unanime, jo të diktuara, dhe për këtë jam i bindur që do jetë një kongres, dhe meqë ndodhemi te kongresi, dua t’ju kujtoj se ju jeni gazetar me përvojë, madje unë ju kam ndjekur. Dua t’ju them diçka, se nëse në parti të tjera kërkohet kandidat, luten njerëzit “Hajde, kandido”, në PS shfaqen individë me mendime kundra, sepse kjo tregon demokracinë e brendshme të partisë, ndërsa në parti të tjera s’dua të marr analogji, mezi gjendet një kandidat farsë, dilet publikisht. Ndërsa, tek ne ofrohen mundësitë që kandidati të shprehë mendimet e tij, të votohet, pse jo që të ballafaqohet me votën me alternative, se kjo do të bëjë lëvizjen dhe kryetarin, që me status të partisë është kryeministri, dhe nuk ka asgjë të keqe. Nuk e shoh ndonjë të keqe të madhe këtë mendimin ndryshe me partinë. Më duket normalitet.
Z. Qefalia, meqenëse thatë që është ngritur një komision për hartimin e statusit të partisë, këta janë rrobaqepës apo çfarë? Sepse Ben Blushi bëri fjale që statusin e partisë e bëjnë rrobaqepësit.
Normale që statusi nuk bëhet nëse nuk formohet një grup. Statusi nuk bëhet në hava, në ajër. Statusi do disa njerëz të cilët të përgatisin këtë dhe këto anë të fuqishme, deri në momentin që e hartojnë draftin. Pastaj, fuqia e tyre bie. Fuqinë e merr kongresi, e marrin delegatët, e marrin përfaqësuesit e PS.
Nuk ishte mirë që ky statusi I partisë te diskutohej paraprakisht pa vajtur në kongres?
Kjo është e përcaktuar, sepse kongresi është drejtpërdrejt produkti i atyre socialistëve të cilët nuk kane mundësi të shprehen drejtpërdrejt. Ata shprehen nëpërmjet përfaqësuesve të tyre.
Z. Qefalia, para disa ditësh, profesor Meidani tha që PS është një gramofon që bën zhurmë,e jo melodi. Ju ç’do të thonit?
Unë mendoj që PS është një parti e madhe, është nje parti e cila ka në radhët e saj militantë, ka në radhët e saj progresistë, ka në radhët e saj njerëz të cilët kanë kontribute, dhe e vlerësoj, sepse produkti i kësaj shkolle është dhe vetë Z. Meidani, ish-presidenti Meidani, i cili është produkt i shkollës socialiste. Ka qenë në institucione të larta në drejtimin e partisë,në instanca të larta.
Ekzagjeron ai kur thotë këtë gjë për socialistët tani?
Ai ka mendimin e tij, dhe ai ka të drejtë ekskluzive që është dhe delegat dhe anetër si ish-president dhe anëtar i asamblesë kombëtare. Për mua që jam në vitin e shtatë të mandatit të qenies si deputet, dhe për analogji qenie anëtar i asamblesë dhe kongresit, nuk e kam dëgjuar Z. Meidani, i cili të jetë protagonist për të konstatuar apo evidentuar apo reklamuar shkelje të kësaj natyre. Gjithsesi, shpresoj që në këtë kongres, Z. Meidani t’i bëjë prezent këto, dhe nëqoftëse do jetë bindës, pse jo do ketë dhe votën tonë.
Z. Qefalia, meqenëse më thatë që jeni deputet i shtatë viteve i PS, çfarë mendimi keni për platformën Blushi që e shtroi para PS?
Shiko, unë kam lexuar platformën natyrisht për aq sa është bërë publike, dhe them që këto gjëra do shikohen dhe në kongres, dhe çka është produktive, pse jo të adoptohet dhe nga kongresi. Blushi është pjesë e PS, është produkt i PS, dhe nëse dakordësohen dhe anëtarë të tjerë dhe delegatë të kongresit, mund të futen pjesë e statutit të PS. Kjo mbetet për t’u diskutuar.
Mendoni që pas kongresit të PS, Blushi do ketë vend në PS?
Pse, ju e dyshoni këtë? S’ka asnjë arsye pse të mos ketë vend. Kushdo që është anetar i PS, Blushi është deputet i kuvendit të Shqipërisë, ka mandatin nga PS, është votues i rregullt i projektligjeve, drafteve, pjesëmarrjes në gjithë rastet në kuvend, dhe nuk e shoh Blushin të jetë i përjashtuar nga PS.
Deputeti Taulant Balla, nënkryetar i PS, tha se Ben Blushi me kritikat e tij, flet me gjuhën e PD.
Taulant Balla është nënkryetar i grupit parlamentar, jo kryetar partie, sepse nuk është në status. Z. Balla është deputet i qarkut të Elbasanit, është dhe nënkryetar grupi, dhe është në një qark me Z. Blushi. Për rastin konkret ata kanë diskutuar dhe debatuar lidhur me problemet që kanë hedhur.
…kur kritikon Blushi, a kritikon me gjuhën e PD, apo flet si deputet i PS për të mirën e PS brenda asaj demokracie të brendshme të partisë? Ju ç’mendim keni?
Ideja është që Blushi ka hedhur disa ide të cilat do ishte mirë t’i diskutonte brenda radhëve të PS. Gjithsesi, ai është shprehur dhe në parlament, dhe s’është se ka pasur ndonjë ndëshkim Blushi, sepse nuk dua të abuzoj me këtë, por është mendimi I tij. Ideja është që ne jemi një parti mazhorancë, dhe kjo ndodh për sa kohë që opozita nuk ekziston. Për aq kohë sa nuk ekziston, do bëjmë dhe punën e opozitës. Ti e kupton çfarë thotë opozita ose Berisha? Një pjesë e mirë thonë do dorëzojmë mandatin. E kuptojnë shqiptarët ç’do të thotë dorëzimi i mandatit? Do të thotë që në listën shumë-emërore ka dhe disa të tjerë që presin për të ardhur këtu, dhe këtu nuk është se mbetet vendi vakant.
Z. Qefalia, e fundit. Ju ishit ai deputeti, ai socialisti i cili kur Edi Rama për herë të parë paraqiti me shkrim dorëheqjen nga kryetar i partisë, ju ia grisët dorëheqjen dhe e inkurajuat që të vazhdojë garën.
Nuk ia kam grisur unë dorëheqjen. Nuk e di nga e keni informacionin, se ai nuk merr leje me mua për të dhënë dorëheqjen, dhe nuk e di që të ketë dhënë dorëheqjen.
…ju do ta përsërisnit këtë akt, nëse sërish kryeministri Rama jep dorëheqjen si kryetar i partisë?
Edi Rama nuk është vartësi im, kështu që unë nuk është se ia kam grisur, sepse Edi Rama nuk ma paraqet mua dorëheqjen, dhe s’ka arsye që t’ia kem grisur unë dorëheqjen. Edi Rama, në vitin 2009, pavarësisht kontestimeve për vjedhje të zgjedhjeve, e paraqiti dorëheqjen, doli në garë të hapur, dhe fitoi, dhe ky është një fakt. Dhe unë nuk është se më ka paraqitur mua dorëheqjen. Na e ngritët piacën më shumë se ç’duhet. Edi Rama është votuar nga shqiptarët. Sipas kontestimeve në 2009, është votuar përballë një kandidati tjetër. Kanë zhvilluar një garë, që ju mund të keni sugjerimet tuaja, dhe është fituar përsëri nga Edi Rama. Kjo, në fakt, duhet të ndodhte në 2013. Në 2013 ishin momentet e marrjes së qeverisë dhe problemeve që ndodhen brenda parties, dhe kjo do zgjidhet me kongres për t’u përcaktuar.
