Diplomati i njohur tregon ‘sekretin’ e Maqedonisë: Ata e rrëzuan autokracinë, Shqipëria ende jo!

592
Sigal

Edward P. Joseph është një nga diplomatët dhe ekspertët më të njohur ndërkombëtarë të politikës së jashtme, veçanërisht për rajonin tonë, Ballkanin Perëndimor, i cili ka shërbyer gjithashtu në disa nga vendet më të vështira në botë.

Edward P. Joseph kaloi mbi një dekadë në Ballkan, përfshirë vitet e luftës në Bosnje, Kroaci, Kosovë dhe Maqedoni, si dhe qëndrime më të shkurtra në Afganistan, Pakistan, Irak dhe Haiti. Në prill 2012, si Zëvendës Shef i Misionit të OSBE në Kosovë, ai negocioi njëmbëdhjetë orë të rëndësishëm në zgjedhjet serbe që shmangi një krizë shpërthyese midis Serbisë dhe Kosovës.

Sekretarja e Shtetit, Hillary Clinton, lëshoi atëherë edhe një mirënjohje me shkrim, për kontributin e tij.

Në këtë situatë kur Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut po presin hapjen e negociatave me Bashkimin Evropian, Edward P. Joseph, në një intervistë për ‘Shekulli’ ka bërë një analizë, duke i veçuar këto dy vende. Sipas tij, Shqipëria është e pakrahasueshme në këtë moment me fqinjen e vet aspirues për në BE. Ai thotë, se vendi ynë nuk është gati për të hapur negociatat dhe se Shqipëria po përballet me një provë kritike të demokracisë së saj.

‘Unë mendoj se situatat në të dy vendet nuk janë të krahasueshme në këtë moment, edhe pse ka gjurmë të Maqedonisë Veriore në krizën e tanishme politike të Shqipërisë. Është ironike që ndryshimet politike që përfshinë Maqedoninë, siç njihej më parë, filluan me një skandal për përgjimin, dhe se përgjimet e regjistruara po luajnë gjithashtu një rol në krizën shqiptare. Shqipëria po përballet me një provë kritike të demokracisë së saj. Mbi të gjitha, liderët shqiptarë duhet të mbajnë parasysh kërkesat e popullit – dhe kërkesave të një demokracie – për përgjegjësinë, sundimin e ligjit dhe aderimin në rregullat zgjedhore.

Ata që kanë shkelur këto rregulla duhet të pranojnë përgjegjësinë e tyre. Dhe të gjithë aktorët shqiptarë duhet të mbajnë parasysh interesat e demokracisë së vendit, në veçanti krizat e rënda që Shqipëria ka hasur në të kaluarën. Ajo që është më pak e rëndësishme se personalitetet, është se institucionet e vendit dhe angazhimi i përgjithshëm për sundimin e ligjit janë forcuar tani. Maqedonia Veriore gjithashtu po përballet me sfida serioze, edhe pse në një mënyrë shumë ndryshe.

Kryeministri Zaev tregoi për rajonin, përfshirë edhe Shqipërinë, çfarë vizioni dhe guximi duket si një udhëheqës politik. Pas muajsh negociatash të vështira, ai arriti në një marrëveshje me Greqinë, se dhe ndër të tjera hapa të rëndësishëm që arriti të bënte, ishte ndryshimi i emrit të vendit në Maqedoninë Veriore. Kjo ishte shumë e rëndësishme për të gjithë qytetarët, përfshirë natyrisht shqiptarët etnikë. Dhe kjo nuk ishte detyrë e lehtë.

Arritja e Marrëveshjes së Prespës aprovoi marrëveshje të papërshtatshme politike me kundërshtarët. Dhe kjo dhe hapa të tjerë kanë tronditur besimin. Është absolutisht e qartë se Zaev dhe Maqedonia e Veriut kanë fituar privilegjin për të hapur negociatat me Bashkimin Evropian, së bashku me marrjen e miratimit përfundimtar për pranimin në NATO. Derisa vendet e NATO-s duket se po ecin përpara, BE ka hezituar.

Ky është një gabim serioz dhe tradhti e angazhimeve të BE-së për rajonin në përgjithësi dhe Maqedoninë e Veriut në veçanti. Zaev gjithashtu ka detyrimin e tij për të ofruar qeverisje të përgjegjshme, pavarësisht nga veprimet e Bashkimit Evropian. Duhet të ketë mbështetje të vazhdueshme për institucionet si Prokurori Special. Ditët e marrëveshjeve të veçanta për të Marrëveshjen e Prespës kanë përfunduar’, bën krahasimin ai mes vendit tonë dhe Maqedonisë së Veriut.

I pyetur më konkretisht se cilat janë çështja kryesore problematike që karakterizojnë sot Shqipërinë, Edward P. Joseph, thotë se më emergjentja është, që vendi ynë duhet të përballet me krizën e rëndë aktuale politikë.

‘Më e rëndësishmja, Shqipëria duhet të përballet me krizën e menjëhershme politike që ndodhet para saj. Është e qartë se nuk ka besim në zgjedhje. Rruga për zgjedhje të reja dhe formimi i një qeverie të re dhe të përgjegjshme, duhet të bëhet nëpërmjet respektimit të institucioneve dhe proceseve të vendit – pa favorizim apo paragjykim. Kjo është mënyra e vetme për t’i dhënë qytetarëve shqiptarë  dhe të huaj  bindjen se Shqipëria është një vend i qëndrueshëm dhe i përgjegjshëm’, thotë ai.

Duke ju rikthyer krahasimit mes Shqipërisë së Edi Ramës dhe vendit të drejtuar nga  Zaev, Edward P. Joseph , thotë se Maqedonia tashmë e ka kapërcyer krizën e vetë të rëndë politike duke rrëzuar qeverinë autokratike të Gruevskit, kurse për vendin tonë nuk mund të thuhet e njëjta gjë.

‘Duke pasur parasysh krizën aktuale politike, duhet të bëjmë dallimin mes dy vendeve. Maqedonia e Veriut ka kaluar nëpër krizën e saj të rëndë politike, duke rrëzuar qeverinë autokratike, të korruptuar të Gruevskit dhe duke arritur përparimin e vështirë me Greqinë. Me fjalë të tjera, Maqedonia e Veriut ka fituar privilegjin e hapjes së negociatave për pranimin në BE. A mund të themi të njëjtën gjë për Shqipërinë? Jo për momentin – jo derisa kriza politike të zgjidhet në mënyrë të përgjegjshme’, analizon Edward P. Joseph.

/Marrë me pjesë nga Gazeta Shekulli