Damian Gjiknuri: Ndarja e mandateve sjenja e parë e diktaturës

418
Sigal

INTERVISTA/Damian Gjiknuri, sekretari i çështjeve zgjedhore në PS: “Kuvendi me vendimin për mandatet vë në pikëpyetje shtetin e së drejtës. Kjo është shenja e parë e diktaturës”

Dje, në intervistën për “Telegraf”, Skënder Gjinushi, një nga personalitetet me konsekuente të së majtës shqiptare në këto 21 vite të demokracisë, njëkohësisht edhe aleati tradicional i PS-së, shprehu qëndrimin e tij kategorik që PS-ja nuk duhej të çonte në Gjykatën Kushtetuese ankimimin për ndarjen e mandateve nga Kuvendi. Sipas Gjinushit, kështu PS-ja legjitimon antikushtetueshmërinë e ndarjes së mandateve nga Kuvendi. Ndërkohë, Damian Gjiknuri, i cili është sekretari për Çështjet Zgjedhore në PS dhe, njëkohësisht, ishte edhe bashkëkryetari i Komisionit për Reformën Zgjedhore, në intervistën e sotme për “Telegraf”, zbardh arsyet përse PS-ja ankimohet në Gjykatën Kushtetuese për ndarjen e mandateve. Sipas Gjiknurit, edhe PS-ja e ka parasysh që kjo Gjykatë Kushtetuese ka mandat të cunguar, sërish duhet të ankimohet, për të denoncuar antikushtetueshmërinë e vendimit të Kuvendit për mandatet. Zoti Gjiknuri, pranon se qëllimi i Berishës, për këtë njëanshmëri të ndarjes së mandateve, ishte të provokonte PS-në, që të bojkotonte zgjedhjet e 23 Qershorit. Nga ana tjetër, zoti Gjiknuri thotë hapur. “Ndërkombëtarët e kanë pranuar që ndarja e mandateve është bërë në mënyrë të njëanshme, por ata duhet të flasin më qartë dhe troç për ndarjen e mandateve”.
Zoti Gjiknuri, PS-ja u ankimua në Gjykatën Kushtetuese kundër vendimit të Kuvendit, nr. 2/2013, datë 31.01.2013 për ndarjen e mandateve, kur, ndërkohë 1/3 e gjyqtarëve të saj nuk kanë mandat. Kësisoj, çfarë prisni?
– Në fakt, konstatimi juaj është i drejtë. Është konstatim që edhe ne e kemi bërë, Gjykata Kushtetuese ka legjitimitet të cunguar, disa gjyqtarë të saj janë në detyrë në kundërshtim me Kushtetutën, dhe vetë gjykata nuk është e përbërë në numër, pra ka 8 gjyqtarë, ndërkohë që, duhet të kishte 9 anëtarë. Kjo e bën gjykatën jo funksionale, sipas Kushtetutës. Meqenëse vendimi i Kuvendit për ndarjen e mandateve është një kambanë alarmi për shtetin ligjor, pasi Kuvendi uzurpoi në mënyrë të dhunshme, të njëanshme, në kundërshtim me ligjin, kompetenca që nuk i takojnë atij, duke dhënë një produkt, mbi të gjitha antikushtetues. Produkti i tillë është politik, i cili, në të gjitha rrethanat duhet denoncuar, duhet demaskuar, jo vetëm në publik, por edhe nëpërmjet rrugëve ligjore, pavarësisht besimit të ulët që kemi ne te kjo Gjykatë Kushtetuese. Unë them që është një moment i mirë për Gjykatën Kushtetuese, për të treguar që qëndron në lartësinë e Kushtetutës, apo do të mbyllë sytë përballë këtyre shkeljeve flagrante. Veprime të tilla, sikurse ndërmori Kuvendi me ndarjen e mandateve të kujtojnë regjime diktatoriale. Kur një maxhorancë politike, me vullnetin e saj të njëanshëm, merr përsipër të thithë kompetencat e institucioneve të tjera, të mos respektojë ndarjen e pushteteve, të bëjë veprime të pambështetura në ligj, e nxitur vetëm nga motivet e saj politike. Shteti ligjor vihet në pikëpyetje dhe janë shenjat e para të diktaturës. Vendimi i Kuvendit për ndarjen e mandateve është në kundërshtim me Kushtetutën, si përsa i përket procedurës ligjore, ashtu edhe përsa i përket produktit, pasi qytetarët nuk trajtohen të barabartë në votën e tyre. PS-ja ka një mision. T’u shkojë padrejtësive deri në fund, edhe me këto organe që e kanë humbur legjitimitetin.
– Nëse Gjykata Kushtetuese e rrëzon kërkesën tuaj, ju do të merrni pjesë në zgjedhjet e 23 Qershorit?
– Ne do të shkojmë në zgjedhje, edhe me këtë ndarje mandatesh, pavarësisht, se është antikushtetues. Ne, si opozitë, kemi misionin historik, që të bëjmë rotacionin politik, për të bashkuat gjithë faktorët shqiptarë kundër kësaj diktature që është vendosur në Shqipëri. Dhe mbi të gjitha, unë kam bindjen se ekziston një vullnet i madh popullor, që shqiptarët janë të bindur se heqja e maxhorancës së Berishës është emergjencë kombëtare. Nuk ka asnjë makinacion juridik, përfshirë edhe këtë shkelje flagrante të ndarjes së mandateve nga Kuvendi, që mund ta favorizojë Berishën në zgjedhje.
– Cili ishte qëllimi i ndarjes në këtë mënyrë i mandateve?
– Nga të gjitha informacionet që unë kam, ka edhe një bindje që është e krijuar edhe në një pjesë e komunitetit ndërkombëtar, të cilët kanë qenë kritikë me këtë qeveri, rezulton se, veprimi i Berishës me mandatet, synonte të provokonte opozitën, që ajo të deklaronte që të mos hynte në zgjedhje, apo të bënte bojkotin e zgjedhjeve, në mënyrë që të justifikonte të gjitha qëndrimet e tij ekstreme.
– Ankimimi që PS-ja i bëri ndarjes së mandateve, a nuk legjitimon shkeljen kushtetuese të Kuvendit?
– Po edhe të mos ankimosh në Gjykatën Kushtetuese, vendimi i Kuvendit është në fuqi. Nga kjo pikëpamje, ankimimi asgjë nuk ndryshon. Pikërisht, sepse ne nuk jemi dakord me atë vendim, ne e çojmë edhe në Gjykatën Kushtetuese. Unë jam i bindur që ai vendim mund të kundërshtohet edhe në Gjykatën europiane të të Drejtave të Njeriut nga çdo shtetas, i cili ndihet i cenuar në votën e tij. Edhe po të mos e kundërshtonim ne, pas zgjedhjeve, do të dilnin të tjerë shtetas, parti, të prekura nga ky vendim, sidomos kur kanë dalë rezultatet zgjedhore, për ta kundërshtuar si shkelje të barazisë së votës. Një e drejtë që mbrohet jo vetëm nga Kushtetuta e Shqipërisë, por edhe nga Konventa Europiane e të Drejtave të Njeriut mund të ankimohet edhe pas zgjedhjeve nga kushdo që ndjen se është cenuar.
Në qoftë se çdo parti, qoftë edhe PD-ja, i humbet zgjedhjet, por ankohet se këto rezultate janë në kundërshti me Kodin Zgjedhor, a mund të anulohet rezultati përfundimtar zgjedhor?
– Që tani, rezultati zgjedhor është vënë në dyshim, nga pikëpamja e standardeve. Këto zgjedhje i cenuan standardet që në ndarjen e mandateve, pavarësisht se, kush do të jetë rezultati. Në fund të fundit, unë nuk e di se ç’të drejtë morale mund të ketë maxhoranca që, pasi bëri këtë veprim antikushtetues e të njëanshëm, të ndarjes së mandateve, të kërkojë, pastaj, çbërjen e këtij vendimi, pasi të ketë humbur zgjedhjet. Nuk jam fare i shqetësuar nga kjo. Vullnetin popullor nuk e tjetërson njeri, as këto mandate. Por, maxhoranca që deklaron gjithë ditën për standarde zgjedhore, i shkeli e para këto, në mënyrë të njëanshme, duke shkelur Kushtetutën, duke mos respektuar kriteret ligjore për ndarjen e mandateve.
– OSBE/ODIHR-i a e monitorojnë procesin zgjedhor, apo thjesht e vëzhgon?
– Ata nuk kanë autoritet mbi organet shqiptare, megjithatë, ata kanë një mision, vëzhgimin e zgjedhjeve, sidomos ODIHR-i që pritet të vijë në Shqipëri, konstatimin e çdo shkelje standardi nga autoritetet që përgjigjen për zhvillimin e zgjedhjeve. Ata e kanë të drejtën e detyrimin për të folur qartë, publikisht, për ato shkelje që ndodhin. OSBE-ja nuk e ka luajtur këtë rol, si duhet.
– Përse OSBE/ODIHR-i nuk kanë folur publikisht, qartë, edhe për ndarjen e mandateve, që, sipas jush, është antikushtetues?
– T’ju them të drejtën, nga kontaktet e mia që kam me ndërkombëtarët, të gjithë ata janë të bindur që ndarja e mandateve është bërë në kundërshtim me parimet e ligjit e Kushtetutës. Ata, mbrapa dyerve, ose përtej asaj që publiku shikon, kanë ushtruar trysninë e nevojshme mbi palët, por Sali Berisha, si gjithmonë, nuk i përfilli ndërkombëtarët. Dhe krijohet një bindje e vazhdueshme edhe te ndërkombëtarët, që Sali Berisha, kur vjen puna për pushtetin e tij, i shpërfill ata që ai i quan partnerë ndërkombëtarë. Kështu ndodhi edhe në reagimet që ndodhi të Ambasadës Amerikane për vendimin skandaloz të gjyqit për 21 Janarin.
– Përse OSBE-ja nuk ka folur publikisht për ndarjen e mandateve?
– Kjo është çështje e saj dhe unë dua që kjo pyetje t’jua drejtoni atyre. Megjithatë, realisht ka ardhur momenti që gjithë faktorët ndërkombëtarë duhet të flasin me një gjuhë më të qartë për zgjedhjet në Shqipëri. Pasi nuk duhet që t’ja lëmë gjithçka ditës së zgjedhjeve që mund ta quaja funerali i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme. Që gjërat të thuhen troç dhe në kohë. Edhe vizita e komisionerit Fyle kishte të bënte me përgatitjet e zgjedhjeve. Ndërkombëtarët duhet të flasin me një gjuhë më të qartë, që t’u bëjnë të ditur shqiptarëve, mbase qeveria nuk do që të dëgjojë, që standardet po shkelen dhe kush janë fajtorët.
Si ta kuptojmë atë që thatë ju. Ndërkombëtarët janë të shqetësuar, por në fund të fundit, ata pajtohen me çdo produkt zgjedhor, të ardhur edhe nga shkeljet flagrante të ligjit?
– Unë nuk mund të flas për ata. Unë mund të konfirmoj këtë. Interesi është i madh. Ka takime intensive, ka një vëmendje të veçantë, madje pritet një rol nga BE-ja, një rol, kësaj here, jo i natyrshëm për BE-në, për monitorimin e zgjedhjeve.
– A duhet të këtë qëndrime më të prera të ndërkombëtarëve ndaj shkelësve të standardeve të zgjedhjeve?
– Unë them se po, duhet të ketë. Pyetja shtrohet për ata.
– Dublimet e mëdha në listat zgjedhore, që u dhanë në KQZ nga auditi i saj, janë mbi 60.000. Si mendoni ju, që këto janë pasojë e burokracive të administratës, apo të qëllimshme?
– Unë them se përtej atyre deklarimeve bombastike që bën Ministria e Brendshme, apo qeveria për një regjistër me integritet dhe një listë të pastër, realiteti nuk është tërësisht i tillë. Në gjendjet civile ka edhe çrregullime të trashëguara, por edhe të krijuara rishtazi. Auditi i bërë, edhe i maxhorancës konstatoi një numër shumë të lartë të dublimeve të dyshuara. Ne i kemi dhënë këshillën që këto të dhëna të pastrohen duke i krahasuar me të dhënat e databazës e kartave të identitetit të Republikës së Shqipërisë. Ka pasur kontradikta mes vetë auditëve. Auditi i maxhorancës ka qenë thjesht një zëdhënëse e Ministrisë së Brendshme, ndërsa auditit të opozitës, i janë nxjerrë, deri diku edhe pengesa në kryerjen e detyrës. KQZ-së i takon të përcjellë në Ministrinë e Brendshme auditet dhe pastaj i takon kësaj ministrie barra e provës për integritetin e këtyre të dhënave.
– 63.000 emra të dubluara, të evidentuara deri tani, janë të qëllimshme për të ndikuar në rezultatin e zgjedhjeve?
– Unë nuk mund ta ndaj, nëse është e qëllimshme, apo burokratike. Di që ky është një fenomen i zhvilluar me vite. Po të ketë vullnet nga qeveria se, do të pastrojë këto dublime, unë mund të them që nuk ka qëllim. Por, në qoftë se i injoron këto dublime dhe nisesh vetëm nga deklaratat megalomane, që “kemi regjistrat më të pastra në botë”, atëherë them që, këto dublime i keni të qëllimshme.
– Vërejmë që të gjitha afatet e procedurave të procesit zgjedhor, të përcaktuara nga Kodi Zgjedhor, deri tani janë shkelur. Kjo, a krijon premisa që të cenohet liria dhe ndershmëria e zgjedhjeve?
– Këtë pyetje ia drejtoni atyre që kanë marrë përsipër të qeverisin këtë vend.
– Juve, si sekretari i Çështjeve Zgjedhore të PS-së, kjo nuk ju shqetëson, apo e shikoni si zvarritje burokratike?
– Disa gjëra më duken edhe të qëllimshme, sikurse procedurat që kanë të bëjnë me zbatimin e teknologjisë elektronike, që akoma ne nuk kemi informacion të plotë në lidhje me ato, fatkeqësisht.
Derisa pohoni që ende ju nuk keni informacion për zbatimin e teknologjisë elektronike, zvarritja ka qëllim që të dështojë numërimin elektronik në Fier dhe votimin elektronik në Tiranë?
– Jam i shqetësuar. Në qoftë se do të zvarritet akoma, është e qartë që dëshira është që ta dështojnë. Kemi kërkuar informacion të plotë e transparent, për procedurën që do të ndiqet. Kanë detyrim ligjor KQZ-ja dhe kompania që ka fituar ta bëjnë këtë çështje transparente. Duhet të bëjnë transparente të gjitha zgjidhjet e afruara. Të jenë në përputhje me ligjin, por mbi të gjitha, të gëzojnë besimin e palëve.
– Kryetari i PS-së, Edi Rama, është zotuar që kësaj here PS-ja do të blindojë votën. Mirëpo, problemet që shtrohen deri tani janë të shumta e të mëdha. Konkretisht, si do ta blindoni votën, kësisoj?
– Do të arrihet një pjesëmarrje e madhe në votime, do të kemi komisionerë të trajnuar mirë dhe njerëzit, patjetër do të jenë besnikë të ligjit dhe integritetit dhe PS-ja ka nxjerrë plot mësime nga zgjedhjet e 2009-s dhe 2011-s. Ne nuk do ta lëmë më që rezultati të ndahet me 10 vota, në asnjë zonë zgjedhore. Sepse, kështu i lëmë mundësinë Sali Berishës që të përdorë aparatin e tij shtetëror. Unë ju them me siguri, që vota nuk do të preket dhe ka edhe një interesim të publikut, mbi 65 %, që kërkojnë rotacionin politik.
– Është e gatshme PS-ja që ta pranojnë paraprakisht rezultatin zgjedhor, sikurse kushtëzojnë ndërkombëtarët, nga të gjitha palët politike?
– Ne pranojmë çdo lloj rezultati që vjen nga zgjedhjet e lira dhe të ndershme. PS-ja është ndërtuar për të afruar një shoqëri demokratike. Ka ditur, edhe kur qeveriste, të afrojë zgjedhje të lira e të ndershme, ka ditur të mundësojë një rotacion politik. Duke u udhëhequr nga parime demokratike dhe europiane, asnjëherë nuk e vë në dyshim njohjen e rezultatit të zgjedhjeve, nëse ato zhvillohen të lira dhe të ndershme. Kjo është përgjigja ime. Nuk mund të jap përgjigje paraprake, për gjëra që akoma nuk kanë ndodhur.
– Faleminderit!