Diana Skrapari
Korea e Veriut ka bërë një testim të bombës me hidrogjen me urdhër të udhëheqësit të saj Kim Xhong-Un. Kjo bombë është hedhur në veri-lindje të vendit komunist. Kancelarja Angela Merkel dhe Presidenti Emmanuel Macron janë në favor të “shtrëngimit” të sanksioneve të BE-së kundër Koresë së Veriut pas testit të saj të një bombë hidrogjeni, tha qeveria gjermane të dielën. Në një bisedë telefonike, dy drejtuesit; gjermanë dhe francezë kanë vendosur se “provokimi i fundit i liderit të Phenian ka arritur një dimension të ri”, u tha në një deklaratë. “Kancelarja dhe presidenti Macron kanë folur në favor të forcimit të sanksioneve të BE-së kundër Koresë së Veriut”, tha deklarata. Reagimet ndërkombëtare nuk janë vonuar të dielën pas njoftimit nga Koreja e Veriut për testin e gjashtë të saj bërthamor. Emmanuel Macron, si shumë liderë të tjerë, “e dënoi me forcë të madhe”. Presidenti francez, në një deklaratë, “u bën thirrje anëtarëve të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të reagojnë shpejt për këtë shkelje të re nga Korea e Veriut e së drejtës ndërkombëtare”. Elysee gjithashtu kërkon një reagim të bashkuar dhe të qartë nga Bashkimi Evropian. “Bashkësia ndërkombëtare duhet të merret me këtë provokim të ri me vendosmëri më të madhe në mënyrë që të nxisë Korenë e Veriut që të vazhdojë pa kushte rrugën e dialogut”, vijoi Elysee. Presidenti amerikan Donald Trump pyetjes së një gazetari, nëse do të sulmonte Korenë e Veriut, iu përgjigj “Do ta shikojmë…” dhe një sulm i mundshëm ushtarak nuk mund të përjashtohet. Sanksionet evropiane janë zbatuar që nga viti 2006 për të shoqëruar përpjekjet e bashkësisë ndërkombëtare për të ndaluar testet bërthamore të regjimit të Koresë së Veriut dhe për të qenë në përputhje me rezolutat e OKB-së. Ata kryesisht kanë të bëjnë me ngrirjen e aseteve dhe kufizimeve në lëvizjet e personaliteteve afër regjimit në Phenian. Paketa e fundit e masave evropiane u vendos në fillim të gushtit. Në anën e OKB-së, në fillim të gushtit, Këshilli i Sigurimit miratoi edhe një valë të shtatë të sanksioneve ndërkombëtare, me qëllim që të privojë Korenë e Veriut nga të ardhurat vendimtare që rrjedhin nga eksportet e saj të plumbit, hekurit, mineraleve dhe peshkimit. Duke pranuar kryerjen e një testi të suksesshëm të bombës atomike me hidrogjen të dielën, Koreja e Veriut ka tërhequr një dënim të fortë nga bashkësia ndërkombëtare, përfshirë Kinën, aleatin kryesor të saj. Ky është testi i gjashtë i saj bërthamor, më i fuqishmi deri më sot. Kina, aleati kryesor dhe partneri tregtar i Phenianit, gjithashtu ka dënuar dhe i ka bërë thirrje regjimit të Kim Xhong-Un “të ndalojë përkeqësimin e situatës me” veprime (të cilat nuk i shërbejnë interesave të saj “). Moska gjithashtu beson se ky test i ri bërthamor “meriton dënimin më të fortë”. Por Rusia, pas përshkallëzimit të tensioneve në ditët e fundit midis Koresë së Veriut dhe Shteteve të Bashkuara në veçanti, shton se “është e domosdoshme të qëndrojmë të qetë dhe të përmbahemi nga ndonjë veprim që do të çonte në përshkallëzim të mëtejshëm”. Koreja e Jugut ka bërë thirrje për “ndëshkimin më të fortë” kundër fqinjit të saj verior. Presidenti dëshiron “të gjitha masat diplomatike, duke përfshirë sanksionet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të izoluar plotësisht Korenë e Veriut”, tha këshilltari i presidentit pas një takimi urgjent të Këshillit të Sigurisë Kombëtare. Testi i asaj që duket të jetë një bombë e fuqishme H të dielën, shënon një tjetër moment në fushatën që lideri i Koresë së Veriut po ndjek me këmbëngulje për ta bërë vendin e tij një fuqi bërthamore, të besueshme dhe të frikshme. Gjatë rrugës, ai injoroi të gjitha paralajmërimet e bashkësisë ndërkombëtare, sanksionet ekonomike ose kërcënimet luftarake të Presidentit të SHBA Donald Trump mbi sulme të mundshme ushtarake. Kur Kim Xhong-Un zëvendësoi babain e tij Kim Xhong-Il në fund të dhjetorit 2011, Kim Xhong-Un ishte mbi njëzet vjeç (data e tij e saktë e lindjes nuk dihet). Specialistët e shihnin atë si një person të pambrojtur dhe të papërvojë që mund të manipulohej nga njerëz më me përvojë. Por shpejt ai provoi të kundërtën duke shtypur çdo kundërshtar të përfshirë edhe në nivelin më të lartë, duke marrë një qëndrim agresiv dhe provokues ndaj bashkësisë ndërkombëtare. Në vitin 2013, ai ekzekutoi xhaxhain e tij që kishte shumë influencë, Jang Song-Thaek, i akuzuar për tradhëti. Ai mendohet të ketë orkestruar vrasjen spektakolare të vëllait të tij Kim Jong-Nam në Malajzi në shkurt. Ai ishte gjithashtu i gatshëm të ngrihej kundër Kinës, aleatit të vetëm të madh të Phenianit, duke refuzuar të devijojë nga gara e armatimit kur Pekini e ka kundërshtuar qartazi. Ai ende nuk e ka vizituar vendin e tij fqinj për t’u takuar me presidentin Xi Jinping. Në vitin 2016, Kim Xhong-Un u emërua president i Komitetit të Çështjeve të Shtetit duke marrë të gjitha fuqitë e tjera në Korenë e Veriut, dhe demonstroi kontrollin e tij absolut. Testi bërthamor i së dielës kishte për qëllim sipas raporteve të shihte sesi ngarkohej një bombë hidrogjeni në një raketë balistike ndërkontinentale (ICBM-intercontinental ballistic missile). Bomba hidrogjenike, ose H-bomba, janë shumë më të fuqishme sesa armët relativisht të thjeshta atomike që besohet të jenë testuar deri më tani. Në krahasim me bombën atomike, (lloji që ra në Japoni nga SHBA në ditët e fundit të Luftës së Dytë Botërore) bomba me hidrogjen mund të jetë 1.000 herë më e fuqishme. Tri testet e para bërthamore të Koresë së Veriut nga viti 2006 deri në 2013 ishin bomba atomike afërsisht të së njëjtës shkallë me ato të përdorura në Hiroshima dhe Nagasaki, të cilat së bashku vranë më shumë se 200,000 njerëz. Megjithatë, testi i së dielës vlerësohet të ketë një fuqi prej rreth 100 kiloton, 10 herë më të fortë se testi i vitit të kaluar dhe shkaktoi një tërmet me magnitudë 5.3 sipas Koresë së Jugut. Një spiker lajmesh në Korenë e Veriut përshëndeti shpërthimin “pa precedent” në televizionin shtetëror, duke shtuar se “shënoi një ngjarje shumë të rëndësishme në arritjen e qëllimit përfundimtar të plotësimit të forcës bërthamore të shtetit”. Bomba me hidrogjen, e quajtur edhe një bombë termonukleare, përdor bashkimin – ose bërthamat atomike që vijnë së bashku – për të prodhuar energji shpërthyese. Yjet gjithashtu prodhojnë energji përmes bashkimit. Bomba atomike mbështetet në ndarjen, ose atom-ndarjen, ashtu si bëjnë termocentralet të energjisë bërthamore. Teknologjia e bombës me hidrogjen është më e sofistikuar dhe kur arrihet, është një kërcënim më i madh. Ajo gjithashtu mund të bëhet mjaft e vogël për t’u përshtatur në një kokë të një rakete balistike interkontinentale. “Një pajisje e tillë mund të zhdukte tërësisht qytetin e Nju Jorkut, dhe askush nuk do të qëndronte gjallë”, tha Andrei Lankov, profesor i studimeve koreane në Universitetin Kookmin në Seul. “Me një bombë atomike mund të vrasësh gjysmën e Manhatanit. ” Ndërsa H-bomba është shumë më e fuqishme dhe gjithashtu shumë më e kushtueshme. “Për koreanët e veriut që të kenë një pajisje të tillë të fuqishme dhe të shtrenjtë është pak e ekzagjeruar – thjesht nuk ka kuptim”, tha Lankov. “Është sikur të blesh një Porsche për të bërë pazar në një dyqan afër … Është një program shumë i shtrenjtë i cili nuk do të japë një kontribut të madh për sigurinë e tyre, por qeveritë ndonjëherë bëjnë gjëra të çmendura”. Bomba me hidrogjen është standardi global për pesë vendet me aftësitë më të mëdha bërthamore: SHBA, Rusi, Francë, Britani e Madhe dhe Kinë. Kombe të tjera gjithashtu mund ta kenë atë ose po punojnë në të, pavarësisht përpjekjeve mbarëbotërore për të ndaluar një përhapje të tillë. Elie Wiesel, i cili mori cmimin Nobel dhe i mbijetoi holokaustit shprehej “Paqja është dhurata që ne i bëjmë njëri-tjetrit” dhe kërcënimi nuklear nga Korea e Veriut qëndron si shpata e Damoklesit mbi paqen botërore. Në fakt, sic thoshte Maya Angelou (poete e njohur ameikane): “Urrejtja ka shkaktuar shumë probleme në këtë botë, por nuk ka zgjedhur asnjë deri tani” dhe urrejtja dhe mllefi i një udhëheqësi kokëfortë si Kim Xhong-Un mund të shkatërronte këtë stad paqeje që kemi arritur në botë dhe sipas Walt Whitman (poet amerikan) “Paqja është gjithmonë e bukur”.
