Angela Merkel, thonë shikuesit, sfidon rivalin Martin Schulz në debatin televiziv

883
Diana SKRAPARI Përktheu nga gjermanishtja

Angela Merkel është gjykuar nga shikuesit si kandidatja më e besueshme pas debatit zgjedhor me rivalin e saj të SPD, Martin Schulz. DW (Deutsche Welle) shqyrton pozicionet e kandidatëve për çështjet kyçe vendore dhe globale. Kancelarja Angela Merkel u tregua më bindëse për të udhëhequr Gjermaninë për katër vitet e ardhshme në debatin televiziv të së dielës kundër rivalit të saj zgjedhor, Martin Schulz, sipas shikuesve. Dyzet e nëntë për qind e shikuesve të anketuar nga transmetuesi gjerman ARD e konsideruan Merkelin si më të besueshme gjatë debatit, krahasuar me vetëm 29 për qind, të cilët favorizuan kandidatin socialdemokrat (SPD) Schulz. Më shumë se gjysma e të anketuarve (55 për qind) thanë se kancelarja gjithashtu ka dalë më mirë me rivalin e saj, krahasuar me vetëm 35 për qind, të cilët mendonin se Schulz ia doli mbanë. Merkel thuhet se mori shumë pikë kur u fol për besueshmërinë, të kuptonte çështjet dhe u pëlqye më shumë. Kjo ndodhi pasi të dy kandidatët kanë folur mbi 90 minuta për çështje që shkojnë nga emigracioni, tek pensionet, në Dieselgate.

Emigracioni
Emigracioni doli të ishte çështja e parë dhe qendrore e debatit, me Merkelin që këmbëngulte në vendimin e saj për të hapur kufijtë e Gjermanisë për qindra mijëra emigrantë në 2015, duke thënë se ishte gjë “absolutisht e duhur” për tu bërë. Ndërsa Schulz tha se ai u pajtua me vendimin e kancelares, ai e qortoi atë për trajtimin e saj të krizës dhe e akuzoi atë se nuk arriti të koordinonte një përgjigje më të mirë evropiane. “Përfshirja e fqinjëve tanë evropianë do të ishte më e mirë,” tha Schulz, Social Demokrat (SPD), duke shtuar se politika e mëparshme e BE-së do të kishte përfshirë vende të tilla si Polonia dhe Hungaria të merrnin më shumë përgjegjësi për të ndihmuar në zgjidhjen e refugjatëve. Kjo e detyroi Merkelin të thotë se kryeministri hungarez Viktor Orban e bëri të qartë që në fillim se ai nuk ishte i gatshëm të bashkëpunonte. “Kemi pasur një situatë shumë dramatike … Ka raste në jetën e një kancelareje kur ajo duhet të vendosë”, tha kancelarja. Të dy kandidatët gjithashtu kishin mendime të ndryshme në atë se si duhet të duket një politikë emigracioni e ardhshme për Gjermaninë. Schulz bëri thirrje për një ligj panevropian mbi emigracionin të financuar nga Brukseli, ndërsa Merkel tha se ishte për një politikë të bazuar në aftësitë që i favorizonte emigrantët me aftësitë dhe kualifikimet që Gjermania kërkon.

Turqia
Marrëdhëniet gjithnjë e më të tensionuara të Berlinit me Ankaranë gjithashtu ishin në qendër të debatit gjatë debatit televiziv të së dielës, me Merkelin që tha se “është e qartë që Turqia nuk duhet të bëhet anëtare e Bashkimit Evropian”. Deklarata e Merkelit për Turqinë erdhi vetëm pak minuta pasi Schulz tha se do të bëjë lëvizje zyrtare për të ndërprerë bisedimet e anëtarësimit të Turqisë në BE, nëse ai zgjidhet kancelar. Merkel fillimisht u ndal nga miratimi i formalizimit duke i dhënë fund bisedimeve të pranimit të Turqisë në BE, sepse ato ishin de facto tashmë jo ekzistuese. Ajo shtoi se nuk e ka “parë (Turqinë) të bashkohet kurrë dhe kurrë nuk kam besuar se do të ndodhë”.Në vend që të formulojë përfundimin e bisedimeve të anëtarësimit në BE, Merkel tha se ajo do të shikonte vendosjen e “kufizimeve të vërteta në kontaktet ekonomike” duke përfshirë ato nëpërmjet Bankës Evropiane të Investimeve, ndihmës së BE-së, Bankës Botërore dhe duke bllokuar bisedimet mbi zgjerimin e marrëveshjes së bashkimit doganor të Turqisë me BE-në që do të mund të përfshinte miliarda euro në eksportet potenciale turke në bllok.

Trump dhe Korea e Veriut
Ndërsa kandidatët folën për Korenë e Veriut dhe testin e fundit të raketave bërthamore, Schulz tha se “paparashikueshmëria” e presidentit amerikan Donald Trump e bëri atë personin e gabuar që të merret me regjimin mashtrues. Merkeli e përdori këtë si një mundësi për të ngjallur kredencialet e saj si një shtetase globale, duke thënë se ajo kishte diskutuar kërcënimin nga Pheniani me presidentin francez Emmanuel Macron më herët gjatë ditës dhe se ajo kishte planifikuar të zhvillonte bisedime me Trump, si dhe udhëheqës nga Rusia, Kina, Japonia dhe Koreja e Jugut. Ndërsa ajo theksoi se ajo nuk ishte dakord me Trump për shumë çështje, Merkel tha se kriza e Koresë së Veriut nuk ishte diçka që mund të zgjidhej me SHBA-në, duke shtuar se “duhet të thuhet në terma më të qartë se për ne mund të ketë vetëm një dialog paqësor si zgjidhje.”

Drejtësia sociale
Ndërsa dy kandidatët kishin relativisht pak divergjenca në lidhje me politikën e jashtme, Schulz luajti me imazhin e tij si një kampion i drejtësisë sociale. Gjermania, tha ai, është një “vend i zhvilluar”, por shumë pjesë të shoqërisë – prindërit që rrisin vetëm fëmijët, pensionistët dhe të papunët afatgjatë – mbeten larg nga këto përfitime. Merkel mbrojti rekordin e saj të punës, duke theksuar se në 12 vitet e saj si kancelare, numri i të papunëve ishte përgjysmuar nga 5 milion në 2.5 milionë. Kancelarja gjithashtu qortoi pretendimet e Schulz se partia donte të rriste moshën e pensionit në 70 vjeç. Merkel tha “me siguri absolute” që nuk do të ndodhte nën drejtimin e saj. Kjo nxiti lëvdata nga rivali i saj socialdemokrat, i cili tha se e vlerësonte “pozicionin e saj shumë të qartë”.

Dieselgate
Ka pasur pak mospërputhje midis dy kandidatëve kur u fol pas skandalit të Dieselgate, me të dy liderët që mbështesin përdorimin e vazhdueshëm të naftës dhe kundërshtojnë çdo ndalim të makinave me naftë. Merkel tha se skandali i shkarkimeve e la “të tmerruar” dhe ” jashtëzakonisht të zemëruar “, por ajo tha se ishte e domosdoshme të mbroheshin 80,000 vende të punës të industrisë së makinave në Gjermani. Ndërsa Schulz ka thënë gjithashtu se industria duhet të mbrohet, kandidati i SPD akuzoi kancelaren për kundërshtimin e padive të konsumatorëve kundër prodhuesve të makinave. Merkel u tërhoq duke thënë se ajo mbështeti një çështje “në parim”, por propozimi i paraqitur nga ministri i drejtësisë i SPD-së Heiko Maas ishte tepër burokratik. “Ne mund të pajtohemi që nesër do ta thërrasin ministrin e Drejtësisë dhe do t’i kërkoj atij të ofrojë një version të ripunuar sa më shpejt të jetë e mundur”.Kjo bëri që Maas të përgjigjet në Twitter, duke thënë: “Zonja Merkel mund të më kishte telefonuar në çdo kohë, ajo ka numrin tim, por ajo e ka bllokuar çështjen gjyqësore pa asnjë kundërargument”.

Kancelarja flet për sanksionet ndaj Rusisë
Të dy kandidatët folën për ish-kancelarin Gerhard Schröder, pasi u pyetën në një raund të shpejtë se çfarë mendojnë ata për rolin e tij të ri si anëtar i bordit në gjigantin rus të naftës Rosneft.

Merkel natyrisht mori një qëndrim shumë më të ashpër kundër njeriut që ajo e mposhti në zgjedhjet federale të vitit 2005, duke e akuzuar atë për minimin e sanksioneve të BE-së të imponuara ndaj Rusisë. Schulz tha se ai e kishte këshilluar Schröderin kundër marrjes së postit në bordin e Rosneft, por pohoi se ish-kancelari i SPD kishte bërë një shërbim të madh për Gjermaninë, duke theksuar vendimin e tij për ta mbajtur vendin larg nga lufta në Irak. Ndërsa nuk ishte i kënaqur me rolin e ri të ish-kancelarit, Schulz theksoi se kjo ishte një “zgjedhje federale për të ardhmen e Gjermanisë dhe jo të ardhmen e Gerhard Schröder.”

Debati televiziv në detaje
Kancelarja Angela Merkel dhe drejtuesi i Partisë Socialdemokrate (SPD), Martin Schulz u përballën në debatin e vetëm televiziv të drejtpërdrejtë në Gjermani përpara zgjedhjeve të përgjithshme më 24 shtator në ARD, RTL, Sat. 1 dhe ZDF. – Sondazhet janë shumë në favor të Merkelit kur ajo bën fushatë për një mandat të katërt, me CDU me 37 përqind dhe SPD me vetëm 23 përqind. – Edhe pse ka pesë parti në Bundestag, vetëm kandidatët e dy partive më të mëdha, që mund të jenë kancelar, u ftuan për të marrë pjesë në ‘duel’ siç dihet. Ja se si shkëmbimi u zhvillua mbi 85 minuta në natën e së dielës: 19:20 Skena është vendosur për përballjen midis Merkel dhe Schulz. Të premten, Merkel minimizoi kritikën e formatit – katër moderatorët kanë pak hapësirë për të devijuar nga pyetjet e paracaktuara dhe nuk ka audiencë publike. Më parë gjatë ditës, Partia e Gjelbër e Gjermanisë bëri shaka se “koalicioni i madh po lufton veten” – duke iu referuar asaj se si SPD dhe CDU kanë qenë në pushtet së bashku që nga viti 2013 dhe fakti që partitë e tjera nuk janë të lejuara në debat. 19:40 Pritet që 15 milionë shikues të shikojnë debatin në orën 20:15. Katër moderatorët janë, nga e majta në të djathtë: Claus Strunz nga Sat. 1, Sandra Maischberger nga ARD, Maybrit Illner nga ZDF dhe Peter Kloeppel nga RTL. 19:56 Pak minuta para se debati të fillojë, SPD tashmë është bërë pjesë e shakave në mediat sociale pasi u zbulua se po bëjnë reklama në Google “Merkel humbet qartë kundër Schulzit”. 20:15 Dhe ne jemi jashtë! Pyetja e parë është për Martin Schulz – pse votat e tij u rritën aq shumë kur ai u propozua në janar, dhe u ulën shumë më poshtë se Merkel në muajt që pasuan? A është kjo për shkak se ai ka pak përvojë në politikën gjermane pasi ka kaluar kaq shumë kohë në parlamentin evropian? Schulz përgjigjet se “humbja në zgjedhjet kombëtare”, gjatë atyre muajve,erdhi si pasojë se për shembull shteti më i populluar i Nort-Rhine Westphalia, nuk mbështeti partinë e tij. Pyetja e parë për Kancelaren Merkel perceptohet si “shumë Merkel”, pasi ajo e ka lëvizur partinë e saj nga e djathta në qendër gjatë viteve. “Sfidat e reja kërkojnë qasje të reja,” përgjigjet kancelarja. 20:20 Tema shkon drejt emigracionit. Kancelarja Merkel thotë se emigrantët nuk janë “kërcënim për Gjermaninë”, por kriza e refugjatëve për vitin 2015 e ka lënë Gjermaninë me një “detyrë të vështirë” për integrimin e të ardhurve të rinj në shoqëri, duke siguruar që ata do të gjejnë vende në institucionet arsimore dhe në tregun e punës, por shton se Gjermania duhet të ndihmojë në luftimin e shkaqeve të krizave të tilla, siç është dhuna në Siri. 20:30 Duke iu përgjigjur kritikave se Merkel “vuri demokracinë në kabinën e gjumit”, kur ajo papritmas vendosi, pa diskutuar me krerët e tjerë në Bashkimin Evropian dhe brenda Gjermanisë, për të hapur kufijtë e Gjermanisë ndaj refugjatëve. “Unë kisha shpresë se Viktor Orban do të ndryshonte pozitën e tij”, tha Merkel, duke shtuar se Zëvendës Kancelari i SPD-së, Sigmar Gabriel ishte pjesë e procesit të saj të marrjes së vendimeve. Schulz bëri të qartë se ai ishte dakord me vendimin për të mirëpritur refugjatët, por kishte një problem me atë se si Merkel merr vendime pa u konsultuar me pjesën tjetër të qeverisë. 20:35 Të dy Merkel dhe Schulz nuk shohin asnjë problem me emigracionin musliman në Gjermani. Kancelarja Merkel thotë se “edhe pse islamistët radikalë po kryejnë aktet e terrorizmit në Evropë,” ajo ende beson se “Islami i takon Gjermanisë”, duke marrë parasysh sasinë e madhe të muslimanëve besimtarë të cilët janë integruar mirë në shoqërinë gjermane. Martin Schulz ra dakord që “integrimi i emigrantëve muslimanë nuk paraqet ndonjë sfidë të madhe”, në krahasim me çdo grup tjetër, por se qeveria mund të bëjë më shumë për “të ndaluar predikuesit e urrejtjes” që përhapin ideologjinë radikale. 20:43 Në një përpjekje për të treguar dallimet e tij nga kancelarja, Martin Schulz thotë se qeveria duhet të pranojë se disa reforma kushtetuese janë të nevojshme. “Përcaktimi i martesës si jo vetëm midis një burri dhe një gruaje nuk e ka dëmtuar Gjermaninë,” tha Schulz. Ai gjithashtu premtoi të bënte më shumë për të kundërshtuar autoritarizmin në Turqi. 20:48 “Njerëzit që nuk kanë të drejtë të jenë në vendin tonë duhet ta lënë atë, shumë njerëz tashmë janë larguar”, thotë Merkel, duke mbrojtur politikën e saj të emigracionit me dyer të hapura. 20:51 Schulz bën thirrje për një “ligj bashkëpunues të emigracionit evropian”, për të shmangur mosmarrëveshjet me vendet “si Hungaria dhe Polonia, të cilët mendojnë se Gjermania dhe Italia duhet të merren me të vetë … Evropa është një projekt solidariteti”. 20:56 Kancelarja Merkel thotë se Evropa duhet të “ndihmojë në forcimin e qeverisë së unitetit libian”, për të ndaluar vdekjen e emigrantëve në Detin Mesdhe. Përsa i përket bashkimit familjar për refugjatët, Schulz tha se ai do të “vendoste për çdo rast.” Merkel, megjithatë, nuk i përgjigjet kësaj pyetjeje, duke thënë se qeveria e re “do të duhet të vendosë për këtë vitin e ardhshëm”, për të siguruar që Konventa e Gjenevës të ndiqet. 21:01 “Nuk e shoh Turqinë të hyjë në Bashkimin Evropian, nuk e kam bërë, megjithatë, ishte ndryshe për SPD-në”, thotë Merkel. “Nëse bëhem kancelar gjerman, unë do të ndaloj bisedimet e pranimit me Turqinë,” i përgjigjet Schulz, duke kritikuar se si “një sundues autokratik” “arreston arbitrarisht” njerëz, duke përfshirë edhe shtetas gjermanë. 21:07 Martin Schulz hedh poshtë testin e bombës me hidrogjen në Korenë e Veriut. “A besoni se Presidenti amerikan Trump është personi i duhur për të zgjidhur këtë problem?” një moderator pyet Schulz. “Jo,” është përgjigja e qartë e Schulz. “Çdo njeri që përdor Twitter për të hedhur poshtë kundërshtarët e tij të majtë dhe të djathtë dhe nuk mund të dallojë veten nga neonazistët … kancelari gjerman duhet ti bëjë ballë.” Duke folur për Trump, Merkel thotë se ajo “e bëri të qartë se bashkëpunimi” u bazua në vlerat e përbashkëta dhe se ajo nuk do të ndjekë verbërisht SHBA-në në konflikt të armatosur. “Kjo duhet të zgjidhet në mënyrë paqësore,” shton ajo. “Natyrisht kemi dallime të mëdha me presidentin amerikan,” vazhdon Merkel, duke iu referuar marshimeve neo-naziste në Charlottesville, por se ajo do të “punojë për të bindur presidentin amerikan se një zgjidhje diplomatike është taktika më e mirë për tu marrë me Korenë e Veriut”. 21:15 “Gjermania është një vend i begatë, por kjo nuk do të thotë që të gjithë në Gjermani janë të suksesshëm”, kritikoi Schulz deklaratën e Merkel se ka një suficit të punës në vend. “Disa çifte me dy të ardhura nuk mund të përballojnë as qiranë, pasi qiratë janë në rritje.” Merkel pastaj kundërshtoi kritikat se ajo “nuk përfaqëson” gjermanët e varfër që “nuk kanë përfituar nga rritja e vendit”, duke theksuar se si papunësia ka rënë nën udhëheqjen e saj. 21:24 “Përse nuk siguroheni që kompanitë e makinave të kompensojnë qytetarët”, për automjetet e prekura nga skandali i softuerit të shkarkimeve Dieselgate, një moderator pyet Kancelaren Angela Merkel. “Ne po përpiqemi të sigurojmë kompensimin, ku është e mundur ligjërisht”, u përgjigjet Merkel. Duke thënë se industria e makinave kishte kryer një “shkelje të besimit … por ka 80,000 njerëz në industri që nuk kanë bërë një gabim dhe nuk duhet të ndëshkohen gjithashtu”. Ajo shton se pika më e rëndësishme është “të sigurohet se automjetet janë në përputhje me legjislacionin mjedisor”. Schulz përgjigjet se “ligji gjerman nuk mund të kompensojë ata në SHBA me makina gjermane” që u prekën nga skandali Dieselgate dhe thotë se qeveria aktuale ka mbrojtur drejtuesit e automobilave të cilët duhet të dënohen. 21:30 Schulz akuzon Merkelin për “mbrojtjen e drejtuesve të automjeteve” të cilët duhet të dënohen për Dieselgate. Merkel thotë se nuk “po i mbyll sytë” … Unë jam shumë e zemëruar, ata janë një shtyllë e ekonomisë sonë dhe po rrezikojnë qindra mijëra vende pune dhe njerëz, njerëz që nuk bënë gabime “, duke dëmtuar emërtimin “Made in Germany”. 21:37 Moderatorët lëvizin në raundin përfundimtar të pyetjeve. Së pari: “A duhet që martesa të jetë midis një burri dhe një gruaje z. Schulz?” “Jo.” Më pas: “Kancelarja Merkel, a mbështetni Katarin që pret Kupën e Botës?” “Jo.” 21:43 Schulz thotë se duhet të ndërmarrim “të gjitha veprimet parandaluese” nën sundimin e ligjit “për të gjetur ata që planifikojnë sulme terroriste në Gjermani, duke përfshirë mbikëqyrjen e shtuar dhe më shumë policë në rrugë. Merkel pajtohet, duke thënë se një “person si sulmuesi i tregut të Krishtlindjeve të Berlinit Anis Amri duhet të kishte qenë prej kohësh në burg”.

Material i marrë nga Deutsche Welle
Sigal