Ka disa libra që po të rrekesh të shkruash diçka rreth tyre edhe vetë Bjelinskin do ta kishin vënë para një vështirësie jo të vogël. Bëhet fjalë për ata libra që janë mbrujtur me dhimbje ose që kanë lindur nga vetë dhimbja. E gjithë kjo vjen, ngaqë askush nuk mund ta pasqyrojë trishtimin, pikëllimin apo plagët e zemrës, më qartë, më mirë dhe më me emocion sesa ai që e vuan atë dhe që për ta lehtësuar deri diku këtë vuajtje të shpirtit të tij, për fatkeqësinë që e ka kapllosur, ka gjetur si mundësinë e vetme të shkruarit, si në prozë ashtu dhe në poezi. Le pastaj, kur këtë e bën një baba që pa qenë asnjëherë as shkrimtar e as poet (siç ngjet me regjisorin e talentuar Nikolin Gurakuqi, të cilit i ka ikur nga jeta, fare i ri, biri i shtrenjtë Marsidi), hedh në letër një tufë poezish që ngjajnë me një tufë ulërimash të dala nga thellësia e zemrës së coptuar dhe i titullon “Stinët e dhimbjes time” (Shtëpia Botuese “Vllamas”).
Qysh të vegjël jemi njohur nëpër shkolla me tronditjen dhe mërzitjen e Akilit, kur para mureve të Trojës, u vra shoku i tij i ngushtë Patrokli. Por kurrë nuk na del nga mendja ajo që ka ndjerë më pas plaku i urtë Priam dhe gruaja e tij Hekuba, kur panë vrasjen e të birit të tyre Hektorit nga Akili. Duke ju drejtuar qysh në krye djalit, artisti tani poet, pohon atë që veç një fatkeqësi e tillë ta kujton se, “…26 vjet kemi jetuar një realitet – iluziv, e tani po jetojmë një iluzion real.” Dhe i gjithë ky ndryshim i papritur dhe i menjëhershëm, i 19 marsit të vitit 2012, ka sjellë pasoja të pariparueshme te prindërit që tani e quajnë veten “të vdekurit e gjallë” dhe atë “të gjallin e vërtetë.”
Tekat e fatit janë të habitshme: ata ishin të lumtur e të gëzuar dhe u shndërruan në gjysmë njerëz. Djali i qe bërë babait shok, me të cilin dukej se kishin një zemër dhe një palë sy, pasi ai po formohej atje në Romë si një intelektual i mirëfilltë që me mendime të denja për një filozof, kuvendonte me të dhe ja tani i la si për t`u çmallur, vetëm ato të qeshurat e tij të çiltra dhe “Lot që rëndojnë sytë e zbehin shikimin”, lot që ai tani i mbledh një nga një, ashtu si gratë e fshatit që s`ka ujë, mbledhin pikat e shiut. Atij, e gjithë kjo gjëmë i duket se është veç një ëndërr e keqe, mungesa e djalit për të është dhimbje që ther gjer në palcë, madje, kur kujton sytë e tij i bëhet se takon gjithë dhimbjet e shekujve. Zemra e babait po çahet; ai edhe veten tani e quan të vdekur. Endet si pa kuptim herë në terr e herë në mjegull, vetëm sa për të rindërtuar imazhin e bukur të tij. E sidomos atë të formimit të tij qytetar, të kulturës së tij, të aftësive intelektuale dhe sidomos të mendjes së tij të hapur e mendimeve të guximshme. Ai, e adhuronte Marsin, pasi ai ishte i mbrujtur me ide që qenë përtej jetës dhe përtej vdekjes. Por që u tretën bashkë me të.
Orë e çast i biri i shfaqet duke e përcjellë atje në aeroport, duke i mbajtur valixhen, i emocionuar, me duart që i dridheshin dhe me sytë e përlotur, tek i jepte të atit përqafimin e fundit. Ai, me shpresë se Marsi i tij do ta dëgjojë thërret “Më mungon shumë” dhe shton: “ashtu si ajri i mungon planetit Mars.” Nikolini artist, gjithë jetën ja ka kushtuar muzikës, dhe ja tani, kudo ajo e ndjek pas. Lloj – lloj tingujsh, uverturash, ariesh e operash, dhe sidomos marshet funebre të pianos së Frederik Shopenit, mbushur me drama, tragjedi, brenga njerëzore, e shoqërojnë çdo ditë edhe sidomos tani që ai e shndërron vuajtjen e shpirtit të tij në pentagramin e poezisë. Dhe papritur, ai i kërkon të birit nga varri i heshtur dhe i ftohtë ku ndodhet që nën ata tinguj që deri dje pandehte se qenë shkruar për të tjerë fatkeq, të vijë dhe të kërcejnë së bashku një tango. Një tango të jetës ëndërrimtare, me ritëm të ngadaltë, ashtu, duke u lëkundur në krahët e njeri – tjetrit. Por, ai e di se atë e ndan diçka e pakuptimtë, vetëm një mur prej avulli, prej nga çuditërisht, si në tablonë impresioniste “Pellgu i zambakëve të ujit” të Klod Monesë, i shfaqet fytyra e ëmbël e tij. Kjo është edhe arsyeja pse ne, duke lexuar këto poezi të një autori jo poet, e kuptojmë menjëherë muzikalitetin e vargjeve të Nikolinit dhe na ngjet ai me aedët e Greqisë së Lashtë që sa herë deklamonin, i shoqëronin vargjet me veglën e tyre të preferuar, lirën.
Edhe pse babai e quan të birin herë meteor i shkëputur nga yjësitë dhe herë vullkan, përsëri pohon se e kishte ruajtur nga erërat e kohërave atë, brenda “hapësirave të mia pa hapësirë kohore” se e dinte se Marsi nuk qe si gjithë të tjerët, por prej kristali. Të tillë e kishte edhe buzëqeshjen, edhe revoltën, edhe pranverën, dhe ja tek u ra nga dora dhe po si kristali u thye.
Autori i librit, shpesh përdor edhe eufemizma, këtë lloj origjinal të metonimisë dhe pa dashur të përmendë fjalën e rëndë vdekje, gjen shprehje më të buta si “ishte rrugëtimi yt / drejt stacionit të heshtjes” ose ti “ike na le shumë shpejt / ashtu si dita në të zbardhur.”
Në vargjet e bardha (për një fat të zi) të Nikolinit, shpesh ndeshim figura stilistike plot anafora, pyetje retorike dhe paralelizma. Por kuptohet se këto atij, më shumë i kanë dalë nga kultura që ka përftuar nga leximi i poezive sesa nga synimi për të na paraqitur mjeshtëri të lartë artistike. Duhet thënë se kjo lloj krijimtarie letrare, ndofta përmban brenda kësaj mjeshtërie, të vetmin rast të identifikimit të botëkuptimit të atij që shkruan me vetë autorin. E gjithë poezia monokolonë e Nikolin Gurakuqit, s`është tjetër veçse një kuvendim me të birin e munguar dhe me vetveten. Dhe duke qenë e tillë, nuk ka se si të mos jetë edhe një nekrolog i pafund i të fshehtave të shpirtit të tij për të tjerët. Për lexuesin, nuk ka fare rëndësi mënyra që një baba e ka derdhur në letër dhimbjen, dashurinë dhe mallin e pa anë për djalin e tij. Sido që ai të shkruajë, dhimbja në vetvete është kaq e madhe, sa në detin e trazuar të saj humbet çdo rregull letrar. Mbi të gjitha, në ato klithma të “Unë jam një baba – artist, i lënduar thellësisht”, që nuk di se ku ta çoj dashurinë që të fala, lumturinë që më dhe, hidhërimet që ndamë, krenarinë që më le, mbizotëron emocioni njerëzor. Ndaj dhe ndjehesh keq, shumë keq, kur e sheh të të kalojë pranë në kafene, autori i këtyre poezive aq të ndjera, ai burri simpatik dhe i zymtë, që rron në një realitet iluziv, i cili edhe me heshtjen e vet, duket se thërret “Fol, pra bir, përgjigju…!?” Ai burri, për të cilin redaktori i këtij libri, i mirënjohuri Albert Zholi shprehet se, “Emri Marsid është puthja e syve të tij, karafili i qëndisur në buzë që thur në heshtje dashuri, pafundësisht DASHURI!”
