Nga 12 prefektë që vdiqën në Shqipëri, 2 prej tyre u burgosën dhe 7 të tjerë u internuan nga fashistët
Kohët e fundit , studiuesi i historisë Enver Memishaj ka dalë para lexuesit, me librin e tij të dymbëdhjetë “Prefektët e Qarkut të Vlorës 1912 – 2012”, që përshkruan jetën dhe veprimtarinë e nëpunësve të lartë të shtetit shqiptar që i shërbyen Qarkut të Vlorës gjatë 100 vjetëve. Libri hedh dritë, mbi atë pjesë të historisë sonë, të pa njohur, prandaj lexohet me kënaqësi interes dhe emocion.
JETË TË HARRUARA
Pa respektin ndaj të parëve, nuk mund të ndërtojmë të ardhmen.
“Prefektët e Qarkut të Vlorës 1912 – 2012”, nuk merr përsipër të paraqes me hollësi jetën e harruar, dhe veprën e prefektëve të Qarkut të Vlorës, por në vija të përgjithshme i kemi kthyer historisë nëpunësit e lartë të shtetit që i shërbyen këtij qarku gjatë 100 vjetëve, 1912 – 2012, si një detyrim dhe nderim për shërbimet që ata i bënë vendit te tyre. Për këtë arsye disa momente të jetës, së këtyre burrave janë kaluar shkurt, aq sa ishte njohja jonë për ta.
Nëse këto vështrime të shkurtra, informacionet që japim, mbi jetën e prefektëve të Qarkut të Vlorës, do të ngjallin diskutim, atëherë ky libër ia ka arritur plotësisht qëllimit për të cilin është shkruar. Në 100- vjetorin e Shpalljes së Pavarësisë Kombëtare mora përsipër t`iu bëj homazhe të merituara nëpunësve të lartë që i shërbyen Vlorës në kohë të vështira, dhe që kanë mbetur jetë të harruara dhe këtë u përpoqa ta bëj me anën e këtij libri.
Nisur nga kjo përvojë e jetës sime, vendosa të vlerësoj punën e atyre burrave që i kishin shërbyer Vlorës sime të dashur dhe që, ose ishin lënë në heshtje, ose ishin harruar, ose nuk ishin vlerësuar, qëndrim aspak human që mbahet ndaj nëpunësve të lartë të shtetit.
Shumë nga këta burra të shquar që renditen në këtë libër si Refo Çapari, Osmën Haxhiu, Qazim Kokoshi, duke punuar me vetëmohim dhe përkushtim i dhanë gjithçka mundën vendit të tyre pa kërkuar asgjë për vete, pra janë shembulli se si u bë shteti dhe se si përparon vendi.
Disa të tjerë dhanë jetën në luftë, u pushkatuan nga komunistët, apo që edhe vdiqën nëpër burgjet e zeza të tyre si: Dulejman Çela, Seit Qemali, Niman Ferizi, Sadik Metra, Ismet Kryeziu etj..
Disa të tjerë si Abedin Nepravishta e Faik Bregu, u dënuan e u persekutuan nga fashistët dhe komunistët. Duke i parë në tërësi, të 30 prefektët që shërbyen në periudhën 1912 – 1944, patën nga komunistët një fund të pamerituar:
Nga 12 prefektë që vdiqën në Shqipëri, 2 prej tyre u burgosën dhe 7 të tjerë u internuan nga fashistët dhe komunistët. U pushkatuan me gjyq dhe pa gjyq, 6 prefektë. Vdiqën nëpër burgjet komuniste, 3 prefektë. Vdiqën në emigracion 7 prefektë, 3 prej të cilëve ishin shpallur “armiq të popullit”. Ranë dëshmorë për lirinë e vendit të tyre, 2 prefektë.
Unë kam nderim e respekt të veçantë për këta burra, që gjatë ushtrimit të detyrës së prefektit, në çdo kohë, u orientuan nga e vërteta dhe drejtësia.
Në përgjithësi sot vihet re me të drejtë nderimi ndaj botës së artit, por padrejtësisht harrohen fushat e tjera të veprimtarisë njerëzore, nëpunësit në përgjithësi, ekonomistët, inxhinierët, mjekët, agronomët, etj.. Ndaj libra të tillë do ua kthejnë nderimin dhe vlerësimin e munguar 30 nëpunësve të lartë të shtetit shqiptarë, 30 jetë të harruara nga shoqëria shqiptare, dhe veçanërisht nga vlonjatët, atyre që s`kursyen asgjë por që kanë dhënë kontributin e tyre në jetën dhe zhvillimin e Qarkut të Vlorës.
Të hedhësh dritë mbi figura pothuajse të pa njohura nga publiku i gjerë, sepse për ata është folur, diku duke mashtruar, diku duke shpifur, diku duke e mbuluar me heshtje dhe dikujt tjetër duke i dhënë vlera të pamerituara është një detyrim atdhetar.
Sidoqoftë ky libër le të jetë edhe një apel dhe nismë për ta çuar më tej punën pra për të ndriçuar plotësisht jetën dhe veprën e këtyre personaliteteve të pasqyruar në këtë libër. Shembullin na e ka dhënë Prof. Dr. Uran Asllani me tre libra të vlefshëm për personalitete të politikës dhe të kulturës shqiptare; Hil Lushaku me historinë e ministrave të brendshëm dhe historinë e drejtuesve të policisë; Eqerem Beci e Zhani Canco për studentët shqiptar në Rumani, Vladimir Misja për studentët shqiptar në Shën Peterburg. Dr. Bujar Leskaj me deputetët e Vlorës në Kuvendin e Shqipërisë, etj..
Në kushtet e vështira që prefektët punuan ndofta nuk patën mundësi të na linin shkrime për jetën dhe shërbimet që i bënë Vlorës dhe vendit të tyre, por ata na lanë shërbimet që bënë ndaj atdheut të tyre si një shembull që ne pasardhësit duhet të ndjekim. E ç`mund të na linin më shumë: Osmën Haxhiu, Qazim Kokoshi, Ahmet Durmishi, Dulejman Çela, Abedin Nepravishta, Seit Qemali, Rauf Fico, Bajram Fevziu etj..
Autori Enver Memishaj – Lepenica
CILËT ISHIN PREFEKTËT E QARKUT TË VLORËS, GJATË 100 VJETËVE 1912 – 2012
II/1 – Periudha 1912 – 1938, ngritja dhe konsolidimi i shtetit shqiptar
- Refo Çapari
2. Ahmet Durmishi
3. Rauf Fico
4. Nexhip Basha
5. Fehim Leskoviku
6. Osmën Haxhiu
7. Seit Qemali
8. Qazim Kokoshi
9. Qazim Koculi
10. Bajram Fevziu
11. Zenel Prodani
12. Faik Bregu
13. Halim Gostivari
14. Niman Ferizi
15. Qazim Bodinaku
16. Dulejman Çela
17. Rustem Ymeri
18. Vasil Kalluçi
19. Rasim Kalakula
20. Zef Kadare
21. Ismet Kryeziu
22. Abedin Nepravishta
23. Sadik Metra
24. Abdurrahim Hoxha
II/ 2. Periudha 1939 – 1944, gjatë pushtimit nazi – fashist
25. Faik Quku
26. Tafil Boletini
27. Lele Koçi
28. Veip Runa
29. Ahmet Myftari
30. Vizhdan Risilia
II/3. Periudha 1945 – 1990, gjatë diktaturës komuniste
Sekretarët e parë të Komitetit të Partisë Komuniste, Partisë së Punës së Shqipërisë të Rrethit të Vlorës dhe Kryetarët e Komitetit Ekzekutiv të Këshillit Popullor të Rrethit Vlorë.
II/4. Periudha 1991 – 2012, e ndërtimit të demokracisë
31. Bahri Shanaj
32. Afrim Haçi
33. Tare Hamo
34. Fatos Hamiti
35. Shpëtim Gjika
36. Bashkim Habili
37. Artan Nelaj
38. Kreshnik Alimerko
39. Dorotea Konomi
40. Xhevair Rexhepi
41. Akil Danushi
42. Hasan Halili
43. Eduard Velçani
