Një krijimtari e shumtë që ka kulmuar me disa romane e skenarë të vlerësuar me çmime kombëtare e ndërkombëtare që pasurohet çdo ditë
Me një numër të konsiderueshëm romanesh të botuara në Shqipëri e jashtë vendit, krahas gjinive të tjera, shkrimtari i njohur Bardhyl Berberi, tashmë ka krijuar profilin e tij dhe ka një zë të vetin në letërsinë shqiptare bashkëkohore. Më tepër se sa numri i librave të botuara, në krijimtarinë e tij spikat tematika e trajtuar, arti i të shkruarit, gjë që kanë sjellë jo vetëm interesin e lexuesve, kritikëve vendas, regjisorëve, por dhe atyre të huaj… Portreti i tij si krijues, sillet për lexuesit e “Telegraf” nëpërmjet vlerësimeve të kritikëve vendas e të huaj si dhe intervistës së dhënë nga vetë autori…
ÇMIMIN “MITRUSH KUTELI” PËR ROMANIN ‘NJË VRASJE NË SHËN VALENTIN’
Është vërtet një çast i veçantë dhe unë nuk e kam të lehtë të flas para jush, si njeri i penës dhe i fjalës publike sepse njeriu sado përvojë që të ketë ka çaste në jetë që mbulohet nga emocione të mëdha
Si shkrimtar kam ardhur nga “raca“ e gazetarëve ku janë mbi 30 vite pune si gazetar profesionist … Krijimtaria ime ka qenë një krisje e shpirtit të epur nëpër vite. Në kuptimin metaforik njeriu i ngjan një lisi, rrënjët e të cilit janë e shkuara, trungu e sotmja dhe lastarët e ardhmja. Që në rininë e hershme më ka bujisur shpirti, gjithmonë kam pasur një kujtesë të mbingarkuar shumë subjekte të veçanta me gjithë farë fiksionesh kanë qëndruar në subkoshiencën time që më pas kanë marrë rrugën e veprave time të ardhshme … Pak minuta më parë u tha këtu se çmimin “Mitrush Kuteli” në prozë ‘na e rrëmbeu një Pogradecar’ … Vërtet ndjehem krenar. Unë me Pogradecin jam i lidhur në mënyrë të pazgjidhshme ..Është një shkrimtar që e kam dobësi, të madhin Balzak, i cili për vendlindjen e tij Turenin, është shprehur: ”Unë e dua vendlindjen, si fëmija djepin, siç duhet një oaz në shkretëtirë..”… Unë e dua qytetin tim si një artist që do artin ndoshta që pa Pogradecin nuk do të isha sot këtu në këtë podium nderi
Sapo kam mbaruar fakultetin u emërova në një redaksi prestigjioze me të gjitha kushtet e asaj kohe në Tiranë. Dhe kam qëndruar jo pak dhjetëra vjet por e them sot sinqerisht para jush kam qënë këtu në Tiranë vetëm me trup se mëndja ime “gjezdiste“ tek qyteza ime e vendlindjes e vendosur mbi ujërat e syrit të kaltër tek imazhet e dy gjenive të letrave të qytetit tim Lasgush Poradecit dhe Mitrush Kutelit me perëndimet e vagëlluara, muzgjet si pëlhurë dhe si hije, pasqyrimet e shndritshme të liqenit, dergjet e përgjumura ,vetëtitjen e magjishme me zallin e shkretuar me shkrumbin e natës dhe pritjen metafizike të varkave dhe pyllin e gështenjave … Mbase është i vetmi qytet në botë që liqenin e ka të futur kaq thellë në gji, shëtit buzë rrugëve të qytetit dhe ndien klithjen e pulëbardhave, kërcitjen e peshkut tingujt e lopatave të peshkatarëve, fle natën dhe të duket sikur e ke valën e liqenit nën jastëk si një ninull të bukur hipnotizuese .. Ja pse e dua Pogradecin e djeshëm dhe të sotmin: Pogradecin me shtëpiza të bukura me oborrin të mbushur me lule erëmira, me kroin me shtatë sylynjarë në lagjen e Burimeve. Dhe njëherazi Pogradecin e vilave luksoze e me ndërtesa të larta bashkëkohore … Pogradeci personalisht për mua është një metaforë, është toka është qielli, bari që mbin në pranverë ,strehët që pikojnë në vjeshtë, xixëllonjat në netët verore dhe qirinjtë e akullit në dimër. Të nderuar pjesëmarrës mbase u zgjat pak por vendlindja ime Pogradeci im është djepi im i frymëzimit, arkivi i kujtesës ,pengu i shpresës …Qyteti im ka nxjerrë burra të shquar të penës dhe të pushkës, trima kapedanë këngëtarë e valltarë të rrallë si pjesë e kujtesës sonë kolektive dëshmi e talentit të kësaj treve .
Si bir i këtij qyteti kam bërë për atë sa kam mundur …të tjerët le ta vlerësojnë,jam munduar t`i rris namin dhe lartësoj emrin dhe t`i dal zot në ditë të vështira si shkrimtar dhe gazetar jam përpjekur të mbroj dinjitetin e këtij qyteti me vepra dhe shkrime edhe në kohë te vështira …Natyrshëm lind pyetja pse u zgjata kaq shumë në këtë ceremoni me qytetin tim. Para disa kohësh, në një emision televiziv kombëtar më pyetën se përse nuk iki nga Pogradeci… Unë i recitova këto vargje : Me çfar litarë e zinxhirë më ke lidhur/O qyteti im/ Nuk janë as litarë e as zinxhirë / Por janë ca damarë që e ushqejnë vazhdimisht trupin tim …/…
(Fjala e mbajtur me 2 nëntor 2009 ne ceremoninë e marrjes se çmimit ‘Mitrush Kuteli’ për romanin ‘Vrasje ne Shën Valentin’)
NË SHTËPINË E TYRE KËNDOJNË KUKUVAJKAT”
Romani “Në Shtëpiën e tyre këndoj kukuvajka“, në disa recenca, vlerësohet si një tronditje për shoqërinë shqiptare. Ja më poshtë një vlerësimi tillë nga Qenam Hasani. Gazetar i TV-2 Makedonia:
Romanin më të fundit të kolegut tim gazetar Bardhyl Berberi e hasa në një panair të romanit Ballkanik në Manastir para pak ditësh më i fundit i Bardhyl Berberit ”Në shtëpinë e tyre këndoj kukuvajka“ në shqip dhe në gjermanisht. Romanin e lexova me një frymë dhe ishte një tronditje për shoqërinë shqiptare, tronditje madhore e lartësuar në art. Nëpërmjet digresionit dhe asociacionit ndjen që futesh brenda një bote misterioze që zien jashtë çdo parashikimi. Makthi që të përfshin gjatë leximit të këtij romani është i gjallë dhe real duke të krijuar një tension të brendshëm shpirtëror, ai të ngërthen nga një faqe e romanit tek tjetra. Në këtë aspekt ka një vlerë të veçantë stili i autorit i cili nuk bën thjesht histori, renditje akuzash por bën analizën e fenomenit, kërkon të gjejë shkaqet e deformimit të personalitetit të njeriut. Autori bën përshkrime të jashtëzakonshme që nga një han i shekullit të 16 në qytetin liqenor, ku vjen një zyrtar i lartë turk deri tek skenat makabre të zhvarrimit duke kaluar më pas tek luksi i zi i Manhatenit. Në fakt çdo detaj i këtyre përshkrimeve në roman jep botën e personazheve, gjendjen e tyre psikologjike duke e rritur dramacitetin në roman me një forcë të jshtëzakonshme. Epoka, zakonet sjellja, morali i një qyteti me themele mbi ujë me njerzit e tij të shquar me lagjet me kalldrëm ,kroin me shtatë sylinjarë, virtytet, veset, dashuritë, bëmat e diktaturës që ka patur oaz në këtë qytet ..Edhe tek romanet e tjera të Brdhyl Berberit brumi letrar që gatuhet vepra merret nga realiteti. Ai i trajton personazhet e tij kompleksë me virtyte dhe vese. Në roman ka personazhe dinamikë, viktima të diktaturës komuniste e cila i vetësakrifikon edhe njerzit e saj të besuar edhe pse gjymton shpirtërisht një familje apo një fis të tërë. Këta njerëz fatkeq bien viktima të dëshirave manjake të shefave të nomeglaturës komuniste të cilët bashkë me kariken ku janë ulur shfryjnë edhe pasionet e epshit me vartëset e tyre si manjakë seksualë që kalojnë deri në përdhunime nëpër zyra. Dashuria e Adi Sharrës me Sonja Xhikën dhe pamundësia e bashkimit të tyre është shekspiriane. Zjarri i kësaj dashurie është deri në ekstrem saqë nëna e Adit i thotë atij në roman se ka një proverb nga eksperienca e gjatë e jetës se “dashuritë e mëdha të kësaj bote asnjëherë nuk vishen me fustan të bardhë “bëhet shkak një gjë që të mos shkojnë tek martesa. Kjo profeci e nënës së tij vërtetohet në mënyrën më tragjike. Sonja Xhika për të është një frut i ndaluar i gatuar nga diktatura komuniste që nuk mund të arrihet për vetë rrethanat e zhvillimit të ngjarjes . Shkrimtari Berberi luan bukur me kohën. E djeshmja e ka mbërthyer të sotmen dhe e sotmja vuan të djeshmen në moralin e saj. Autori me një stil të rrjedhshëm rrëfimtari në mënyrë metaforike e zbulon gradualisht dramën e dy personazheve dhe shkaqet që kjo dashuri është një mollë e ndaluar për të. Autori më poshtë nënvizon një ide të madhe se jemi debitorë me të ardhmen ,ngaqë duhet të paguajmë borxhet morale me të shkuarën. Zhvendosja e Sonja Xhikës në Manhattan të SHBA në pritje që të vinte Adi më pas për ta realizuar dashurinë e pamundur në një kontinent tjetër pasi Sonaj gjen “babain“ e saj këtu gjejmë një viktimë tjetër të komunizmit. Ajo gjen babanë e saj që e dinte të vdekur dhe i kishte çuar lule tek një varr fantazmë ku ishte varrosur dikush tjetër për 30 e ca vjet madje edhe lule të “ vjedhura “ nga ato të varrezave të dëshmorëve që asaj i ishin dukur më të bukura por që realisht edhe ky nuk është babai i saj . Sonja është fryt i një përdhunimi që i ka bërë babi i Adi Sharrës nënës së saj në një zyrë të nomeglaturës komuniste .Takimi është një përjetim i jashtëzakonshëm që nuk të le t`a heqësh librin nga dora. Rrëfimi i Petrit Xhikës se si e ka rekrutuar sigurimi i shtetit nga një sekretar partie i një rrethi të punojë si agjent i diktaturës në SHBA i cili i ka shërbyer atij shteti që i shkatërroi familjen dhe atë vetë. Në romanin “Në shtëpinë e tyre këndoj kukuvajka “ drama e jetës dhe vdekjes jepet në lëvizje që shkon lart e poshtë nga e jashtmja tek e brendshmja …Kjo lëvizje në roman është si një dritë iluminishente për të ndriçuar çdo skutë të errët të shpirtit. Është një riciklim i jetës sipas ligjeve natyrore dhe atyre njerëzore. Kënga e kukuvajkës në shtëpinë e tyre është paralajmërimi i një drame të madhe me përmasat e një tragjedie. Ky roman paraqitet si një univers kompleks ku loti, dhimbja, klithmat e shpirtit, dashuria, smira, urtësia e çmenduria fqinjërojnë me njëra tjetrën dhe së bashku realizojnë kuptime të shumëfishta duke na sjellë nga një faqe e romanit befasi të reja njëra pas tjetrës. Në çdo faqe të romanit Berberi e demonstron pikërisht atë që i shqetëson shpirtin nëpërmjet situatave spontane. Nuk është e lehtë të shkruash për disa epoka të ndryshme që nga koha e Turqisë deri në ditët tona në mënyrë kaq konçize duke i shpalosur çdo epoke kolorin dhe sharmin e saj përkatës. Në përfundim desh të theksoi se shkrimtari Bardhyl Berberi e ngre historinë e asaj qyteze të bukur buzë liqenit në art dhe artin e tij e fut në historinë e atij qyteti .Le ti japim kohës të drejtë që të pohojë se bota e trazuar e shpirtrave të vuajtur në këtë vepër më të fundit artistike është pasuruar cilësisht nga talenti i shkrimtarit Bardhyl Berberi i cili në romanet e mëparshme “ “Tranzicion“ i botuar në Francë ngA, ” Vrasja e shpirtit“ në SHBA ,Burgu I Selanikut në Gjermani dhe Austri pjesëmarrës në panairin e Frankfurtit , ”Vrasje në Shën Valentin “ fitues i çmimit Kuteli në vitin 2008 deri tek dy romanet më të fundit “Lule të vyshkura në prill“ dhe “ Një natë në Çikago “ të përzgjedhura dhe të botuar të dy romanet të plotë në google në disa gjuhë të botës janë arritje cilësore të autorit .
VLERËSIM
Profesor Dr .Johan Lehmann botuesi i romanit në gjermanisht ka deklaruar : “Në shtëpinë e tyre këndoj kukuvajka ‘Është romani i dytë që i botoj këtij autori të talentuar shqiptar. Para disa vitesh i kam botuar romanin ‘Burgu i Selanikut’ dhe kam shkruar në shtypin gjerman që është një autor që të ‘prish gjumin’. Po e fillove romanin e Z Berberi patjetër që duhet që ta përfundosh se nuk të le të fleshë. Është shumë konçiz, vepra e tij nuk ka ujë të tepërt. Shkrimtari Bardhyl Berberi me minimumin e fjalëve sjell në roman maksimumin e ngjarjeve dhe të fenomeneve, unë i uroj z Bardhyl Berberi vepra të tjera dinjitoze dhe natyrisht edhe bashkëpunimin me shtëpinë time botuese. Jam vërtet shumë i kënaqur nga bashkëpunimi me z Berberi”
Intervista me shkrimtarin Berberi:
“Liqeni i Pogradecit më mbanë lidhur, aty e gjejë magjinë e krijimtarisë”!
Ju jeni një nga shkrimtaret bashkëkohor. Ç’ mund të na thoni si filloi karriera tuaj letrare? Si u gjendët në këtë “udhëtim” të bukur e mbresëlënës?
-Rruga ime e mundimshme letrare nisi që nga fëmijëria e hershme. Kjo puna e shkrimtarisë do thosha unë, në fillim është pasion, por më vonë, me arritjen e një pjekurie krijuese bëhet sëmundje. Vetëm kur shkruaj ndjehem rehat dhe i qetë. Shpesh mendoj se si do dukej bota pa artin letrar. Cili do ta shkruante atë që e harron historia. Ku ka gjë më fisnike, më moralizuese se të shkruash për atdheun, për kombin, për mrekullitë natyrore, për misteriozen, për sublimen, për atë që e shikon dhe për atë që e imagjinon fuqia krijuese. Të qenit shkrimtar është një pikësynim për të jetuar pak më shumë me veten, afër zjarrit, afër ujit, afër kataklizmës… Eh, gjithmonë afër lindjeve, vdekjeve, afër dhe larg misteriozes, afër dhe larg miteve…
-Çfarë mendoni se ju ka frymëzuar për t’u bërë shkrimtar?
Në fillim shkruaja poezi dhe kryesisht tekse këngësh me kompozitorin e talentuar Vladimir Kotani por më vonë i provova të gjitha zhanret. Fillova punë tek revista ”Hosteni” si gazetar dhe fillova të merrem me humorin. Shkrova fillimisht skece për estradën profesioniste te qytetit tim dhe më pas disa komedi dhe drama të suksesshme që u vunë në skenë nga trupa profesioniste. Më pas erdhi një libër në prozë me novela “ Tranzicion“. Më pas erdhën dhjetëra romane njëri pas tjetrit si “Vrasja e Shpirtit“, “Në burgun e Selanikut”, “Vrasje në Shën Valentin“, “Lule të vyshkura në prill“, “Një natë në Cikago“, “Në shtëpinë e tyre këndoj kukuvajka“, eç… Këtu pata si kulminacion fitimin e çmimit Kuteli në vitin 2008 me romanin “Vrasje në Shën Valentin “. Ky roman u botua i gjithi me kapituj çdo te shtunë dhe të djelë te gazeta më e madhe e vendit në atë kohë “ Shekulli“. Padyshim pata një kulminacion tjetër me romanin me të fundit “Në shtëpinë e tyre këndoj kukuvajka “ ku botuesi i famshëm gjerman Johan Lehmman u parqet në panairin e romanit në qytetin historik të Manastirit ku lindi alfabeti ynë 106 vjet me parë. Romanin tim në gjuhën gjermane, është i dyti roman që ky botues më boton pasi romani i parë me këtë shtëpi botuese ka qënë “Në burgun e Selanikut“. Botuesi gjerman deklaroi para medieve të huja se “…unë botoj këtë shkrimtar shqiptar bashkëkohor që me prozën e tij moderne të vjedh gjumin …”. …Për t’u bërë krijuese nuk mjafton vetëm dëshira, patjetër që nuk duhet të mungojë dhuntia. Dua të kujtoj sot stërgjyshen time që gjithë Pogradeci e njihte si ‘Nënë Madhja’, e cila ka jetuar plot 115 vite. Ajo ishte një thesar, ishte një artiste e madhe dhe me tregonte histori të jashtëzakonshme dhe shumë përralla, që unë, kur i tregonte e ruaja në gojë e dukej sikur i pikonte mjaltë…
-Arti është “mbikqyrës” i vështirë e i rreptë, sepse kërkon përkushtim fizik dhe inteligjencë në gjithçka… Sa qëndron kjo thënie, për ju?
-Për t’u bërë shkrimtar duhet shumë talent, shumë punë, shumë sakrifica dhe shumë mundime për të sfiduar gardhet. Pa përkushtim maksimal, arti nuk do të ishte art. Duhet të lexosh shumë, të krijosh kritere që të dallosh vlerat dhe antivlerat. Unë kur shkruaj vloj përbrenda, “digjem”, bëhem “hi “ dhe çohem përsëri për të marrë pak ajër jete dhe përsëri kthehem aty në studio tek laboratori im ose siç e quaj, strofka ime. Në ato çaste mendoj vetëm për personazhet e mia dhe lëvizjet e tyre.
Tashmë një shkrimtar i afirmuar, autor i dhjetëra librave, fitues çmimesh kombëtare dhe ndërkombëtare… Çfarë mendoni se ka mbetur konstante?
-Mendoj se shkrimtari duhet të ketë identitet letrar. Stili në prozë është shumë i veçantë. Kritikët e romaneve të mia e kanë quajtur prozë që karakterizohet për një proces reformimi në planin e tematizimit. Shkrimtari Visar Zhiti në një kritikë për romanet e mija i cilëson fletët e romaneve si “Pergamente me lëkurë nga ditët tona“ ndërsa esteti dhe diplomati Shaban Murati, në një analizë të gjatë të romaneve të mija në ‘Gazeta Shqiptare’ shkruan ndër të tjera se ‘Bardhyl Berberi është një mjeshtër bashkëkohor në prozës moderne shqiptare’. Motivet kryesore i gjej nga përditshmëria por shpesh merrem dhe me të kaluarën duke përdorur digresionin merrem të merrem me të tashmen dhe të ardhmen . Merrem me atë që ndodh sot në gjeografinë tonë shqiptare, por edhe në botë. Nëse mendoni për stilin tim, ai gjithmonë do të mbetet konstant në prozë.
Çfarë shërben si frymëzim për të shkruar, cili është vendi tuaj më i preferuar, në studio, në natyrë apo krejt rastësisht edhe duke pirë kafe diku?
Fatmirësisht kam dy shtëpi një në qendër të qyteti dhe një tjetër shtëpinë e vjetër në periferi. Natyrisht, kam dhe një studio ku futem në universin tim, që në ato çaste më përket vetëm mua dhe askujt tjetër. Kështu ju kam thënë dy vajzave të mija si me shaka : “ Kur të vdes mos më kërkoni në varr por ejani në studion time dhe do të më gjeni duke shkruar…”. Për fat të mirë timin dhe të krijimtarisë sime, unë jetoj vetëm me gruan me profesion mjeke, tashmë dy vajzat e mija Suela dhe Lorena me profesion juriste janë të martuar njëra në Tiranë dhe tjetra jeton në Londër së bashku me familjet e tyre prej të cilave kam një mbesë 8 vjeç Krisin dhe Blandin gati 5 vjeçar që i dua me një dritë dashurie pakufi të cilët i kam si qershitë mbi tortë dhe rrahin në zemrën time si një puls. Ambienti im krijues është i qetë dhe nuk është aspak i zhurmshëm….
Cilat janë disa nga idetë apo temat që ju shtjelloni në krijimtarinë tuaja?
-Temat e krijimtarisë sime është e marrë nga jeta, dashuria, vdekja, misteriozja, lufta, egoizmi njerëzor, njerëzorja dhe çnjerëzorja. Janë shumë. Larmishmëri kryeqytetesh janë përfshirë në romanet e mija si Roma, Parisi, Cikago ,Londra Vjena. Duke zbritur ngjyrash livadhesh, kodrinash, malesh vjeshtë, dimër, verë,pranverë dhe mbi të gjitha syri i kaltër i liqenit që e kam në sy orë e çast dhe konturet e Malit të Thatë ku fluturon një shqiponjë e arratisur. Desha të theksoj se një shkrimtar duhet të udhëtojë shumë nëpër botë dhe fatmirësisht unë e kam patur këtë fat …
Si mendoni ju, cilat janë elementët thelbësorë të një prozë, në rastin tuaj të romanit apo tregimit apo novele? Sfida që përballeni me ndërtimin e tij, duke e krijuar atë me idetë që keni në mendje për ecurinë e personazheve, ju i paraqisni personazhet tuaja nga jeta reale në përshtatje me kohën e situatën, apo anasjelltas?
-Romani është zhanri që më lodh më së shumti. Jo se nuk e kam frymëzimin, apo mungon tema, apo fabula… Romani kërkon finesën e ndërtimit, kompozicionin. Romani kërkon ti bësh sytë katër, edhe të shkruash njëkohësisht, edhe t’i ndjekësh lëvizjet e personazheve, t’ua përcjellësh fjalët, t’ua masësh kohën, të ndjekish me kujdes zhvillimin e ngjarjes etj… Kur e shkrova romanin “Vrasja e shpirtit”, fillimisht e hodha fabulën në një kapak paqete cigaresh, disa impresione nga ai varrim i asaj plake fatkeqe që e varrosëm ne komshijtë pasi pikërisht djali i saj i vetëm atë mëngjes kur plaka kishte vdekur ishte nisur me loto në Amerikë me të shoqen e dy fëmijët e tij. Përjetova një tragjedi shekspiriane… Një ditë gruaja ime Vali më tha me plot humor se vetëm muret e studios ku punoj nuk i ke shkruar pasi mbi tavolinën time gjen gjithfarë lloje letra shënimesh. Tek romani shihet pasioni që ka krijuesi për artin. Ai të kënaq, të lodh edhe të stërlodh. Të gjitha personazhet e romaneve të mia janë marr nga jeta…
Kalojmë tek romani i fundit “Dashuri e mallkuar “ një dramë mbinjerëzore që i kalon caqet?
-Po është një histori dashurie që këlthet, një dashuri që shpërfill të gjitha ligjet e shkencës biologjike që ndër kallet në placentën e një lufte botërore e cila ndërkohë që vret dhe shkatërron, gjallon jetë njerëzore. Në këtë afresk monumental dritë-hije intimo social qëndron dashuria e 17 vjeçares Sofia Prendi me oficerin gjerman Hans Shnajder që i ka vrarë babin gjatë një dueli në luftë e dytë botërore dhe ajo dashurohet dhe më pas vjen pas 65 vjetësh në fshatin e saj me dy djemtë Albanin dhe Jurgenin …
Në një intervistë televizive mësuam se jeni duke shkruar nje skenar filmi pikërisht për këtë roman, “Dashuri e Mallkuar“..?
-Po jam në fund të skenarit i cili do të titullohet “Dashuria nuk njeh armik“. Fillimisht regjisori Spartak Pecani erdhi disa herë në Pogradec dhe pasi shkrova një suzhe të skenarit ai e coj në Zvicër tek një producent i njohur dhe ka marrë ‘okej’ prej andej. Por njëherazi edhe Sofia Shnajder, gruaja që unë i kushtoj romanin, po kujeset në Gjermani me regjisoren dhe producenten e njohur Ana Hofman (organizatorja e Festivalit Europian te filmit në Berlin) dhe është e interesuar. Rëndësi ka që unë unë po mbaroj skenarin në fund të këtij muaji dhe do të shohim realizimin. Pa dyshim që desha që në fund të intervistës tju theksoj se një mirënjohje të veçantë për të ndjerin Dhimitër Xhuvani të cilin e kam pasur redaktor të disa romaneve të mija të para që ka bërë edhe parathëniet dhe më pas bashkëpunimin me Luan Starovën shkrimtarin e shquar shqiptar që banon në Shkup me të cilin vazhdojmë bashkëpunimin. Ai është njeriu i parë me të cilin diskutoj konturet dhe fabulat e romaneve të ardhshëm të cilat marrin jetë më pas ….
BOTIME TË BERBERIT
Botime të autorit Bardhyl Berberi
“Në shtigjet e lirisë” dramë 1983
“Ndodhi në mobilieri” komedi 1984
“Telegrame nga Pogradeci” komedi 1985
“Jo kështu” komedi 1990
“Tranzicion” novelë dhe komedi 1999
“Vrasja e shpirtit” roman 2000
“Në burgu e Selanikut” roman 2003
“Hakmarrje ballkanike” skenar filmi me regjisorin francez Fushe 2004
“Vrasje në Shën Valentin” roman 2007, fitues i çmimit “Kuteli”
“Lule të vyshkura në prill” roman 2009
“Një natë në Çikago” roman 2010
“Në shtëpinë e tyre këndoi kukuvajka” roman 2012
“Dashuri e mallkuar” roman 2014
