Konstandin Dhamo
1.
Aty më të gdhirë, më doli gjumi krejt lehtësisht
dhe, ca imazhe të ëndrrave me ngjyra, m’u shuan si të vinte fundi i një
filmi.Por, sa shumë kërcëllonte liqeni dhe , sa shumë lëkundeshin mështeknat
pas derës së xhamtë të ballkonit !
Pa dale, ç’bëhëj përjashta…
Qielli që po kaltërohej , ishte anekënd i shkulluar
dhe, era që kishte ngritur dallgët në liqen , nuk kishte kapur dot as edhe një
re të vetme që ta vinte përpara.
Por sa interesante ! Densiteti i dritës , gjithmonë
dukej sikur binte , kur frynte e frynte erë…
Po shelgjet përgjatë bregut ?
O, ato ishin gjithë sensualitet tek mpleksnin dhe
shmpleksnin flokët e gjatë dhe të praruar nga vjeshta . Ja edhe dy lejlekë të
hijshëm ndanë rërës së lagur, dy lejlekë besnikë gjer në vdekje të njeri –
tjetrit. Iu afrova vjedhurazi që të mos më ndjenin, por ata hapën krahët bardh
e zi dhe fluturuan drejt diellit…
Megjithatë, unë mbërrita aty ku po qëndronin ata ,
derisa vendosën të merrnin së bashku rrugën e gjatë të shtegtimit dhe, pashë
gjurmët që kishin lënë mbi rërën ku shembeshin valët .
Ç’ më kishin shkruar vallë lejlekët ?
Oh, duhej lexuar…
2.
Shkulmat e erës , të përziera me shiun sëmbues, e
këputën më në fund fletë – fletë vjeshtën . Tashmë , kur ngre kryet , vështron
veçse pemë të mardhura , që kullojnë me ngashërim në ditët e vështira.
Epo, kështu është vjeshta ; largohet duke marrë me
vete zogjtë, arin farfuritës të gjetheve, retë e hareshme rozë, dehjen plot
ëmbëlsi nga erotika flu e plazheve, që asnjëherë s’dihet si fillon , siç nuk
dihet asnjëherë edhe si mbaron…
Mbi liqen e mbi fusha mëngjeset përhapin një tis
poroz gri, teksa mjellmat vezulluese, asqë kuturisin t’iu afrohen brigjeve, e
madje s’dihet ku arratisen.
Po luleborat n’oborr, poshtë ballkonit ? Ah, ato nuk
do të zbardhin më; së shpejti do të zbardhë dëbora e parë, e vërteta, sapo të
shtrihet gjithkund, duke e përqafuar liqenin me një dantellë të brishtë.
Të mallëngjen dëbora e parë, sidomos kur zbret para
kohe dhe, mbulon me praskun e saj kërcitës ca lule fushe të vonuara…
3.
Dola në ballkon dhe fillova të marr frymë thellë –
thellë. Në liqen e rrotull tij ,nuk lëvizte ende asgjë dhe, të bëhej sikur
kishe përpara syve një pikturë ende të patharë…
Asgjë nk lëvizte vërtet, megjithatë ajri ishte i
freskët dhe përplot erëmime që vinin nga ujërat dhe livadhet gjer tutje.
Ula vështrimin te lulet e bukura përgjatë parvazit
të ballkonit dhe më shkrepi t’i ujisja, Por, ç’të shoh ! Sapo uji buflloi mbi
to, n’ajër fluturuan flutura flutura pa fund.! O, ato kishin bujtur natën nëpër
gjethet dhe petalet dhe, u zgjuan befas të trembura.
Sa më këndellën …
4.
Sa magjishëm afrohet dita ! Në fillim peisazhi është
i përhimët dhe gjithë silueta drurësh me konture të shprishur, por pak nga pak,
gjethet marrin ngjyrën e blertë, lulet të kuqen , të verdhën, të mannushaqtën ,
teksa qielli të kaltrën e tij të thellë e të qartë, ashtu si edhe liqeni poshtë
tij. Atëherë, atëherë dita ka zbardhur plotësisht…
5.
Një nga ato varkat që keni parë në breg të liqenit,
të lidhura pas një kunji të ngulur në rërë, një nga ato varkat që nanuriten nga
ninullat ledhatuese dhe të pambarimta të valëve, një nga ato varkat që, fundi i
fundit i kanë me tepri në tablotë piktorët që ngjyrosin ndanë liqeneve ,
zakonisht në të perënduar të diellit, me një re dhe një pulëbardhë lart, ku e
portokallta e kapërcen të blertën, e cila, nga ana e saj, i kapërcen njëherësh
edhe linjat e formave; e pra, një varkë nga këto mora një pasdite të paqtë dhe
, dola në ujërat e hapura , paksa të rrëqethur nga flladet…
Që të jem krejtësisht i vetëm midis liqenit dhe
qiellit.
Që të mos më përplaset vështrimi pas fasadave të
ndërtesave të ngjitura dhe , as pas lukunisë së egër të makinave.
Të jem vetëm për disa çaste dhe, të dëgjoj veçse
llapashitjen e rremave, apo të ndjek mjellmat që rrëshqasin si balerina drejt
kallamishteve si rreze të mbetura dielli…
O, e di, e di, sepse e kam provuar edhe më parë, që
nga ky vetëmim në kaltërsi do të frymëzohem e do të dëlirem më mrekullisht sesa
një besimtar që lutet në foltore!
Sidoqoftë, nuk do të zbres sërish në tokë pa u
mbuzur mbrëmja, mbrëmja që hedh mbi liqen yjet…
6.
Kaq ditë rresht ishte fresk gjallërues, por ia behu
sërish vapa topitëse, siç duket, me vrullin e saj të fundit për këtë verë,
sepse ja, pas ca ditësh vinte shtatori…
Bëra not derisa të nxehtit m’u shkul nga trupi,
madje tek zhytesha herë pas here , arrita gjer atje sa ta pranoja se dielli mbi
valë, ishte një top si ato të kalamajve , me të cilin mund të luaje i
shpenguar…
Kur u lëshova mbi shezlong dhe mbylla sytë
ëndërrueshëm, më besoni, ndjeva keqardhje që do të na ikte vera, me afshin e
saj përvëllues, që ua humbiste fokusin pamjeve.
Kështu po më ndodhte; më vinte keq përnjëmend për
vapën pikërisht tani që po na ikte e po linte , e nuk i kujtoja asnjë çast të
vetëm, kur na kishte bërë me dhembje koke, kur na kishte djersitur dhunshëm,
apo kur na kishte penguar të punonim si njerëz; ; po kujtoja veçse ditët
shdritëse të plazheve që po fironin, shëtitjet mbrëmjeve me një këmishë të
çlirët në trup dhe me një palë sandale në këmbë, harenë e shkumës së dallgëve
dhe shkumës së birrës…
Epo, duhet të ulesha e të shkruaja; vetëm kështu e kapja
dhe e përmbaja njëfarësoj verën që po ikte së bashku me vapën e saj përndezëse…
7.
Kopsht dimëror me dëborë që zbardh si qetësia, drurë
të kristalizuar si prej drite të ngrirë, lart shpendë të shushatur, që
pikëzojnë qiellin dhe heshtje si në
një skenë përralle , ende pa dalë personazhet …
Kjo ishte lirika e fundit që më kishte mbetur në
kujtesë për kopshtin e mollëve, të cilin e vështrova dhe e vështrova i heshtur
në një ditë të shkurtër dhjetori…
Sot ,n’agun e ndritshëm të tetorit, mbi barin e njomë mes drurëve , janë derdhur
bizhutë e vesës , teksa nëpër degët e rënduara skuqin mollët , a thua se, kanë
përthithur ngaherë ngjyrimet e perëndimeve të mallëngjyer…
Në luadhin ndanë kopshtit kullot një ka, mes brirëve
të harkuar të të cilit është ngulur dielli; ca më tutje kullosin edhe ca dele
shtëllunga – shtëllunga, mu si re të zbritura poshtë , ndërsa ujërat e një
përroi të ngushtë vrurojnë drejt liqenit të shenjtëruar nga poetët , engjëjt e
tij.
Ç’mjedis idilik joshës dhe mikpritës, i përmbytur
nga erëmimet natyrore të barit, bajgave dhe frutave !
Këputa një kokërr mollë për të krijuar një raport
fizik më të plotë me kopshtin dhe, tek e kafshova me krisëm dhe gjithë neps,
m’u përshfaq sërish dimri shngjyrosës ! Eh, por tashmë, unë do ta kisha njerën nga
fletët e herbariumit tim këtë kopsht…
