Suplementi “Pena Shqiptare” i datës 18 Janar 2016

Të dashur krijues, bashkëpunëtorë të Penës Shqiptare në gazetën “Telegraf”!
Ju urojmë gëzuar Vitin e Ri 2016! Ky vit, le të jetë për ju një vit i bashkëpunimit të suksesshëm dhe krijimtarisë cilësore! Pena do të vazhdojë si gjithmonë, çdo të hënë, me të njëjtat sasi faqesh. Ju lutemi që për bashkëpunimin, kriteret të respektohen si çdo vit. Bashkëpunimi dhe kontakti do të jetë:
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Ju faleminderit!

Oskar Uajlld
Lindi më 16 tetor 1854 në Dublin dhe vdiq më 30 nëntor 1900 në Paris. Ka qenë një shkrimtar anglezo-irlandez. Uajlld ishte një shkrimtar dhe poet Anglez. I ati ishte kirurg dhe e ëma ishte poete dhe shkrimtare. Nëna e Wilde, nën pseudonimin “Speranza” (fjala italiane për ‘Shpresë’) shkruante poezi për revolucionaret e Rinj të Irlandës në vitin 1848 dhe ishte një nacionaliste irlandeze e përjetshme. [1] Uailld studioi në Kolegjin ‘’Trinity’’ të Dublinit dhe në Oksford shkenca klasike. Ishte përkrahës i dogmës ‘’arti për artin’’. Pavarësisht se kjo dogmë takoi shumë kundërshtarë, u bë shpejt i famshëm dhe shumë i kërkuar nga ciklet letrare. Ecuria e tij e shkëlqyer ndërpritet në vitin 1895, ku dënohet për dy vjet punë të detyrueshme për homoseksualizëm, në atë kohë diçka e paligjshme. Del nga burgu në vitin 1987 dhe jeton në Paris deri kur vdiq, shumë i varfër dhe i braktisur.

Ndoc Papleka
Lindi më 1945 në Lekbibaj (Tropojë). Ka kryer studimet e larta për gjuhë e letërsi dhe ka punuar si mësues, redaktor, skenarist etj. Ka nisur të shkruaje poezi shumë herët. Libri i tij i parë me poezi është: “Zëri im”. Më pas vijnë vëllimet me poezi “Ecim”, “Ngjatjeta, Diell”, “Rrathët e Lisit” etj.

Një Nëne

Askush s’mund ta dijë sa vjet ka:
ajo është e moçme sa dhimbja,
ajo është e re sa krenaria!

në shtëpizën e qetë s’ka njeri,
përveç fotografisë së dy djemve të saj:
në një mal me borë ranë për liri.

njërën këmbe e ka te paralizuar,
gishtat e duarve i ka të holluar nga soda:
ajo që në vegjëli ka larë rroba.

megjithatë as tani nuk rri shtrire,
(“s’mund te rri kurrsesi” , thotë ajo.)
në oborrin e vogël del qe pa gdhirë.

në kopshtin e saj ka shumë trëndafila,
të kuq e të bardhë gjer në vjeshtë.
(midis tyre ajo ngjet si fjongo e zeze!)

ajo çon tufa ne varret e të rënëve,
u fal të rinjve të fejuar në lagje,
u fal të gjithëve për ditë feste e dasme…

asaj jeta nuk i dhuron lule:
ajo tërë jetën rriti trëndafila
për lirinë dhe njerëzit e mirë.

Toka e gjakut tim
(Pjesa e VII)

“Shkon haberi në shtatë krajli:
– S’mund e shkela ket’ Shqipni,
Gjuej me top, gjylen ma kap,
Mitrolozit i thotë rrokaç….”

Edhe po të mos na jepni të drejtë për të jetuar të lirë,
S’mund të na hiqni të drejtën për të dashur lirinë,
Për t’i dhënë gjithçka lirisë, për të vdekur të lirë.
Edhe po të mos kemi topa për të luftuar kundër jush
E të hidhni nga njëqind gjyle për çdo kokë njeriu,
Gjylet e topave tuaj do ti kapim me duar.
Edhe po të lëshojmë plumba si kokrrat e breshrit,
Mitralozave tuaj ne do tu themi rrokaçe,
Me këngë majëkrahut do ta mbytim ulërimën e tyre.
Edhe po ta bëni shoshë trupin tonë me plumba,
Nga njëra anë e plagëve do të dalë përjashta vdekja,
Nga ana tjetër e tyre do të futet pavdekësia.
Edhe po të vrisni jehonën e malit, cicërimat e zogjve,
Gurgullimën e ujërave, shushurimën e drithërave
S’do të arrini ta shuani gjuhën tonë të bukur.
Edhe po të biem si duaj të korrur në logjet e gjakut,
Mbi rrënjën tonë do të ngrihet kryelartë Shqipëria
Si bima që mugullon nga fara e rënë në tokë:
Ne jemi fara ku do të mugullojë kalliri i Lirisë.

BALADË PËR NJERIUN QË MBANTE GURIN E RRUFESË
Qëmoti

Një njeri që shtegtonte në male
E paska gjetur gurin e rrufesë
E paska mbajtur me vete
Qysh nga ajo ditë
Njeriu që mbante me vete gurin e rrufesë
Në terrin e verbër të natës pa hënë e pa yje
Shihte qartë si ditën në drekë
Në zjarr, nuk digjej; në ujë, nuk mbytej
Edhe në kulmin e acarit nuk mërdhinte
Nuk kishte vapë në pishë të diellit
Njeriu që mbante me vete gurin e rrufesë
Mund të rronte njëqind ditë pa bukë e pa ujë
Mund të rrinte njëqind net pa fjetur
Me tre hapa mund t’i kapërcente malet
E të mbërrinte në breg të detit
Njeriun që mbante me vete gurin e rrufesë
Nuk e priste dot shpata
Nuk e zinte dot plumbi
Nuk e prishte dot syri i keq
Njeriut që mbante me vete gurin e rrufesë
I shmangej Ujku i Çartur
I hapte udhën Syqenëza
Kuçedra ikte ku sytë këmbët prej tij
Prej tij dridhej tutësh edhe Vdekja…
Njeriu që mbante me vete gurin e rrufesë
Thonë se vazhdon të ecë nëpër kohëra
I mbështjellë me një shark të bardhë legjende…

Izet Shehu
Demonët

Demonët e natës mu qepën pas,
S’po gjej kurrfarë shpëtimi,
S’po shoh të paktën një oaz,
Një shkëndijë’ të artë gëzimi.
Dikush do të verë buzën në gaz,
Do të shprehet gjithë përçmim:
“Kur deti shkundet në tallaz
Ç’kërkon or miku im?!”
Kur s’shoh në terr një rreze drite,
Kur s’regëtin në qiell një yll,
Një shekull më zgjatet kjo pritje,
Kjo ecje e zbrazët nëpër pyll.
Si s’na u ndanë këta demonë,
Kjo brerje shpirti si mallkim?!
Po pres, po pres, edhe pse vonë,
Një mëngjes të bukur: trëndafil.

ÇMENDINË E RRUMBULLT
Në ëndërr a zhgjëndërr, kjo s’ka rëndësi
Më kërkonin të njohurit e mirë dhe të liq
Lexoja mesazhet e bëja llogari:
Pse ndodh kjo me mua, pse ndodh s’e di.
Larg mund të jesh, apo fare afër
Natyrën duke përpirë a duke prekur një flatër.
Më kërkonin të njohurit e më kërkojnë sërish
Në çmendinën time nën qiellin e trishtë.
I çmendur në je, apo të quajmë të tillë
Me penë në dorë, apo me një kokë gjithë shkëlqim
Në ëndërr a zhgjëndërr, kjo s’ka rëndësi
Në sajesën time i mbështjellë rri.
Me lehtësi më shkruan apo me mund
Kafazin e vetizolimit nuk arrij ta shkund
Ai që po ikën dhe ai që po vjen
Në çmendinë të rrumbullt drejtësi nuk gjen.

*******************
PETER TASE
Agron Shele, arkitekti i lidhjes së vargut Përmetar me atë Parisian

Agron Shele ka lindur në 1972, në fshatin Leskaj, Krahina Malëshovë, rrethi Përmet. Është Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes Ndërkombëtare të Poetëve Artistëve dhe Shkrimtarëve “ATUNIS” Albania, Është anëtar i Lidhjes së Poetëve të Globit WPS, si dhe Drejtor i Qendrës Kulturore Përmet. Autori Agron Shele, ka shkruar këto vepra: “Hapat e Klarës”, “Clara’s Steps,” Roman; “Përtej perdes gri” “Beyond grey curtains,” Roman, fitoi çmimin e Lidhjes Pegasi viti 2005, dhe vlerësim me medalje nga Kongresi i Lidhjes së Poetëve dhe Shkrimtarëve Ndërkombëtare, Salaminë, 2007; “Imazh i rremë” Roman, “False images,”(çmimi i parë i Lidhjes Pegasi viti 2008); “Pasazh i pafaj” “Innocent episode,” vëllim me poezi, përkthyer në Greqisht nga revista Qeleno, Italisht nga revista Artista a Confronto dhe në Anglisht; “Antologji poetike /Korsi e hapur” (Bashkë-autor) Vëllimi “Pasazh pa faj” është vëllimi i parë poetik i Agron Sheles, por poezitë e tij janë botuar në disa shtete dhe dallohen nga vlera të larta kompozimi, elemente të muzës poetike që i ngjajnë katërçipërisht vargjeve mbresëlënëse të Charles Baudelaire, një shkrimtar Francez i lindur në Paris më 1821, i cili bëri emër me vëllim e tij të parë me poezi, botuar me 1857 dhe titulluar “Lulet e Djallit” (“Les Fleurs du mal”). Temat e trajtuara nga Baudelaire janë vdekja, metamorfoza, depresioni, korrupsioni, pafajësia e humbur dhe alkoolizmi. Megjithëse ky shkrimtar i përket një kohe pothuajse dy shekuj përpara se të dilte në skenë shkrimtari i talentuar Agron Shele, përsëri ngjashmëria e metaforave të përdorura nga këto dy pena ndërkombëtare kërkon një studim dhe meriton shumë faqe me analizë. Për të dhënë një përmbledhje të kësaj ngjashmërie midis poetit përmetar dhe atij nga Parisi kozmopolitan mjafton të vështrojmë dhe analizojmë poezinë e Baudelaire me titull: “Muza e sëmurë” (“The Sick Muse”) dhe poezinë e shkrimtarit Shele me titull: “Muza Ime” (“My Muze”) Tek “Muza e Sëmure” Baudelaire shkruan: Muza ime e trishtuar, çfarë po të trishton sot?/ Sytë e tu të thellë janë mbushur nga vështrimet e natës;/ Unë shikoj të reflektuar në fytyrën tënde / Horror, çmenduri, ftohtësi dhe qetësi./… Do të doja që të lindje, aromën e shëndetshme,/ Ku rregullisht përplasen mendimet gjeniale, / dhe gjaku yt kristian të burojë nëpër valë ritmike. / ashtu si ritmet e mirë menduara të vargjeve të lashtë, / mbi të cilët mbretëron babai i të gjitha këngëve, / Phoebus, dhe i madhërishmi zoti i prodhimtarisë. Në kanton e tij kushtuar muzës, Agron Shele, metaforizon me këto vargje: Qëndroj majë shkrepit të heshtur, / heshtjen godas mes të përjetshmes tretur. / Ngado shoh perëndim të plakur, / më shfaqet kudo agimi i ringjallur. Fare lehtë mund të konstatohet që vargu i Agron Shele-s, në fillimin e mijëvjeçarit të tretë, mban ende vlerat ritmikën dhe kontekstin e shkrimtarit të madh Baudelaire. Në vargjet e tij Baudelaire dëshironte që muza të “çel[te], aromën e shëndetshme” ndërsa kolegu i tij, që dëshiron të hedh vargje të ngjashme dy shekuj më vonë, në një vend të largët nga Franca, do të shkruante: “Ngado shoh perëndim të plakur, më shfaqet kudo agimi i ringjallur.” Mos vallë Agron Shele është në një komunikim të heshtur me vargjet e shkrimtarit të famshëm Francez? Nuk është rastësi që “mbrëmjet e ngrysura” të Agronit të krijojnë ne vetvete një harmoni kuptimore të përkryer me “Sytë e thellë që janë mbushur nga vështrimet e natës” të Baudelaire. Ndoshta leximi i plotë i poezisë “Muza Ime” do të na ndriçonte më tej shtegun kuptimor dhe largpamësinë e Agron Shele-s, e cila nuk njeh, kufij, shtete, kontinente, por vetëm përqendrohet në gjuhën metaforike të vargut e cila mund të realizohet falë fijeve poetike që lindin nga burimi i asaj që quhet letërsi. MUZA IME Muza ime! Ç´bukuri fsheh brenda muzgjeve? Ç´ëndrra rilinde përtej lirishtave? Ç´këngë këndon honeve të gremisura? Ç´rreze kërkon mbrëmjeve të ngrysura? Muza ime! Qëndroj majë shkrepit të heshtur, heshtjen godas mes të përjetshmes tretur. Ngado shoh perëndim të plakur, më shfaqet kudo agimi i ringjallur. Muza ime! Vitet dhe thinjat si vetë kreshtat, zbardhin nën mjegullat e fshehta. Shpirti i gdhendur nga pena thatime, dridhet, griset, tutje humbëtirave.

Muza ime!

Mos erdhe si mallkim ndër deje
a si lojë luajtëse marramendëse?
Kundroj sy vashe fshehur
brenda teje dhe lotkthyerin në smerald.
Muza ime!
Si frymë e shenjtë shtyn në harrim,
pse poetë u gdhimë në agim.
Vegimeve të paqta jeta në vlim
Dita shpejton dhe rrëmben pa kthim!
Ëndrrat e mia mbetën aty
Ëndrrat e mia mbetën aty,
si mijëra ajsbergë në oqeanin e pafund.

Mendja depërton tutje fluturimthi,
në të tjera qiej, rrugëtimesh “plot mund“.
Ëndrrat e mia mbetën aty,
netëve pranverore, yjeshumë.

Copëza ndjenje drithmojnë shpirtin
dhe endën magjinë pëlhurë.
Ëndrrat e mia mbetën aty,
si zbardhja e dritës, në agim.

Me mallin e vjeshtës në gji dhe …
e pikat e shiut -trishtim.
Ëndrrat e mia mbetën aty mbi harqe ylberësh,
koloritë kuptimësie;
Të bardhën ditë, shpresë dhe ngazëllim,
përthyen shtigje “rebelim“ poezie.
Ëndrrat e mia mbetën aty
Të formatuara ndjenjësisht…
Një shikim i hedhur qiellit të tymtë
Konturim frymor –figurë statujisht…

Vullnet Mato
GJUHA E URREJTJES

Pse o njeri flet fjalën e keqe,
sikur të kam vrarë babanë,
sikur të kam zënë ndër leqe,
të kam prerë në besë vëllanë?

Pse më shan me degë e rrënjë,
kudo ku shkon e u flet njerëzve,
sikur përgojova në nder tët ëmë,
sikur të kam rrahur për vdekje?

Pse harxhon aq shumë të holla
të më nxish më të zi se blozë,
sikur të kam marrë disa miliona,
duke të bërë hile në bixhoz?

Pse më ndërsen çdo lloj briri,
bën zagarë njerëzit e shkretë,
sikur zgjidha qenin nga zinxhiri,
dhe të copëtoi këmishë e brekë?

Pse më urren bre kot së koti,
kur mund të jemi miq për kokë,
kur mund të qeshim e të lozim,
pa të pimë dhe ndonjë gotë?

Gërmo pak për etërit shekullarë,
se mund të dalim dy degë në lis,
mund të kemi një gjak në damarë,
me ata që nderuan shpatat e Arbërisë.

Zgjidh në fjalor fjalë dashurie,
goja e hidhur të kullojë musht,
pastaj bijtë e tim biri dhe sat bije,
mund të na bëjnë edhe krushq.

Sikur gjuhën ta ëmbëlsonim bashkë,
të gjithë sa jemi në të shenjtat brigje,
të na pikonte goja vetëm mjaltë,
do na kishte bota në krye të miqve…

PJELLA E TOKËS STËRGJYSHORE

Grua, na kanë ardhur kohë të vështira,
kur pjelloria më tej na zhyt në mjerim.
Ti je ndër femrat pjellore, më e mira,
qëndis beben, si yllin me vezullim…

Por tani që kinezët kanë lejuar dy,
ne vetëm një dhe me atë, kemi plot.
Ta mbajmë si dritën brenda në sy,
me sqepin tonë ta ushqejmë si zog.

Se mezi do ngremë këtë të vetmin pallat,
derisa bëhet, të paktën me njëzet kate,
duke i lartuar muret pa tulla e pa llaç,
por me frymë e gjak pas çdo kafshate…

Pra, unë heq testikujt, ti hiq atë mitër jete,
mos të ngjizim të tjerë pasardhës të dashur,
të mos i lemë edhe ata varfanjak si veten,
të mos i shohim të lotojnë me buzën plasur…

Vërtetë do mbetemi pa më të madhin gëzim,
që ka jeta, me një tufë vogëlushë përqark,
po s’kemi ç’bëjmë në këto vite me dimërim,
kur e gjithë popullata po plaket pak nga pak…

Përndryshe, pjellat tona në tokën stërgjyshore,
do mbeten pa punë, pa ngrënë dhe pa pronë,
nga lubia gllabëruese e taksave të thella tatimore,
vrima e zezë, që thith pjellorinë e kohës sonë…

KAM SHUMË FRIKË REALITETIN

Syrin ma rrëmben tezga e gazetës,
ku kronika e zezë thërret të lexohet.
Largohem nga viktima e pistoletës,
kam frikë shpirti mos më trishtohet.

Burrat rrihen, shajnë gratë nga nderi,
kur makinat në rrugë paksa fërkohen.
Nxitoj hapat për t’i bërë bisht sherrit,
kam frikë shpirti mos më trishtohet.

Policia mbulon gjakun me batanije
kufoma e aksidentit mos vështrohet.
Kthej kokën anash dhe vrapoj si hije,
kam frikë shpirti mos më trishtohet.

Çifti i ri te parku bën seks jo puthje,
pa druajtje se nga fëmijët shikohet.
Lëshoj stolin dhe shkoj diku tutje,
kam frikë shpirti mos më trishtohet.

Deputeti shan rëndë kundërshtarin,
në të gjitha rasat ku emri lakohet.
Ndërroj shpejt kanalin e ekranit,
kam frikë shpirti mos më trishtohet.

Shoh vriten, priten për flamuj partie,
duke njollosur kryeflamurin e shtetit…
Them, shkalloi kjo politikë armiqësie,
dhe kam shumë frikë nga realiteti…

PROFESORI I LAMTUMIRËS

Të pashë kur pensionin numërove disa herë,
o i nderuar profesor i moshës së lamtumirës,
dhe rrudhat e thella s’tu sheshuan asnjëherë,
nga fizionomia dimërore që i dhe fytyrës.

Të pashë kur supën barishtore përzjeve me kothere
dhe vajin e zëvendësove me ca thërrmime rigon.
Mishit prej kohësh ia harrove shijen dhe erën,
kafen e pive atje ku lëngu nga llumishtet kullon.

Të pashë kur urinove duke u dridhur i tëri,
se ilaçi i prostatës të hante paratë e bukës.
T’u këput dora si ashkël dhe tu drodh zëri
kur urbanit i pagove tridhjetë qindarkat e rrugës.

Të pashë kur guri që nxore nga tëmthi i mëlçisë
sa guri diamant njëqindenjëzet karat të kushtoi,
për të paguar bluzat e njollosura të mjekësisë,
që të fundosën në aq borxhe sa as vdekja s’i pranoi.

Dikur e ndjeje veten një yll që shpërndaje rreze
dhe auditori të rrethonte si fluturat rrotull dritës.
Tani të duket sikur je bërë një vrimë e zezë,
nga e cila largohen ata që i tremben ndihmës…

Veçse shteti ka për ty një detyrim madhor,
se ta pagoi batiava punën për tërë një jetë.
Dhe tani qindarkat i nxjerr me shumë zor,
nga ato qindra miliarda që qarkullon në xhep.

Po të shtosh dhe miliardat e pasurisë kombëtare,
ku ti ke pjesën tënde të pronës së investuar,
del se me shumimin e të ardhurave shumëvjeçare,
edhe nga fitimet e përtej jetës, ti kotheren ke fituar…

LYPSARËT E HESHTUR

Ka lypsarë
që s’kërkojnë asgjë
dhe prapë të lypin
krejt të heshtur.
Qindarkat e xhepit
nuk i ke më,
se shpesh t’i marrin
duke qeshur.

Ata vërtiten
nëpër sportele,
në tryeza lokalesh
dreka e darka.
Shfletojnë para
me përkëdhelje,
të joshin t’u falësh
disa qindarka.

Të tjerë në shkolla
dhe spitale
të këqyrin duart
me vërejtje.
Ne harxhojmë
fjalë pas fjale,
ata presin
monedha letre.

Më tej ca presin
para me shuka,
krejt seriozë
nëpër kolltukë.
U kërkojmë punë,
se mungon buka,
ata duan miliona,
t’u bëjmë dhe lutje.

Me rrëketë që mbledhin
nga ne për çdo hall,
bëjnë lumin e tyre,
na lënë pikën e ujit.
Do të thaheshin ata
si peshqit në zall,
po të themi të gjithë:
“Nuk i japim askujt!”…

PORTRETI I HEMINGUEJIT

Portret si Hemingueji
nuk ka të dytë.
Një fytyrë të ngjashme
mundet të gjesh,
kur flenë katër zogj:
hunda, buza, sytë,
në fole zogu të thurur
me fije të leshtë.

Tregimtarit të madh
me libra botuar,
nga lind e perëndon
dielli mbi tokë,
nuk i gjendet
afërsia e stilit të shkruar,
as shkrimtarë në gjah
t’i bëhen shokë.

Në brezin e humbur
nga lufta e përgjakët,
ngriti monumente
për njerëzit më fatkeq,
djegur e pocaqisur
nga tmerri dhe plagët,
ku ai skuqi me gjak
të gjithë kohën e vet.

Rendi pas vdekjes
mes plumbash në stuhi,
nga përtej Atlantikut,
në malet Pirenej
dhe e mbylli me plumbin
në zemrën e tij,
kolosi i gjallë në letra,
Ernesto Heminguej.

*********************************************************************
Klea Dhima
– Gruaja me taka të kuqe
Me takat e saj të kuqe flakërim
Bën një zhurmë të thellë në trotuaret ku kalon,
Në cepat e pallateve disave ua prish qetësinë
E vetme në këtë natë ajo qëndron.

Takat e kuqe shkëlqejnë nga neonet
Dhe krijojnë pak hije ndërkohë që këmbën hedh,
Sa keq më vjen që e shoh të vetmuar
Vajzën që zakonisht ajkën e njerëzve mbledh.

Mesa duket kështu dashnorët janë fshehur
Dhe burrat tradhtarë janë besnikë sonte,
Sa meshkuj me kostume në shtratin e saj janë tretur
Kur buza e saj në epsh i rënkonte.

Nuk ishte vajzë e zakonshme që del në bulevard
Ajo duket se në veten e saj fsheh një sekret
Bukuroshja me taka të kuqe fsheh një roman
Që ndoshta në varr me të do të mund të tretet.

Zhurma e takave të saj prish qetësinë sonte
Nuk mendoj se për këtë ka ndonjë problem,
Shumica e grave po presin burrat e tyre
Të tjera femra i kanë, ashtu si ato kurrë s’do ti kenë.

Takat e kuqe vazhdojnë drejt një rruge pa kthim
Askush nuk mund ta dijë se çfarë ndodh pas kësaj,
Ajo i mbylli pazaret që shpejt me dashurinë
Fajin ja patën njerëzit, si ka nata faj.

Takat e kuqe nuk duken më në rrugë
Nuk dëgjoj më as trak-trukun që bënin,
Gratë prapë nuk do e gjejnë qetësinë e tyre
Kush ka tradhtuar, zor se e harron zakonin

**************
Elind Selenica
– “Mjaltëz”

Inatin kur ta lesh mënjanë,
Ngriji ata sy.
Buzkat të t’i puth me mall,
Të humbas në ty!

Hijet kur t’i lësh në diell,
jepma dorën të ta prek.
Shpirtin tim në jetë ta sjell,
për ty, me ty dua ta djeg!

Edhe hënën kur ta shohësh,
buzëqesh, se jam aty!
edhe nëse s’do më njohësh,
Ne gjithmonë do jemi dy!

Lëre qiellin të lindë blu!
edhe lulet të lulëzojnë.
Çele pranverën e syve të tu,
Zemra-zemrën ta gëzojë!

Eja pra, o mjaltëz, eja!
Ëmbëlsoma jetën sot,
Si Lasgush, i qetë do veja,
Me dashurinë… në çdo botë!
– *****************

Xheni Metaj
– “Të paputhura “

..keq puna me fjalët
mbetën të paputhura në zarfe
që as një të lëpirë ngjitëses
s’pata zemër,
as në jetë të pajetuara
ti rrëshqas.
Mbyllur në drejtkëndësh të palëpirë
dolën të tërbuara
kundër nënës pjellore
që s’mundet,
s’mundet as ti lë pas.
Mishëruar fjalët në mbytës pesëgishtor
s’guxoj më të mbaj ligjëratë
pa adresë të shkruar,
pa një forcë që të mburr vetveten,
me falni
për shumë gjatë s’do puth më fjalë.

***************
Milot Selmani
– Kur të jem larguar…-

Kur të jem larguar nga kjo botë,
shokë e shoqe do më kërkojnë,
mëmë e mjerë do lëngojë me lot,
zogjtë e shtëpisë s’do kenë kujt ti këndojnë.

Kur të jem larguar si të tjerët,
ata që s’më deshën do më lëvdojnë të trishtuar,
do të përmendin fjalë që nuk më thanë më herët,
dhe do tregojnë gjëra që as i kam ëndërruar.

Kur të jem larguar vetëm,
mikja ime ka për të më qarë,
se s’do më ketë afër lotët e saj për t’ia tharë,
do lutë perëndinë edhe një minutë për të më parë.

Kur të jem larguar,
dhe mendoni se gjithçka ka mbaruar,
mos mendoni një gjë të tillë,
Se gjëja e vetme që nuk vdes është dashuria..
– **************
Ejona Qosja
– Vetëm

(Për vajzat që u vetëvranë.
Pa mundur të gjejnë shpëtim tek jeta, zgjodhën vdekjen)

Në një ditë si kjo ti nuk je e qetë,
qyteti është plot, por ti ndihesh vetë,
je bosh, në shoqëri me qiellin dhe retë,
pa buzëqeshje, e me fytyrën e zbehtë.

Këtë javë të gjatë, ti prapë nuk jetove,
as qave, as qeshe e as ëndërrove,
aktrove një rol që kurrë nuk e zgjodhe,
e luajte aq bukur sa veten besove.

Në një muaj si ky asgjë nuk ke ndjerë,
veç dhimbje, inat për fjalët plot vrer,
të trajtuan ty si diçka pa vlerë,
ndaj ti vazhdon vetëm si gjithmonë e mjerë.

Një vit si ky do iki, do shkojë,
por ti do mbetesh e vrarë, po njëlloj,
do jesh e vdekur, veç shpirt që frymon,
do jesh prapë vetëm, askush s’të dëgjon.

Një jetë si kjo ty të shkatërroi,
s’të deshi, s’të fali, as nuk të dëgjoi,
s’ta kuptoi heshtjen, kur ndihmë i kërkoi,
veç dhimbje, vetmi e lot i dhuroi.

Ndaj sot ky njeri shumë pak po kërkon,
një dorë ta ndihmojë, një mik që beson,
e kur as këtë askund nuk e gjeti,
zgjodhi vdekjen, iku e pa frymë mbeti.
*****************

Xhilda Spahiu
– Ekuacioni i realitetit

Çfarë po rrit ky vendi im?
Shpirtra të helmuar po thithin oksigjenin e bekuar,
Zemra të akullta belbëzojnë gjuhën tonë të ëmbël,
Njerëz të krijuar në një laborator fatkeq,
Këtu ku krijesa më unike në botë
Po shformohet dita ditës pak nga pak.
Dikush zbuloi një medikament
Që të bluan shpirtin dhe të infiltron trurin.
Ndonjëherë kam frik të eci në këto rrugë,
Po, po kam frik sigurisht.
Fuqia magnetike e ligësisë,
Forca e pathyeshme e pabesisë,
Mund të rrëmbej qenien time të pambrojtur.
Dhe atëherë kujt do të mund ti kërkoj ndihmë?
E si mund ti kërkosh ndihmë një të burgosuri të të shpëtojë nga burgu?
Plotësisht e pamundur.
Ironia magjepsëse e kësaj historisë sonë,
Qëndron shumë afër nesh,
Ajo jeton me ne, ha, merr frymë, madje edhe fle me ne.
Është shoqërues i sekondave tona.
Janë pikërisht këta djajtë e parajsës së tyre,
Që po na japin leksione mirësie e drejtësie.
Që po na ushqejnë me një lëmoshë të skaduar,
E po na dhurojnë buzëqeshje të ftohta.
Ky trishtimi im ka marrë përmasa dimensionale,
Është fiks si një ekuacion me shumë të panjohura,
Ose më mirë një model me shumë variabla të pakorreluar.
Ndoshta një fjalë sot në qiellin e hapur mund ta filloj ndryshimin,
Ndoshta nesër do të bëhen dy fjalë,
E mos ndoshta bota do të fillojë një ditë të “jetojë” sërish?
Sepse diku duhet gjetur shpëtim,
Sepse unë dhe ti nuk mund ta përqafojmë këtë jetë të vdekurish,
Këtë jetë ku luksi po fryhet çdo ditë
Duke marrë ditë nga ditët e të mjerit.
Sepse ne kemi gjak, mish kocka, energji
Dhe nga ne buron jetë e vërtetë.
Yjet tanë kanë akoma pak shkëlqim.
Ne nuk duhet të flemë në hirin e shpirtrave të burgosur,
Nuk duhet të qajmë aspak,
Lotët tanë do të shteronin fuqitë.
Ne jemi ende gjallë të mbijetuar për fat,
Gati për tu nisur me shpirtin luftarak.

***********************
ROMANI “VALLJA E TË VDEKURVE” E SPIRO MËHILLIT

Romanin “Vallja e të vdekurve” ia kushtoj shokut tim Gani Qiraxhiut. E kam njohur në 4 korrik të vitit 1959, ditën që u grumbulluam në Pashaliman dhe pas fjalës “rrugë të mbarë” të kundëradmiral Teme Sejkos, me anijen “Irgis” udhëtuam nga Vlora në Odesë e më tej me tren në Leningrad. Ishim kontingjenti i kursantëve që do të studionim në Institutin e radioelektronikës me emrin e Aleksandër Stepanoviç Popovit, në Petrodvorjec (Petërgof), 29 km në veri të Leningradit (tani Sank Petërburg). Në vitin 1961 u prishën marrëdhëniet dhe ne u kthyem në atdhe. Shumë syresh braktisën studimet; disa ndryshuan profilet, ku futem dhe unë, autor i librit; kurse pjesa tjetër vazhdoi fakultetin e inxhinierisë. Me Ganiun na ndau jeta. Në vitin 1984 me vështirësi sigurova një televizor “bardhezi”, prodhim të uzinës së radiotelevizorëve në Durrës. Për ta ruajtur nga ndonjë goditje tensioni bleva stabilizator. Ai u dogj pa kaluar muaji. Duhej riparuar. Dyqani që më rekomanduan ndodhej në rrugën e “Barrikadave”, aty ku ajo kryqëzohej me rrugën e “Dibrës”. Kur u futa brenda, u befasova. Pas banakut qëndronte shoku im i rinisë, Ganiu. U afrova dhe e përqafova. Ai nuk luajti nga vendi por tha: “më fal Spiro”. I qava hallin pse kisha shkuar. Ai u drejtua nga vartësit dhe u shpreh: “Spiroja është shoku im. Në Leningrad kemi fjetur në një dhomë”. Si i dorëzova stabilizatorin, e ftova për një kafe. “Të lutem jo!” “Gani çohu!” “Spiro nuk mundem” “Do vish se s’bën”. Ai mezi u çua. Këmbët më tepër i qëndronin në ajër sesa mbështeteshin në tokë. Punën e tyre e kryenin patericat. Kafeneja ndodhej jo më larg se 20 metra, sapo ktheheshe në rrugën e Dibrës, kur zbrisje në drejtim të sheshit “Skënderbej”, dyqani i dytë në drejtim të MAPO-s. Kur e pyeta se çfarë i kishte ndodhur, mu përgjigj: “Histori e gjatë. Do vij një ditë dhe do ta tregoj”.Në vitin 1991 Ganiu mori rrugën e emigrimit, shkoi në Itali si i persekutuar politik. Një natë vere të vitit 2009 ra zilja e telefonit. “Alo, jam Gani Qeraxhiu, kërkoj…!”. Nuk e lashë të vazhdonte më tej dhe i përgjigjem: “Spiro jam”. Pas një bisede të shkurtër ai më ftoi të shkoja e ta takoja në Golem, ku kishte marrë një vilë. Aty më tregoi me hollësi jetën e tij nga viti 1961 deri në vitin 2009. Në bazë të të thënave dhe materialeve që i mora, i premtova që do shkruaja një roman mbi jetën e trishtë të tij. Nga e vërteta kam bërë një spostim vetëm për kohën e studimit pasi me qëllim e kam çuar marinar në Sevastopol. Këtë e bëra sepse në Pashaliman kam qenë disa muaj marinar (dhjetor 1958-korrik 1959) dhe meqë aty kanë ndodhur ngjarje të ndryshme, jam munduar që ato t’i paraqes në pjesën e parë të librit. Kurse pjesa e dytë është jeta dhe vetëm jeta e Gani Qeraxhiut. Ky ka qenë fati i tij dhe i shumë e shumë burrave e grave, të rinjve e të rejave, familjeve shqiptare në regjimin komunist, që për një fjalë goje ose një veprim të pakontrolluar burgoseshin, internoheshin ose dënoheshin deri me varje ose pushkatim.

******************************
VASIL PREMÇI
DEHJA E SHPIRTIT

Vëllimi me tregime të zgjedhura lirike “Pena e vjeshtës së artë” nuk synon të shpallë shënjtërinë e lirikës, por t’i japë lexuesit kënaqësi estetike. Teologët ia dedikojnë librat e shenjtë shpirtit, ndërsa lirikës i mjafton muza dhe frymëzimi shpirtëror i njeriut. Pitagora, e ndiente që shkronja vret, ndërsa shpirti ngjall, sikundër do të thuhej më vonë në Bibël. Por në fillim duhet t’i përgjigjemi pyetjes që përgjon me syrin vigjëlues në shtegun e letërsisë: Mund të flitet për prozën apo tregimin lirik? Sigurisht, përderisa flitet për poezi lirike, mund të flitet edhe për tregimin ose prozën lirike. Dhe tani, si të kemi hequr një barrë të rëndë nga shpina, mund të vijojmë më tej rreth prozës ose tregimit lirik. Kur flasim për letërsinë lirike, përfytyrojmë lulet që shpërthejnë në stinën e pranverës dhe aromën e tyre dehëse, larminë e ngjyrave të mrekullueshme, me nuanca të gjithëfarëllojshme e marramendëse, freskinë dhe njomështinë e tyre, harenë, ngazëllimin, Ujëvarë… – 4 – e sa e sa veti të tjera të rralla, pa të cilat shpirti ynë njerëzor nuk do të mund të ushqehej e flladitej, në këtë botë, që, sikurse thotë Bodleri, njëri prej lirikëve më të mëdhenj botërorë, “Kjo jetë është një spital, ku çdo i sëmurë ka veç një dëshirë, të ndryshojë shtratin.” Lirikat pasqyrojnë një gjendje të gëzuar ose edhe një gjendje të trishtuar të njeriut; të një fije bari që fërfëllin atje tej rrëzë një shkëmbi në gjirin e natyrës, një gjethe të gjelbër, një bisk, një gonxhe, një lule që ka shpërthyer me të gjithë dasmën e ngjyrave, jetën e gjatë të gjallesave ose të bimëve, sikurse edhe një çast të vetëm, por me një kusht, që kjo gjendje efemere të ngazëllejë shpirtin njerëzor, të prekë thellë ose të të hedhë përpjetë, njësoj si vala ujin në zjarr. Lirikat janë dallëndyshet e dashurisë. Sikurse rreziku, ato të japin ndjesinë e përjetimit të jetës në maksimum ose po të shprehemi në mënyrë poetike, të nxisin ta rrëkëllesh me fund kupën e ëmbël ose të hidhur të jetës. Lirikat ushqehen jo vetëm nga imagjinata e kujtesa për të kaluarën dhe ëndrrat për të ardhmen, por edhe nga diçka që shkreptin e përflak shpirtin e njeriut. Kështu, edhe në gjendje “memece” ato flasin me heshtjen e tyre flatruese. Nuk di të them më tej nëse ato kanë të bëjnë edhe me vetë lirinë njerëzore, por në një farë kuptimi luajnë edhe rolin e “një skaneri”; sepse nëpërmjet tyre, sikurse silvikultorët zbulojnë praninë e dimrave të egër nga shqyrtimi i madhësisë së rrathëve në trungun e një peme, dëshmohet dashuria për të bukurën në jetë, sikurse mungesa e – 5 – tyre, shtrëngimet e regjimeve ndaj lirive të një shoqërie dhe rreziqet që kërcënojnë ta venisin atë. Ato të kujtojnë aromën e mjaltit të bletës, muzikën e tyre qiellore dhe vetë shenjtërinë e jetës. Shikoni, edhe vetë mendja më gjeniale e njerëzimit të shekujve XIX-XX, shkencëtari Albert Ajnshtajni, pati paralajmëruar: “Tre-katër vjet pas zhdukjes së bletës do të zhduket edhe vetë jeta njerëzore!” Për analogji do të dëshironim të përqasnim kësisoj edhe vlerat e lirikës ose lirizmit në art dhe në veçanti në fushën e letërsisë. Refuzimi i lirikës, ndoshta është ceni më i madh i një kohe, epoke, vendi, kulture e populli e kështu me rradhë, i barabartë me atë që populli e quan thjeshtë: mallkim. Lirika nuk është vetëm pranverë, por edhe vjeshtë e dimër, pra jetë e mbushur plot ndjenjë. Lirikat mund të shfaqen nën “petkun” e një lule vjollce të brishtë në maj, sikurse edhe në pamjen e një hirusheje të bukur. Të mrekullon pamja magjike që përftohet nga çasti i lindjes ose i perëndimi të diellit në horizontin e një mali, një fushe ose deti të kaltër…Ndjenja lirike mund të përftohet edhe nga “laboratori” njerëzor, nga shkreptima e një qerpiku, nga drita e ninëzës së syrit të një fëmije të sapolindur, sikurse edhe nga zjarri i vështrimit të një vajze ose djaloshi të dashuruar… Natyra e prozës ose tregimit lirik nuk njeh norma e kanune. Lirizmi është produkt i një gjendjeje shpirtërore të njeriut. Pra, i asnjë lloj makine, kompjuteri ose vegle sado e sofistikuar dhe, sidoqë – 6 – të zhvillohet shoqëria njerëzore, do të mbetet një veti e jashtëzakonshme dhe e pazëvendësueshme që natyra e ka pajisur njeriun në dallim ose kompensim nga gjithçka frymore dhe jofrymore në universin tonë. Lirika është gjenia e ndjeshmërisë, që nuk do të tejkalohet kurrë; as në epokën e atomit. Vesa e mëngjesit që spërkat me rubin e margaritar barin dhe petalet e luleve u mëkon atyre pranverën, ndërsa lirika përflak me ndjenjat më të bukura rinore jetën e çdo moshe njerëzore. Sikur vetëm një çast të mendohet ndryshe, sikur lirizmi është produkt i harkut të një violine të Strazivarit ose i tastierës së pianos së Moxartit, do të na duhej t‘i besonim pastaj edhe asaj pianos së çmendur të Monteskjesë që besonte se binte vetë! Të diskutosh për kufijtë e lirikës, të kërkosh t’i veshësh asaj një uniformë dhe t’i përcaktosh një rregull ose kanun, me gjithë zellin e duhur, do të ishte njësoj si të mbërtheje me një gozhdë në astarin e qiellit vijën e horizontit, e cila na duket sikur e shohim aq qartë në ditët me diell, por asnjë herë dhe kurrë të përcaktuar në kuptimin gjeografik e topografik. Por kjo nuk na pengon të shprehim mendimin rreth lirikës, ku karakteri i subjektit të veprës mbart një sensualitet të lartë shprehës, melodiozitet tërheqës, një derdhje intensive emocionesh të hareshme ose të trishta, brenda të cilës gëlojnë e ziejnë ndjenjat, notat dhe ngjyrime që të lbyrin vështrimin. Nëse do të flisnim për një “udhëtim” ose orientim të lirikës, do të shenjonim të vetmin port ose liman në të cilin ajo mund – 7 – të gjejë “qetësinë e shpirtit”; orientimin drejt muzikës, e pëlqyeshme edhe nga qenie që nuk prodhojnë mendim, që nuk kërkon gjithmonë “komoditetin” e fjalës së menduar dhe të shkruar. Era që këndon ose qan në korije, në male ose fusha, në dimër e pranverë, shushurima e gjetheve në pyll, thekra që vallëzon nga puhiza e erës, shiu që breron mbi çati ose mbi gjethet e drurëve, një përrua që këndon kur zbret në luginë, pa folur pastaj për muzikën e larmishme të zogjve dhe kafshëve të tjera apo gugatjet e një fëmije… Lirika njeh edhe bardët e saj të spikatur. Veç nuk duhet të harrojmë për asnjë çast, se gara në këtë fushë nuk merr në konsideratë gjendjet shpirtërore normale. Në një farë kuptimi na lehtëson shembulli i një lumi kur shprehemi se ai nuk derdhet si të gjithë lumenjtë e tjerë, nga burimi në det, por si të ishte çmendur, vërshon në drejtimin e kundërt!

********************
PJETËR Cara
F J A L A J O T E…
Fisnikut Rrok Mirdita!

Fjala jote,
Ishte vel i ylbert’ i buzëqeshjes së amshimit,
Përndritje vezulluese për gonxhet e shpresës,
Klorofil i shëndetshëm për gjethet e mendimit
Dhe kudhër diamanti për kalitjen e besës…!

Fjala jote,
Ishte djep’ i ëmbëlsisë së të gjitha dashurive,
Dhe magji hyjnore për vlagën e besimit,
Shpat’ për qërimin e ferrave t’ padrejtësive,
Altar shumë bujar për hullit’ e përparimit…!

Fjala jote,
Ishte balsam për shërimin e çdo dhimbje,
Udhërrëfyese e shenjt’ për ligjet e Krishtërimit,
Fanar diturie që dhuron paqe për çdo rilindje
Dhe për t’ Plotfuqishmin shpirti i sakrifikimit…!

Fjala jote,
Nga ferri i tragjedive e nxori n’ drit’ besimin,
Për të ringjallur edhe shenjtërin’ e martirëve.
Mirdita e shtrenjtë e ndjen shumë hidhërimin,
Mbi altar si yll, t’ ka vënë midis më të mirëve…!

LOTËT E PËRMALLIMIT…

Mësueseve të merituar që
shërbyen në zonat malore!

Nga tisi i qiellit iku ngadalë
edhe shtëllunga e fundit e rève.
Zelli i tyre çapitej pa fjalë,
duke dihatur nën saçin e rrezeve!

Si lastar i harlisur prej shëndetit
që u sulet lartsive për t’ i krojtur,
ato hynë shpejt n’ shpirtin e Shkorretit 1
t’ ndjekura pas nga mirsia e ndrojtur.

Vjeshta çdo dit’ e spërkaste zefirin
me ermimin e këndshëm të frutave.
Ato hynin fshehtas me ligjërimin
n’ zemrat e njoma mbi majet e shputave.

Buzqeshja rrudhej te cepi i buzëve,
n’ vrullin e viteve tretën rininë.
Lodhja me zilen e par’ nisej udhëve,
e pekulet i puthnin si fëminë.

E kredhur në ankth grishja e largimit
priste më këmb’ kujtimet duke ngrënë.
Faqeve zbret loti i përmallimit,
n’ kujtesën e maleve zemrën kan’ lënë…!

MJEKJA PA EMËR

Ashtu, me kokë të ulur përdhè,
ecën çdo ditë rrugës me kthesa
kredhur n’ mendime të largta diku.
Mbase të gjorën po e mban shpresa
kujtimet peshqesh t’ i lërë këtu.

Ashtu, me kokë të ulur përdhè,
kërcen gur’ m’gur’ si pupël fazani.
Errja e syrit e kredh n’ drithërime
e përkushtimin e djeg te xhani
t’ u fal’ shpejt pak lumturi sublime.

Ashtu, me kokë të ulur përdhè,
mirnjohja me doçkat e përkëdhel
kur e flak vdekjen larg në ullishte.
Besimi, nga spitali i skuqur del
mëkuar me t’ ëmblën labërishte.

Ashtu, me kokë të ulur përdhè,
m’ ësht’ ngulur në tru mjekja pa emër
buzëndezur si lulkuqja në maj.
Një dritare rrin hapur n’ çdo zemër,
për atë e bardhsin’ e shpirtit të saj!

H A R A B E L I T

Kur paqton moti prej stuhie,
vjen në ullishtë një harabel.
Shpesh e trembte një Sojlie
e qante i shkreti për një mel!

Përsëri vjen përmbi antenë
që të hante ndopak thërrmia.
I flas të rrijë për nën tendë,
se aty nuk e sheh Sojlia.

Mos harro, pra të qëndrosh aty,
se është ters Sojlia ime!
Koprracia i duket në sy
e kurë s’ ta jep një thërrime!

Êsht’ mjaft e bëshme, lajkatare,
me shumë zyba e ka puqur…
Vjedhtas sytë porsi tinzare
t’ i ngul vrulltas me një të skuqur.

Mos iu afro të kam rixhà,
se do të padis’ te polici!
E ashtu tinës si me shakà
po të helmon me brum qiriçi!

Eja t’ lutem, e rri tek unë
se të gostis me kokërr meli!
Veç me llastik sot ma përzunë
dhe më la vetëm Harabeli…!

L I K O A RR E

Blegërinte si zë delje
miqësia në telefon.
Ndrojtja ime me mirsjellje
shkon t’ i thotë, çfarë kërkon?

Kur afrohem në dritare,
më pickuan ca fjal’ të kota.
Një çanak me liko arre
zjente paq aty te soba.

Lëpin gishtat fort oreksi,
por Selvia nuk don kuvend.
Vinte rrotull interesi
qysh asaj t’ ia shtij’ ndër mend.

Ikën ditët t’ zinin shoqet
e hallet erdhën dëng e dëng.
Veç kujtesa si karroqe
gojën e mbush plot me lëng.

Vjen një ditë një fjalaman
dhe më thotë diçka në vesh:
“Pse mërzitesh, more derman?
Ajo s’ jep një lugë përshesh.

Me demonin si krriç gërmuq
ia ka vën’ kufijt arës…”
Thash me vete, të doli huq,
ja kush e han’ likon e arrës.

Dhe demoni ngulte pyka
për nën hundët e xhelozisë.
Mua s’ më ra gjë te gryka,
se e pin’ miqt’ e Selvisë!
***********************************************************************

Marjeta Musaraj

Ndjeva ftohtë
Në bregoret e reve u shlodha,
Ndjeva ftohtë, shpirti stuhi,
Shallin e mëndafshtë, supeve ma hodhën
Dy buzë, një frymë, më ngrohën sërish!
Yjet nga xhelozia fikën dritat,
Hëna vështronte gjithë zili,
Në shtratin e mëndafshtë të reve,
U shkrin dy trupa, gjithë ëmbëlsi!

E gjej veten
E gjejë veten në natë,
Se hëna s’ka ndezur dritë,
Eci me hapë kureshtarë,
Errësirën e kam shumë frikë!
Qiejt le ti ndezin dritat,
Flakë të dalë si vetëtimat,
Me ngjyra brilande yjesh,
Si qiriri le të shkrihem!

Dallgët e zemrës

E kush thotë se loti është i tepërt,
Kur varka e mallit mbytet në stuhi,
Edhe gjumi i vdekjes do të jetë më i ëmbël,
Se sa të mos hedhësh një pik loti në dashuri!
Se çfarë sjellin dallgët e zemrës,
Përveç meje askush tjetër se di,
Prandaj rri i qetë në brigjet e heshtjes,
Dhe mos më thuaj, ka ylber pa një pikë shi!
***********************************************
nga Dragua Shehu
Fabula-epigrame
Të privatizohet MJERIMI
Është privatizuar”fitimi”,
Kryesorja na ka mbetur.
Të privatizohet mjerimi,
Këtë punë ta bënte shteti!…
S’privatizohet dot
Pa të nuk rron asgjë e gjalle,
Më lini të plotë në botë,
Koston shumë sa s’mund të blihet,
Është ajri, s’e privatizojmë dot!…

Nderi
Unë jam nderi, që s’para shihem,
Kushtoj shumë dhe nuk blihem,
Për nderin derdhet dhe gjak,
“hahet dhe me bukë e djathë”!…

“ Zonë e lirë”
Ke dëgjuar fjalë të ndyrë?
Në fjalor nuk e shikon,
Stacionin tek “Zonë e lirë “
Të vjen turp kur i dëgjon!
Nudo
Ke parë trupin nudo fare?,,,
S’ke nevojë për në pasqyrë,
Bli revistën , hape brenda,
Lakuriq si të bëri nëna.

Në kafe punojnë studente
Ka një kafe në dhjetë metra,
“zgarë korçare” në çdo vend,
Në kafe s’shkojmë pleq e plaka,
Po punojnë të rinj e student.

Pasuria
Vëllezërit shkojnë duke qeshur,
OBEZ ishin bërë që të tre,
I pyet një nga fshati tjetër:
-S’paskeni prona fare?…
Liria
Në dy vende sot për sot,
Ka liri të bëhesh ç’të duash!
Bëj ç’të duash “në botë”
Në Parlament ç’të shikosh!…

….

Elona Gjergo

Ti erdhe

Ti erdhe dhe sot nga rruga e vjetër e yjeve
e kisha shtruar vetë kalldrëmin me ëndrra…
një më një…
tani, ai ndriçim u përket hijeve,
që lamë nga pas…pa zë.

Thashë të ndiqja dhe unë rrugicën e bardhë,
atje ku heshtjet thurin kështjella dhe gdhihen në dritare
mantele të holla veshin si dimri dëborën e parë,
unë hapin humba, ndërkohë që ato hedhin valle.

Tani… thoi hënës… pas meje të heshtë,
mos ma prekë më krahun, dua të fle
dhe nëse ia merr duke qarë a qeshtë…
thoi që nuk isha yll… e të rrija gjithmonë atje…

Pakëz…

Pak zë të lutem…
pak tingull ajri në mundesh ,
ma shkruaj…
dy pika merrja vjeshtës… tek to të strukem
dhe nëse ftohtë ke …për ty do e pi shiun,
vetëm më thuaj…

Ku je ?
E pashë dhëndër të stolisur cinizmin tënd,
tek shoqëronte në altar, dhimbjen time nuse veshur,
ëndrra për çudi rrinte si qyqja në këmbë’,
dhe kurorë u vinte duke u ngërdheshur…

Marr ajër dhe humbas, dua të gjej parfumin tënd,
e harrova në fund të detit, kur kërkova sytë e tu,
u luta në qiell e tokë… dhe në ndonjë të shenjtë vend,
të gjithë të kishin humbur… Parajsa dhe unë këtu.

Dilaver Goxhaj
Duhet aftësi profesionale të dallosh të bukurën

Studiuesi i folklorit, ish-mësues i shkollës sonë në Erind (Lunxhëri), banor i qytezës së Valaresë, intelektuali Fitim Çaushi, në këtë pesëvjeçarin e fundit është shfaqur para publikut me një seri librash, si ai për polifoninë shqiptare, libri tjetër për vlerësimin e veprës se Faik Konicës, libri analitiko-historik në mbrojte të Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare, duke u bazuar në arkivat e vendit dhe ato anglo-amerikane, libri monografik për heroin e punës socialiste, minoritarin Spiro Lengo, ish kryetari i kooperativës së tipit të lartë të Dropullit, ndërsa ditët e fundit të vitit 2015, që porsa lamë prapa, na doli me veprën e tij të parë, tërësisht artistike, romanin “Zambaku i Mirësisë”. Sikundër shihet, në këtë pesëvjeçar, Fitim Çaushi ka pasur një prodhimtari shumë të ngjeshur dhe me një nivel artistik e profesional për t’u admiruar. Kushdo që i ka lexuar krijimet e deritanishme të këtij autori, padyshim që ka krijuar bindjen se kemi të bëjmë, krahas të qenit të tij si një studiues i mirëfilltë i folklorit shqiptar, më së shumti ishte krijuar bindja se Fitimi ishte kryesisht një analist politiko-shoqëror dhe polemist i pakrahasueshëm. Por ky mendim të ndryshon menjëherë kur merr në dorë dhe lexon librin e fundit të tij “Zambaku i mirësisë”, të cilin ai e emërton novelë, por faktikisht kemi të bëjmë me një roman të mirëfilltë, me 294 faqe. E klasifikoj roman, jo se nisem nga sasia e faqeve të tij, por ngaqë pasqyron shumë procese jetësore të koklavitura të atyre viteve, aty kemi një rreth të gjerë dukurish nga jeta studentore dhe ajo kooperativiste e atyre viteve, në shumanshmërinë e tyre. E klasifikoj roman, pasi ky libër, në dallim nga novela, ka një galeri të tërë personazhesh të saktë e jetësorë në krye të Institutit të Arteve, në KQ të Rinisë, në Ministrinë e Arsimit dhe në Komitetin e Partisë së Universitetit Shtetëror të asaj periudhe kohore: studentë, pedagogë, prindër, ministra, zëvendësministra, kryetarë kooperative bujqësore dhe specialistë të ndryshëm të saj, sekretarë partie të gjitha niveleve, (deri tek Enver Hoxha), fatet e interesat e të cilëve ndeshen dhe gërshetohen gjatë gjithë veprës, ku karakteret e tyre paraqiten në periudha e situata të ndryshme, një pjesë e të cilëve të burokratizuar aq shumë sa që janë të gatshëm të shesin interesat e popullit për karriget e tyre, ngaqë e shikojnë politikën thjesht për të bërë karrierë. Të gjithë emrat, që përmend autori në këtë libër, janë njerëz të gjallë, shumica e të cilëve jetojnë edhe sot, e që i kanë shërbyer Fitimit si prototipa për heronjtë e romanit “Zambaku i mirësisë”. Ngjashmëria e tyre nuk është e rastit. Me “Zambaku i mirësisë” autori Fitim Çaushi na shpie në ngjarjet reale që kanë ndodhur në Universitetin Shtetëror të Tiranës, në fillim të viteve ’70 të shekullit të kaluar. Personazhet janë pothuajse të gjithë studentë të Akademisë (Institutit) të Arteve. Ngjarjet nisin pas fjalimit të Enver Hoxhës në Mat: “Socializmin e ndërtojnë masat, partia i bën ato të ndërgjegjshme”. Autori ka qenë student në vitin e fundit në atë Institut, 1972-1973, dhe na e sjell të freskët atë atmosferë universitare, me të mirat dhe dobësitë e saj. Përmes dialogëve gazmore të studentëve të arteve, sinqeritetit dhe çiltërsisë së rinisë studentore, ai na e sjell të gjallë edhe atmosferën mbytëse që pat krijuar burokracia si në Institutin e Arteve e deri në Ministrinë e Arsimit. Njëkohësisht ai na tregon thjeshtë e pa zbukurime, edhe intrigat që krijojnë intelektualët e paaftë, karrieristë dhe nepotistë të asaj kohe, njëherazi edhe vendosmërinë e rinisë për të përballuar kundërvënien e asaj burokracie të lartë shtetërore e partiake. Përmes këtij libri mësojmë se si rinia e atij institucioni, i është kundërvënë jo vetëm trupës pedagogjike, duke kritikuar me emër pedagogët e paaftë, por dhe organizatën e partisë për programet mësimore të papërshtatshme në aspektin profesional. Krahasuar me rininë e ngjarjeve të viteve 1990-1991, konstatojmë se në vitet ’70 kemi të bëjmë me një rini shumë më kurajoze, më të vendosur dhe të palëkundshme, po të kemi parasysh forcën e atij regjimi në vitet 1972-1973, ku as që mund të krahasohet organizimi dhe ashpërsia e tij me atë të vitit 1991. Ajo që dallon mes rinisë së viteve ‘70 dhe rinisë së viteve ’90, është se të parët deshën revolucionarizimin e jetës brenda atij sistemi shoqëror, ndërsa të dytët deshën përmbysjen e sistemit socialist dhe rivendosjen e kapitalizmit. Përmes librit bindemi edhe për faktin tjetër, se klasa udhëheqëse politike e atyre viteve që trajtohet në këtë libër, ka qenë shumë më e përgjegjshme ndaj kërkesave të rinisë dhe shumë më afër mendimeve të saj, se sa klasa politike e fillimviteve ’90, pavarësisht se që të dyja ishin të vendosura për mos kthim prapa. Në këtë roman Fitim Çaushi e ka përqendruar vëmendjen në demaskimin e forcave që pengonin përparimin e shoqërisë së asaj kohe për zhvillimin e demokracisë në socializëm. Por këtyre forcave drejtuese të degjeneruara, si rrjedhojë e burokratizimit të tyre nga qëndrimi gjatë në pushtet, duke u fshehur pas të qenit partizanë, u kundërvihet trimëria, ndershmëria dhe vetëmohimi i gjithë rinisë studentore të Universitetit të Tiranës, në anën e të cilëve, sikurse bindemi plotësisht duke lexuar romanin, është e vërteta dhe atyre u takon e ardhmja. Këta janë ata njerëz që ministri i arsimit me dy zëvendës ministrat e tij të atyre viteve dhe sekretari i byrosë së partisë së Institutit të Arteve as mundën t’i frikësonin dhe as mundën t’i joshnin. Njëkohësisht, përmes këtij libri mësojmë se rinia, kur është e organizuar, ajo e thyen çdo lloj ashpërsie të shtetit, sado agresiv të jetë ai. Ekzistenca e atij organizimi të rinisë së asaj kohe, mësojmë se përveç që ishte një hallkë e fortë e partisë-shtet, njëkohësisht ishte edhe hallka që mund ta përmbyste atë shtet. Dhe këtë e kuptoi edhe Enver Hoxha, ndaj dhe mbështeti rininë studentore të atyre viteve, duke i ndëshkuar gjithë funksionarët partiakë e shtetërorë që kishin përgjegjësi për mbarëvajtjen e universitetit. Personazhi kryesor i këtij romani është Sekretari i Komitetit të Rinisë së Institutit të Arteve, të cilit i bie të ndeshet jo vetëm me shefa katedrash, dekanë, pedagogë, komunistë, por edhe me funksionarë shumë të lartë partiakë e shtetërorë. Kemi të bëjmë me një të ri të edukuar nga vetë ai sistem shoqëror, të cilit nuk i mungon kuraja të kritikojë dobësitë e procesit mësimor-edukativ, i mbështetur nga e gjithë rinia studentore, me përjashtim të ndonjë studenti të dobët, që manipulohej lehtë nga pedagogë cinikë e të paaftë, por që organizata e rinisë i demaskon duke i vënë me shpatulla për muri. Kurajo e tij dhe e organizatës së rinisë studentore, për ta zgjidhur deri në fund konfliktin kryesor me domethënie parimore, e bën t’i drejtohet edhe Enver Hoxhën për një takim personal.
*********************************************************

DY FJALË PËR KËNGËT SHQIPTARE QË DËGJOJMË
Jorgaq Perika
Një ndër mundësitë që ka njeriu për të kaluar kohën e lirë në mënyrë çlodhëse dhe sa më argëtuese është pa dyshim kënga, muzika. Vetë muzika është e vjetër sa vetë qenia njerëzore, e cila na ka shoqëruar dhe do të vazhdojë të na shoqërojë, për sa kohë do të jemi pjesë e kësaj gjithësie. Kënga na shoqëron gjatë gjithë kohës si në punë, ashtu dhe në pjesën tjetër të saj, ndoshta duke medituar, në familje, në shoqëri, në ditë të shënuara, siç mund të jenë: festat e ndryshme, fejesat, dasmat, ditëlindjet etj. Pra, kënga dhe muzika janë bërë pjesë e pandarë e jetës së gjithsecilit. Repertori muzikor, për mendimin tim është mbushur me këngë, të cilat, si për tekstin ashtu dhe për muzikën, në të shumtën e rasteve, janë krijuar me ndjenjë, vërtetësi e lirizëm. Por, pa mohuar ato vlera pozitive që u përmendën pak më lart, duhet thënë se një pjesë e këngëve që dëgjojmë në radio, televizione e koncerte të ndryshme, vuajnë nga një anemi e theksuar. Pa përmendur frymën e dëshpërimit, të një vuajtjeje të sëmurë, siç është pesimizmi apo qoftë dhe “banalitete” të rastit. Vargje që s’mbajnë as erë poezie e as shprehin dot brendinë e tekstit, pa theksuar këtu edhe muzikën që e shoqëron, që në të shumtën e rasteve huazohet nga muzika e huaj dhe jo e mbështetur në folklorin tonë të pasur. Mungon llojshmëria e temave në këngët që transmetohen. Ato janë përqendruar vetëm në një temë, dhe kjo është “dashuria”, e cila përsëritet e përsëritet, sa bëhet aq monotone nganjëherë, sa humbet dëshirën e mirë për të dëgjuar një këngë shqiptare. Unë e kam humbur disa herë bastin kur njerëzve të pranishëm ju kam thënë se kënga që vjen pas, do të jetë me temë ndryshe, ndërsa në fakt nuk ka ndodhur ashtu siç e prisja, por ka qenë po për dashurinë… dashurinë… dashurinë! Askush nuk mund t’i mohojë rinisë të drejtën e saj, të ndalojë këtë ndjenjë aq fisnike e aq njerëzore siç është dashuria, por kuptohet, çdo gjë ka masën e vet, po e teprove humbet dhe ato pak vlera që mund të mbartë.
Këngët duhet të kenë larmishmëri në krijimin dhe zgjedhjen e teksteve muzikore, të përçojnë mesazhin e duhur dhe të ngjallin emocion te dëgjuesit. Ku ka më bukur se t’u këndosh grave, të cilat meritojnë plotësisht të quhen të tilla, t’i këndosh gëzimit që sjell ardhja në jetë e një fëmije, nënës, kësaj qenie hyjnore që nuk zëvendësohet me asgjë, Shqipërisë, qytetit, natyrës sonë të bukur, njerëzve që kanë kontribuar për këtë vend etj. Teksti të përmbajë frymë shprese, të reflektojë jetën reale, të mbushë me optimizëm shpirtin e njeriut që e dëgjon, sepse, në rast se nuk përcjell asnjërën prej tyre, herët a vonë do të humbasë, do të shuhet nga kujtesa e kohës…
Vërtet që ekonomia e tregut bën vlerësimin e saj, por, megjithatë, doja të shprehja dy fjalë për këngët shqiptare që po na shoqërojnë sot gjatë gjithë kohës, me apo pa dëshirë, edhe pse për këtë temë mund të flasin specialistët e kësaj fushe dhe strukturat përkatëse që janë kompetentë për t’i dhënë zgjidhjen e duhur. Shpresoj se do ta fitoj bastin e humbur!

Pak fjalë për Niko Tyton
Themistokli Todhe

Sa herë mblidheshim me miqtë dhe shokët e Nikos e diskutonim për të: Sa shpejt iku ky njeri, pa zhurmë, pa bujë. Ashtu qetë, siç e kaloi tërë jetën, midis shokëve. Flisnim me respekt, për një njeri të mirë, që i kishte bukuri fjala, që i peshonte fjala…. Po sa shpejt iku? Iku? – pyeste dikush e ndërkohë kur akoma nuk kishte asnjë shenjë largimi qenia e tij nga ne, na lajmëruan për ritualin “post mortum”. U mbushën 40 ditë nga largimi i tij, nga kjo botë, drejt një udhëtimi të përjetshëm… Dhe ne, u mblodhëm, miq, shokë, kushërinj, nipër, mbesa, dhëndurë, aty te shtëpia e Arjanës, bijës së tij, si për të vazhduar bisedat që s’kishin mbaruar akoma pas ikjes së tij…Po Niko, na mblodhe përsëri, për të kujtuar ashtu si përditë, por tani si më larg nesh: thonë se shpirti ikën mbas dyzet ditësh nga shtëpia ku ka jetuar i ndjeri. A thua është e vërtetë? Ndoshta. Por ti na mblodhe, për të thënë ato, që ndoshta s’ti kishim thënë ndonjëherë në sy. I thirrëm kujtesës, për të nxjerrë, si nga një xhep i thellë, fjalët e tua të ëmbla, humorin tënd, me kripë e me sheqer, por edhe sarkazëm. Ti, ike Niko, me dëshpërimin e madh, që besoj ta dërrmoi zemrën, largimi nëntë muaj para teje të doktoreshë Lirisë, bashkëshortes tënde, aq të dashur, e të dhimbsur për ty, e për të gjithë. Nuk kishte si ndodhte ndryshe, dy zemra aq të lidhura me njëra tjetrën, që i jepnin jetë njëra-tjetrës, s’mund të kalonin më shumë se nëntë muaj veçmas. Pa tjetër mik, kjo dhimbje që po të them i dha shtysë, e harlisi sëmundjen e tmerrshme, që flinte diku, në trupin tënd të merte revanshin e të rrëzoi si rrufeja plepin. Po ne, aty, në shtëpinë e bijës tënde, të kujtonim ty Niko, për punën që ke bërë, si mësues, si shkrimtar, si studiues, si mbledhës folklori, si aktivist shoqëror. Prandaj edhe tani mblidhen qindra nxënës, të dymbëdhjetë maturave, që kanë dalë nga duart e tua. Ti kishe marrë me vete emrin “Profesor Nikua” – kështu të thërrisnin të gjithë, madje edhe ata. Që s’të kishin pasur ndonjëherë mësues. Në bibliotekën që kemi këtu, te shtëpia e Arjanës, janë të gjithë librat e tua, që nga poezitë e bukura për fëmijë e deri te studimet për folklorin. Nuk janë pak, por 38-të. Ishe ndër të parët që shkrove për Sejfulla Malëshovën pas viteve 90-të. Dhe unë të thashë; Po flasim për librat që ke botuar për Sejfullain, dikush e quan komunist, dikush e quan revolucionar, dikush rebel, dikush thotë që s’ka qenë shkrimtar…Më dëgjove dhe ashtu qetë, më the: Do të të them një frazë, që nuk është e imja: “Le të thonë ç’të duan, tavani nuk bëhet kurrë dysheme”. Gjithsesi biblioteka jote do t’u shërbejë pasardhësve të tu, janë qindra libra. Patriotëve të tu të krahinës së Malëshovës, nuk do t’u dalësh kollaj nga mendja, sepse ti Niko, botove gazetën “Malëshova”, për dhjetë vjet rresht. Është një punë që nuk e bën dot kush. Dhe si: Ti shkruaje, ti redaktoje, ti e faqosje dhe ti e shisje. Gazeta mori vlerë në krahinën e Malshovës, sepse ajo bashkonte njerëzit, ngrinte figurat e spikatura të krahinës, të vjetër e të rinj, ngrije vlerat e zonës sonë, me të mirat e të këqijat e saj. Ti fole e shkrove në këtë gazetë, për të gjithë, për njeriun e mirë, bariun e thjeshtë, për kallajxhiun, për letrarin, inxhinierin, për të gjithë, prandaj të deshën e të respektuan, siç i themi ne, “të ngritën dolli”, kudo. Po tani kush do ta përcjellë gazetën më tutje?…Për të portretizuar ty duhen shumë faqe. Sepse sa ishe në këtë botë bërë vetëm të mira. Prandaj do mbetesh mes nesh, në kujtimet tona.

NIKOLLA SPATHARI
VETMIA

Mirë mbetsh kafene!
Dhe ju sheshe gjysmë të çmendur !
Sa shumë kohë
Për të arritur deri tek vetmia !
Mirëmbetshi dhe ju salla ku çirren mediokrit
E ku ndahen tituj e çmime, me mijëra !

S’e kisha ditur
Që vetmia
Mund të merrte formën e një vjeshte,
Dhe unë të dashurohesha me këtë vjeshtë
Larg atyre që mburren pa bërë asgjë ,
Mirëmbetshi !
Aty, te ” lavdia “, po ju lë.

Po ju lë
Dhe Atdheu ju mban,
Siç ka mbajtur, në shekuj, çdo brengë ,
Ashtu si lisat që mbajnë bilbila,
Por mbajnë edhe zogj pa këngë…

REFLEKSION

Përse u dashka
Të jesh i mençur,
Të jesh i zoti,
Kur më i famshëm se vetë Servantes
Është Don Kishoti…

Çfarë duhet vallë
Sinqeriteti,
Në këtë botë ku vijnë dhe ikin miliona,
Kur Jago është përmendur
Ndoshta më shumë se Desdemona…

E përse të shenjtërosh në këtë jetë ?!
Të zbehesh në lutje
Si murgu dhe prifti,
Kur Juda është bërë i pavdekshëm,
Po aq i pavdekshëm sa ç’është edhe Krishti…

TË NDALET STUHIA

Vetëtimat që flinin në kreshtat e reve
U zgjuan,
Nga streha e vjeshtës doli shtrëngata
Breshëri u bie xhamave me grushtat e akullt,
Pas dritares çirret,çmendurisht,nata…

Mes drurëve kalon era
Dhe le pas një grindje të madhe degësh,
Qielli nxin, lëshohen me tërbim bubullima,
Ç’bëhet sonte me zogjtë
Që mardhin dhe dridhen nën vetëtima?!

Çfarë ndodh me lypsat e vegjël,
Që flenë nën ura
Se u mungon çatia!?
Pa e ditur se ç’bëj dal mes rrebeshit
Dhe i bërtas vjeshtës: “ Të ndalet stuhia!”

VDEKJA E POETIT

Gjithë jetën
E masakruan poetin,
Me intriga,,
Thashetheme e ligësi,
Më në fund uli kokën nën hijen e një molle
Dhe vdiq në qetësi…

Zgjodhi kopshtin për të vdekur
Që ta rrethonin zogjtë
Dhe atje të tretej
Në hapësirë,
Por njerëzit e futën në arkivol dhe e mbyllën me gozhdë,
Medet, nuk paska as vdekje të lirë

Alba Haruni

JAM NJERI!
Provova të jem gjethe
Rashë, por nuk u kalba.
Provova të jem lule
Më këputën, por nuk u thava.
Provova të jem pemë
Më prenë, por dot s’më shkulën.
Provova të jem flutur
Me qindra lule kokën ulën
Provova të jem ëndërr
Më harruan, por jo në sirtar.
Provova të jem fjalë
Më shkruajtën diku në altar.
Provova e c’ nuk provova
Të jem e të mos jem.
Vendosa të jem dashuri
Jam vetvetja,
JAM NJERI

Refleksion përpara një peme
I zhveshi të gjitha
Një e nga një.
Herë vrullshëm
Herë me delikatesë
Ashtu u zhvesh
Me tërë hiret e saj
Me linja të lakuara e joshëse
E lakmuan ta pushtojnë
Por s’mundën ta rrokin.
E soditën,e admiruan
Fortësinë e trupit të plotë
Por kurrë s’e përfolën.
Lëvduan, mbase me vete
Nudizmin e saj shpërfillës.
Ajo shpërfill
Shpërfill pa turp
Se në pranvere
Do vishet më bukur.

Mimoza Bici
Pak oksigjen

Ti nuk e kupton
moj mjerane
se po përdoresh
për të qenë një “mit”
i një njeriu të dështuar…
Sapo shfaqet imazhi yt
O të ka ikur gjithçka që ke
O si një leckë e vjetruar
Shkelur këmba këmbës
Edhe një kafshëz dhimbset
më shumë se sa ti….
As gjallë as e vdekur
Askush nuk të njeh!
Mblidh fuqinë e shteruar
moj mjerane
Trazohu llumit të mbetur
Për…
Pak oksigjen
Tunelit të errësirës
Lëviz kyçet , damarët
Hap sytë , fill agonisë
Pak diell do të shohësh
Gjithsesi…
Pak rreze do të ngrohin këtë shpirt
Kushedi ç’do të ndodh më pas…
Kushedi ….!!!

Trëndafilit

Kërcell këputur trëndafil
Mbi duart e mia
mban ende bukurinë,
freskinë
Po ta shtoj jetën
kështu
edhe pak ditë
Ja,
mbi një vazo plot ujë
shtuar një aspirinë…
Ti çel e vyshkesh
brenda madhështisë
Sa keq kjo për njerëzimin
Shkatërruar marrëzisë.
A ndërrohemi si në ëndërr
Përkëdhelur
duarve të perëndisë?
Unë-trupin me petale
Ti-lot’derdhur dashurisë.
Por…
S’po gjej asnjë vazo
Të jetoj si ti
Edhe pak ditë
mbuluar madhështisë
Ky shpirti im
i vdekur paska lindur
E prapë ka forcë
buzëqesh
Se kërkon ..kërkon
Përtej ëndrrës
Njeriun –trëndafil
Mbi tokën e zhuritur
etur ,
rraskapitur.

Agim Pipa
Nënës

*Unë, nuk do të kisha lindur
po të mos ishe ti, nëna ime; ti
shenjtorja ime, që tani fle
thellë qiejve
mbështjellë me engjëj, që i dua.
Por unë, nuk do të kisha rilindur
po të mos ishe ti, hëna ime; ti
tokë e ngrohtë; vjeshtë e transformuar
në pranverë trëndafilash,
e bekuara, dashuria ime – ti.
engjëjt e nënës dhe hënën time, këndoj…

Voskopoja

*Qindra kilometra larg Tiranës
ajo është atje, e vjetër dhe u bukur
rrethuar me pyje pishash dhe
me aroma të pafundme
mollësh të verdha.
Ajo, quhet Voskopojë.
Deri në mesnatë, shumë gota vere, shumë; dhe
pothuajse i dehur
unë u zhyta në ndërresa;
në mëngjes
oborri i bardhë i kishës dhe
dy qirinj,
ndezur pranë ikonostasëve
të argjendtë;
unë fotografova mes dhjetëra ikonash
“Farëhedhësin” e Selenicasit dhe
në muret e gërvishtura unë pashë
fytyrën e vrarë
të ëndrrës së largët.
“Fate të trishta ikonash” – mendova; dhe
nxitova të shkoj mes kalldrëmesh
të bardhë; kur
në një verandë unë mora
kafenë e parë të ditës
fshati u bë i kuq
prej asociacionesh
të qelqta.
Në heshtje, unë mbrëmë festova Krishtlindjet…

Mimoza Agalliu

Me gjuhën e së tërës
Fjalët e ngjyera në verë të kuqe
e kapërcejnë kohën
dhe shqiptojnë urimet e lëna mënjanë
për të kujtuar çastin fatlum.
Ritual abstrakt
gjuha që lidh dy kohë fjalësh
sepse sytë e thonë më mirë
atë çka thuhet por harrohet
heshtja
ajsberg ndjenjash
flet me gjuhën e së tërës

Në emër të dashurisë për jetën
.
Kush është jeta, një ëndërr apo realitet ?!
E prekëm…. na afroj.
E puthëm, na bekoj,
E urryem s’na mohoj,
E deshëm na pranoj,
I dhamë ëndërr na dha kuptim,
I dhamë kuptim na dha të ardhme,
I dhamë shpresë na dha besë,
I dhamë besim na dha force,
I dhamë vepra na dha vlera,
I dhamë sakrifica na dha rrënjë,
I dhamë vullnet na dërgoj larg,
I dhamë ide na dha siguri,
Në fund të fundit, ndoshta,
i dhamë gjithçka mundëm, por na dha kaq pak…
Na dha buzëqeshje, ekzistencë. i lamë histori…
Na dha mundësi i dhamë vazhdimësi.
Kështu shpirti shëtit në format më të çuditshme
të realitetit duke bëre të ëndërroj, realizoj, filozofoj, jetoj,
derisa të mbarojë këtë mision
për të rifilluar një epokë të re
pas kësaj në emër të dashurisë dhe vazhdimësisë…

*********************************
Idajet Jahaj
DRIZA

-Një drizë,-i thashë vëllait, duke medituar, pas heshtjes së një lajmi nga vendlindja.
Ai më shikoi me pasivitet. Si për të thënë: “E ç’hyn driza këtu?”
Po bënim biseda rreth filozofisë së jetës. Nga ato që shkaktojnë psherëtimën e madhe të ikjes, të ikjes, të ndryshimit në këtë botë.
-Ishe te shtëpia e vjetër e fëminisë?-tha.
-Po. Te gërmadhat thuaj,-i them.-Se vetëm një radhë gurësh kanë mbetur.
-Eeeee.
Unë vazhdova në timen. Llafosja atë, po në të vërtetë shkërmoqja tingujt melankolikë të një kënge dramatike brenda vetes.
…Vendi gati sa s’njihej. Vetëm format e relievit qëndronin: fusha, bregu, lumi, radha e rrepave (sikur priste ne), kodrat me lisa fletë-verdhë, vijëzat qiellore të dy maleve gjigantë.
Fushëzat heshtnin. Majëkodrat sikur më flisnin: “Ej, ç’e bëtë fëmininë e kaltër? Ejani, ejani, se kemi gjurmëzat tuaja këtu. Pllakat me yçet e fëminisë, foletë e zogjve, barin e shtypur nga ndeshjet… Tej, larg, nxinte gjithnjë si karakoll një kodër e lartë, me emrin këngëndjellës “Hija e Drërave”.
Të gjitha këto i kaloja në videon shpirtërore për t’i riparë.
Po më mbeti në mend një drizë.
Drizë! Pranë një përroi, i cili e kishte ndryshuar e thelluar shtratin sa nuk njihej më. “Ashtu edhe mua, ndoshta nuk më njeh ky vend”-thashë, midis tingujve të shkoqur.
Driza-atje. E mbaja mend fare mirë, nga lartësia e disa dekadave. (Nuk them sa.) Por e kujtoj fare mirë se ishte po ajo drizë, dhe në këtë pikë të këtij universi. Mbi atë kodërz dheu, përzier me zall të imët. Aty-mbi buzën e përroit të ngrënë.
E vështrova me mall të tingullt. Xhufka e barërave rrethonte drizën.
Ajo ngrihej si ndonjë gjysmë metri lart e anash, si klloçkë e kaltër, hapte krahët me gjemba. Sikur mbronte diçka.
Ç’diçka? Ç’m’u kujtua?
Iu avita, zgjata dorën nën ‘të dhe këputa disa fije të vogla purriqsh. Ato ishin fije qepësh të egra të cilat i hanim kur ishim fëmijë.
Më vezulloi në çast kujtimi se pikërisht te kjo drizë e vogël, nën degëzat e saj plot gjemba, që s’na e shponin dorën, këputnim purriq, i hanim. Bile me uri e brohori të madhe. Dikur, larg, mijëra ditë larg, aty… Duart e bëra mavi nga thëllimi nuk i ndjenim. Ato ngjanin si kthetrat e zogjve e ne ishim diçka si kushërinjtë e tyre.
Gjithçka përreth e kishte gërryer lumi i madh i kohës, shiu, rrebeshi, plakja. Edhe zallin midis rrapeve, edhe rrëpirat midis përrallave, edhe brinjët e këtij përroi të kuqërremtë, i cili ngjante si gjarpër i shkërmoqur midis fushës, me eshtra të gurta e të shtufta anash.
Nuk njihja shumë objekte përreth, nga pemët, drurët, livadhet, gorricat e dikurshme.
Por këtë drizë-po. Lumi i kohës dhe murrëri i dekadave e kishte falur.
Dhe driza, si një klloçkë e ajërt, e kaltër, përkulte krahët e saj anash e poshtë, si për të ruajtur ata-purriqtë, që hanim dikur në fëmijëri. Shpresonte pjelljen në xhungën e dheut gjithnjë, në dhjetëra-stina të tilla. Zgjata dorën time, tashmë të madhe, nën gjembat pambuk, këputa disa fije purriqsh, i hëngra me uri si atëherë, nën atë qiellin e largët të fëminisë. Qiejt lëviznin.
Dhe brohorita si atëherë.
Dhe imazhin e saj e mora sërish me vete…

***************************************
Sabrie Selimaj
SA E ËMBEL
*
Sa e ëmbël,sa e trishtë ?
por e bukur, jeta ime …
koha vrenjtur s`qe-tërësisht,
një pik loti përmbi dhimbje ?
*
O e shtrenjta jeta ime …
loti gjurmët ka mbuluar,
Sa buzëqeshje,hidhërime,
ëndrra ime, përherë zgjuar ,
*
Sa net yjet numëruar,
duke pritur një buzëqeshje,
hëna brigjeve shtegtuar
retë pikuar, për mbi-heshtje,
*
Sa e bukur e adhuruar,
por si lulja petale hapur
Si pranvera lulëzuar
melodi jetës qasur …
*
Sa e bukur sa e brishtë ,
sa e ëmbël sa e trishtë ,
por përherë e adhuruar,
mjaltë e helm, gatuar ?
*
Sa e bukur’ je o jetë,
fal dhuratës, Perëndisë,
se familja është e çmuar.
kupa e qiellit të lumturisë,

MAGJIA FEMËRORE
*
Je magjia je tundimi,
Perëndeshë e bukurisë
Je frymëmarrja e çdo agimi
Je hyjnesha e lumturisë
*
Ti je flladi i pranverës
Je puhiza ëndërrimtare
Ti je lulja e bukurisë
Ti je femra shqiptare
*
Je e ëmbël je e brishtë
Je si mjalti ndër hoje
Lulëzimi i jetës tërësisht
Bukuria, rreze diellore
*
Ti je loti e buzëqeshja
Ti je dhimbja e relaksi
Ti je nëna, mrekullia
Je parajsë, je dashuri…

DUAJE JETËN!
*
Duaje jetën të të dojë…
është thesar më i çmuar
çdo e mirë e çdo e keqe
njëra tjetrën duke pasuar
*
Vdekja është një mallkim?
që kur lindim me dënim,
dhimbja, helmi e pikëllimi
që nga nisja në mbarimi?
*
Jeta është vet mrekullia
një dhuratë nga Perëndia
dashuria nga gjiri i nënës
sa fillojnë rrahjet e zemrës,
*
Vdekja është ogur i zi,
askush n`jete se ka -lakmi,
ç`na ofron zemër ngrira
ku rreth saj mbretëron errësirë ,
*
Kjo është jeta e bekuar
mrekullia e dhuruar
duar bosh,erdhe e ike
vlerëso jetën është yll drite,
*
N`ë jetë kurrë mos nxitoni
Nga lakmia dhe harboni…
diell e hënë këtu qëndrojnë
ne udhëtar, vijmë e shkojmë
*
Duaje jetën,duke e shijuar
Kurrë mos ik duke vrapuar
që nga lindja në perëndim,
dituria është ndriçim…?

Nexhip Onjea
I HAPA PORTAT E ZEMRËS

I hapa portat e zemrës,
si petale trëndafilash,
të hyjnë meloditë e këngës,
mbushur me zëra bilbilash.
Flladi pranveror t’i marrë,
t’i fut në vargjet e mia,
bashkë le ta ndezin zjarr,
të rrijë’ ngrohtë dashuria.
Hëna nga lart të mbulojë,
gjithçka me ngjyrë floriri,
dashurinë ta pagëzojë,
çdo mëngjes sa të dalë ylli.
Nga portat e zemrës sime,
një do rrijë hapur përherë,
brenda të hyjë ç’të dojë,
do ta ricikloj ”Pranverë”.
Se Pranverë në jetën tuaj,
dua t’shohin sytë e mi,
mirësi zemrën ta mbush,
dhe ta fal me dashuri.

NA RRITE, SI LULET VESA
-Ja kushtoj Labërisë time !
Po tha goja Labëri,
Zoti’ i madh nga vendi tundet.
Përplasa krahët mbi valë,
lart në qiell fluturova,
hipa në krahë të shqiponjës,
mbi maja malesh qëndrova.
Ku era sillte me vete,
jehonën e këngës labe,
ku flamuri në sepete,
zbukuron pajën e grave.
Po i quaj me një emër,
gjithë’ malet e Labërisë,
këto kështjella vigane,
istikame të lirisë.
Male që maten me retë,
përmbi re valon flamuri,
valëvitet e pret rrufetë,
shtizë për të bëhet burri.
Burra me hije të rëndë,
që u ka lezet kuvendi,
që dinë të futen në këngë,
Labëri madem argjendi.
Po tha goja Labëri,
Zot’ i madh nga vendi tundet,
shqiponja si çilimi,
në djep të nënës përkundet.
Aty ku fjala ”Liri”
”tallet” me gjithë pasuritë,
në male në Labëri,
kanë fronin perënditë.
Sot që ”hodha” poshtë’ dy pesa,
krenohem më shumë për ty,
na rrite,si lulet vesa,
ndaj të kemi dritë në sy.
Nga Kastriot Rexhepi

NJË LIBËR QË MË ZGJOI MALLIN PËR VENDLINDJEN
“Fejzo Lepenica jetoi dhe vdiq për Shqipërinë”

E lexova me një fryme monografinë e Enver Memishaj “Fejzo Lepenica jetoi dhe vdiq për Shqipërinë”. Nga babai dhe gjyshi dija shumë pak për këtë patriot të madh. Paraqitja që Enver Memishaj ka bërë në veprën e tij të pesëmbëdhjetë sikur më bëri pjesëtar të vlerave të tij atdhetare, burrërore dhe njerëzore. Fejzo Lepenica hyri në lëvizjen patriotike shqiptare që në vitin 1920, si luftëtar trim në Luftën e Vlorës, oficer xhandarmërie gjatë viteve 1920 – 1924, arratisur në Greqi pas dështimit të revolucionit të Qershorit të vitit 1924. Në Greqi ai ishte së bashku me patriot të Çamërisë në vijën e parë për mbrojtjen e të drejtave të kësaj popullsie shqiptare. Vdiq në Janinë në moshën 35 vjeçare i sëmur nga burgimet dhe internimet nga qeveria greke. Autori i librit ka bërë një punë këmbëngulëse, kërkuese, hulumtuese të mbështetur në dokumente burimore, në shtypin dhe folklorin e kohës të cilat vijnë në harmoni të plotë me ngjarjet historike që ka kaluar vendi ynë dhe paralel me këto ngjarje autori ka paraqitur jetën dhe veprën atdhetare të Fejzo Lepenicës. Për këtë duhet vlerësuar e lartësuar z. Enver Memishaj që ka zbuluar e nxjerr në dritë figura të tilla patriotike që në diktaturë u lanë qëllimisht në harresë, u mbuluan me pluhurin e kohës sikur nuk kishin ekzistuar. Fejzo Lepenica nuk është zbulimi i parë, është po ky autor që ka vendosur në piedestalin patriotik major Ahmet Lepenicën, Hysni Lepenicën dhe mbi bazën e këtyre veprave Presidenti i Republikës z. Bujar Nishani i ka dekoruar “Nder i Kombit”. Vepra e z. Enver Memishaj është vlerësuar nga autoritet e shquara të historisë. Për këtë punë atdhetare e kulturore vendlindja e tij Lepenica dhe krahina, duhet t`i jenë mirënjohës këtij punëtori të pa lodhur të kulturës dhe historisë sonë. Ajo që më vuri në mendime dhe e kam vërejtje për gjithë fisin Memishaj, është fakti se siç pohon Enver Memishaj në monografinë për Fejzo Lepenicën, kanë humbur gjurmët e katër vetëve nga fisi tyre, pra një familje: Fejzua me bashkëshorten dhe dy vajzat e tyre. Nuk u falet dhe të pakën këto 25 vjetët e fundit duhet t`i kishin gjetur gjurmët e tyre. Për këtë duhet të kishin ndihmuar edhe fshatarët e tjerë, miqtë dhe shokët e tyre që janë të shumtë. Eshtrat e tyre duhet të prehen në varrezat e fshatit në Shesh të Nikës, pasi janë pjesë e kësaj balte. Për këtë vepër njerëzore duhet në radhë të parë dashuri, humanizëm por edhe para. Të mos harrojmë se kjo familje ka mbetur në Janinën shqiptare ku vete e vjen brenda ditës, nuk janë në Amerikë a në Arabi…
* *
Pasi më erdhi libri në Londër, bashkë me dy libra të tjera të Izet Çullit dhe Asqeri Llanaj shkova dhe ja dhurova Bibliotekës së atij qyteti. Zyrtari që më priti po e shfletonte librin e z. Enver Memishaj faqe më faqe dhe duke biseduar me mua pa i hequr sytë nga libri më tha se toponimi vendit tuaj Lepenicë vjen nga sllavishtja që në shqip përkthehet vend i bukur. Ai po kërkonte në libër një pamje të këtij fshati që ta ballafaqonte me pamjen e bukurisë së personazhit të librit Fejzo Lepenica, të cilit i bëri përshtypje pamja e këtij burri. Nuk vonoi asnjë muaj dhe më erdhi përgjigja zyrtare se libri ishte pranuar në Bibliotekën e Londrës.
* * *
Atje larg, në tokën e huaj, që për ne shqiptarët është bërë mikpritëse, libri që më dhuroi bashkëfshatari im Enver Memishaj në zgjoi ndjenjën e dashurisë së madhe për vendlindjen, Lepenicën tonë të dashur. E njoh fshatin tim me pëllëmbë, që nga maja e malit të Quramëngës deri në buzë të lumit Shushica që e përshkon fshatin mes për mes. Nëpërmes këtij libri po shikoja me sytë e imagjinatës zonat bimore: shkurret mesdhetare, dushqet, koniferet dhe kullotat alpine që vetëm në territorin e Lepenicës janë si të ndara me thikë dhe që ndikohen nga deti më atë anë të malit. Pema e mares shtrihet nga buza e lumit deri në Shënkolle, ndërsa dushqet janë të gërshetuar me bredha. Është interesante se në kullotat alpine, tek Gurët e Mëdhi gjejmë gështenjën e egër shekullore, që mendohet se origjina e sajë vjen 10 – 15 km., më në veri në mal të fshatit Gumenicë. Çaja e kullotave alpine zbret deri në Laraskë. Klima e butë në fshat ka lejuar që para 70 vjetëve kultivimin e agrumeve, këtë shembull e ka dhënë Qazim Veshi. Kultivimi ullirit vjen që nga kohët që s`mbahen mend, këtë bimë të uruar do ta gjejmë në Zallin e Zhardajve, në lagjen Gjikaj, brenda në fshat dhe në Fushë të Madhe, kultivuar nga Xhelal Hoxha, xhaxhai i babit të Enver Memishajt. Fiku dhe të tjerë dru frutorë janë të përhapur, por dua të përmend një fik shekullore në Gropë të Gjike, i cili vazhdon të jap fryte edhe sot e kësaj dite. Po kështu mund të përmendim drurët me vlerë si marja që i merren frutat, shqopa për drurin e sajë të rrallë, po kështu panja, bredhi, murrizi për frutat dhe drurin, thana, çaj mali, trumza, rigoni, sherebeli etj. Lepenica është edhe një fshat me ujë të bollshëm. Veç lumit që gjarpëron me aq bukuri fushave të fshatit, burimet natyrore kanë qenë jetëdhënës për këtë fshat, si Krivova, Dafina, Laqi, Matollaci, paraqiten në vijim të njeri tjetrit në baraslargësi me ujë mali të bollshëm e të freskët gjatë gjithë vitit. Gjeografia e fshatit paraqitet me bukuri të rralla. Maja e malit të Quramëngës ka pamjen e një ballkoni mahnitës, pishat shekullore të këtij mali, Sterra e Valit, që është një guvë e thellë që mban borë gjatë gjithë periudhës së vitit edhe në korrik e gusht është një frigorifer natyror. Zbresim më poshtë te Lugu i Mollës, Vali i Gravës, Gurët e Mëdhi, Guri i Jasharit, Harca e Shkallës, Harca e Gravës, Shënkollja, Këmba e Baçelit, Shpella e Shkruar që ende nuk është shpallur monument kulture, Harca e Hasangjonit, Fiteci dhe Guri i Fitecit, Guri i Shenjtë ku ra dëshmor në luftë kundër fashizmit Hano Rexhepi. Kështu kemi zbritur nga maja e malit të Quramëngës në fshat. Ku të tërheqin vëmendjen portat me harqe mermeri, rrugicat e shtruara me kalldrëm, shtëpitë dykatëshe në shpinë të njëra tjetrës. Me interes paraqitet edhe punishtja e stërrallit në Breg të Gjikes, vendi ku nxirrej stërralli.

Petrit Ruka
Rreth librit të ri “Të gjallë dhe të vdekur”! të Ilirian Zhupës

Ne me Ilirianin ndajmë bashkë jo një miqësi, po një vëllazëri të hershme. Sepse, miq që p[o më dëgjoni, unë dhe ai kemi gdhirë bashkë kushedi sa net në të njëjtën dhomë, në shtëpinë e tij dhe ai në timen, sepse unë njoh gjyshe Marien, një engjëll veshur në të zeza nga që vdekjet e shumta nuk i linin dot ngjyra, nga që kam punuar me babain e tij si mësues shumë vjet në një shkollëz të gërmuqur fshati, nga që në Çorraj kemi ngjitur bashkë shkëmbin ku u hodh Maro Konda, nga që kemi fletushkat e zverdhura të letrave të gjata, ku ndanim ëndrrat e mëdha për poezinë, vjershat e para, vajzat, dhembjet e tyre, shkollat, bisedat në vreshtat e fshatit tim Turanit, ku unë mësuesi shkoja të rrija verës me studentin rebel të përjashtuar nga shkolla e lartë, që punonte si kooperativist, pastaj më vonë ndamë sërish mësuesinë tonë fshatrave të Tepelenës,…. Janë shumë. Për të gjitha këto, unë jam më i papërshtatshmi sepse është njësoj si të flas për veten. Por mbase paradoksalisht edhe më i duhuri, nga që jam ai që e njoh më mirë njeriun dhe poetin, rritjen e tij dhe poezinë e tij. E kjo e bën tejet të vështirë që të gjej pozicionin e duhur, të gjej një balancë midis dashurisë për poezinë e tij të mrekullueshme dhe të bëj njeriun që mund të bëjë një analizë mbi vlerat e poezisë së tij. Ma shpif fjala kritikë, analizë, koment, studim mbi poezinë. Ajo duket sikur nuk ka punë fare me këto. Atë e lexon, të shijon, të rrëmben ose jo. Sapo e shpjegon se ç’është, të le një push fluture në dorë dhe të ka ikur. Pikërisht për këtë nuk do të bëj zakonin e vjetër të gjykuesit të rastit. Por do të them thjesht ca fjalë dashurie mbi këngët e Ilirianit. Jo pse ky është tagri i promovimeve, ku ka vetëm fjalë të ngrohta urimesh, por se, sa do të përpiqesha, nuk do ta bëja dot tjetrën. Për arsyen e thjeshtë se siç e thashë e dua poezinë e tij, se kam dashur atë qysh djalosh i ri dhe vazhdoj ta dua akoma edhe më shumë. Dhe jo pse dashuritë e kanë mençurinë të lindur vetvetiu, po sepse poezia e Ilirianit është e tillë, një poezi e bukur, e thellë dhe që të jep ndijime të mrekullueshme shpirti. Qysh me botimet e para në shtypin letrar të kohës ai pati fatin të tërheq vëmendjen e të gjithëve, pikërisht pse poezia e tij ishte kaq vetjake, kaq origjinale dhe kish kaq frymë të bukur njerëzore brenda. Ishte krejt e pazakontë që qysh në fillim të bënte emrin e tij, të merrte vëmendjen e të gjithëve dhe çmime prestigjioze që vështirë se ishin parë ndonjëherë për të rinjtë. Iliri qe ndër të parët që prishi rregullin e atributeve që i merrnin vetëm flokëthinjurit, të regjurit me mjeshtërinë e poezisë. Ngjitja e tij qe e vrullshme dhe për ne tepelenasit qe një krenari e tërë, Sepse Tepelena jonë, besoj të moshuarve në këtë sallë, u kujtohet, nxori një tufë poetësh që bëri emër, bujë dhe pati fatin të quhej në shtyp me emërtimin e guximshëm shkolla e poezisë tepelenase. Mbase qe ca si shume i madh ky emërtim për ca buzëqumësht si ne, që sapo patëm nisur një rrugë të madhe e të vështirë. Ne vetë se besuam edhe aq, po botimet e tjera të një liriku brilant si Qazim Shemajt dhe më tej i Ilirian Xhupës dëshmuan se emërtimi nuk na paskësh qenë i gabuar. Tepelena nuk ishte pa traditë sepse i kish dhënë poezisë shqipe një treshe të mrekullueshme shumë vite më parë, që me rebelin Trifon Xhagjika, më pas me një majë poetike si i mrekullueshmi Agim Shehu dhe poetin e mençur e të thellë Sadik Bejko më vonë. Por kish me shumë se 10- 15 vite që nuk kish pasur ndonjë shkreptimë tjetër. Duhet të priste vitet të shfaqej Qazimi dhe Ilirian Zhupa, për të cilin jemi këtu sot. Vitet provuan se kjo trevë kishte edhe një Vjosë tjetër të padukshme shpirti që rridhte në poezi, e kaltër, unike dhe që po zinte vendin e vet të merituar në poezinë shqipe. Iliri erdhi me poezinë e tij si një befasi poetike. I kish të tëra ato çfarë kishte poezia e deritanishme tepelenase, lirizmin e bukur, freskinë, origjinalitetin, lakonizmin deri në marramendje që ka folklori i kësaj treve, që e pahiste poezinë me nënshtresat e saj të padukshme. Por ai vinte njëkohësisht me zërin e tij vetanak, me lehtësinë e gjetjeve të bukura, me këndvështrime origjinale mbi jetën, me një poezi shpirti të ngjeshur emocinalisht, me një poezi që kish avuj të rinj dhembshurie për jetën, njerëzit, të gjallët të vdekurit, pemët, natën, fëmijërinë. Kjo freski e bëri të dallueshëm menjëherë siç thashë pak më sipër, bëri që të gjithë të kthejnë kokën dhe të ndalnin frymën kur lexonin poezitë e tij kaq origjinale. U rrit shpejt, u ngjit shpejt, u shenjua shpejt prej lexuesit të poezisë shqipe. Dhe heshti pikërisht atëherë kur ish në kulmin e tij të shkëlqimit, a thua se deshi të futej në një kapriçio sfiduese me vetveten. Sigurisht me vetveten. Me kë tjetër? Poetët e mirë e kanë garën dhe luftën e tyre vetëm me veten. Dhe heshtja e tij u bë e gjatë, gati e padurueshme për atë vetë. Atij dhe të gjithëve ne na u desh të prisnim jo pak, po plot një çerek shekulli që të na vinte me këtë libër të ri.
“Të gjallë dhe të vdekur!
Ky është libri që na ka mbledhur sot dhe që vjen i botuar nën kujdesin e një shtëpie të madhe e hijerëndë në letërsinë shqiptare, siç është e mirënjohura “Botimet Toena” me botuese zonjën Irena Toçi. Titulli duket sikur thotë shumë për atë vetë si poet, por edhe për misionin e poezisë. Për sfidën e saj me kohën, me armiken e vetme me të cilën poezia ka punë në këtë botë. Një pritje kaq e gjatë është përgjegjësi e shtrenjtë për çdo poet që rrugën e vetme të jetës ka komunikimin me lexuesin, pjesëtimin e shpirtit të vet me të. Duhet të ketë qenë një gjë e dhimbshme që më në fund mori rrugë me këtë botim të tij të ri. Vetë Iliriani e pohon këtë në parafjalën e tij, kur thotë se ky libër duhet të ish botuar në vitin 1992 ose së paku në vitin 1993. Tërë këto vite, siç e pohon vetë me sinqeritet “e ka jetuar deri në thelb fjalën dhe heshtjen, duke paguar e shpërblyer me tepri edhe për njërën edhe për tjetrën”. Poezia e Ilirian Zhupës është një poezi e thellë, ku mendimi i veshur fisnikërisht me vezullimet e një gjuhe tërësisht emocionale të jep ndjesinë se po lexon diçka të rëndë, të mençur që e ke pasur diku thellë edhe ti si një brengë, po që ja, ai, poeti i vërtetë ta zbulon, ta dhuron duke të çliruar. Sepse poezia e mirë këtë detyrë ka, të të ndihmojë me një të vërtetë të kokolepsur brenda teje, që ai vjen të ta bëjë të qartë, me një ndriçim gati shpëtimtar. Në libër ka pak poezi të reja shkruan në parafjalën e vet dhe shumica janë ribotim i asaj që vjen prej viteve 1975 – 1990.
Ai i quan me modesti pak, por ajo e pakta e tij nuk duket kështu, sepse përbën ciklet e emërtuara me titujt “Nën lëkurë,” “Mbi lëkurë” dhe poema “Qielli im.”
Ajo që quhet pak do të mjaftonte edhe për një libër krejt të ri edhe pa ribotime, një libër i denjë dhe që për mua përbën padyshim një ngjarje të gëzuar e të shënuar në poezinë shqipe.
Ikin zogjtë çdo vjeshtë mes qiejve të tunxhtë,
Me gjethet e zverdhura, mes shtjellës së erërave,
Ikin ujërat me avujt e shirat e plumbtë,
Po mua më tremb ikja e dherave.
Janë vargjet e përzishëm që nisin poezinë “Ikja e dherave”

Arjan Kallço
Haiku
Shqiponja jonë
Gjithmonë lartësive
shijon lirinë

Aromë kafesh
Në freskun e mëngjeseve
po pulson zgjimi

Gumëzhin sheshi
Udhëtojnë pas xhamash
copëza kujtimesh

(Dita kundër dhunës)
Kush thotë GRUA
Sa DASHURI ka thënë
Ndale atë DORË!

Hëna e plotë
tundim që të robëron
Imazh deliresh

Zjarri i fikur
Zërat tanë të heshtjes
gjallojnë shpirtra

Borërojnë gjethet
mbi trotuaret memecë
Borëron dhe koha

Portrete engjëjsh
Flatrojnë nëpër qiell
pëllumba të bardhë

Dita e re lindi
Mes kujtimesh të trishta
lartësohet jeta

Errësira e kohës
iu turr lirisë sonë
Parisi është DASHURI

Fragmente vjeshte
derdhen rrugëve ngadalë
Nëntori im je ti

Mikes sonë të ndjerë
Marina Prifti
Ti ishe vjeshta
Ditët e tua sublime
vrulltas jetove

Ëndërroj detin
Mes malesh plot me borë
Dhjetori plak

Lundrojnë lirshëm
Mendimet e pleksura
Lëmshe pa fije

Dimri dredharak
s’po bie ndër leqe ngritur
mbeti harresa

MIMOZA LESKAJ
ESHTË VEND I MADHËRISHËM

Të lutem mos zbrit nga ajo lartësi,
aty gjen sy të shikosh gjithë botën,
aty mbretëron veç mrekulli,
je si kapiteni që drejton gjithë’ flotën.

Aty ndjehesh perëndi,
është vendi më i mbrojtur,
aty ke ngelur vetëm ti,
dhe pse ajo rreh e lodhur.

Qëndro të lutem, mos zbrit,
unë di të të mbaj dhe të të ruaj,
ai është vend gjithë’ madhëri,
në se ti zbret, ajo do vuaj…

TRENI I TË ÇMENDURVE…!

Nga ty,…mësova shumë
ndala në stacionin, ku ti kishe ndalur,
lashë veten të hipja në trenin e të çmendurve,
nuk pashë ç’dritare kish ngelur hapur.
Në vagonët e saj me etje kërkova
të gjeja të njohur e të panjohur,
copëza kujtimesh e dëshiruar mblodha
dhe s’u ndjeva aspak e lodhur.
Treni vraponte furishëm mes erës
vrullshëm rrëmbeu gjithçka timen,
mbështetur pa dashje afër derës
nuk pashë,kur u hap me dhimbje.
Me sytë e errur pashë humnerën
kisha hipur në trenin e të çmendurve,
fort shtrëngova dorezën e derës,
për t’u shpëtuar çmendurive.
Nga ty…mësova shumë,
mësova njeriun përbindësh,
mësova si zgjohesh nga një gjumë
i thellë, i vështirë dhe i hidhur!…

FLETËT E NJË LIBRI

Përmbi fletët e një libri
dashuria është shkruar,
nuk ka fletë në net dimri
të asaj zemër përgjëruar.

Sytë e gdhendur nëpër rreshta,
sa për njëmijë e një fjalë,
desha apo nuk desha
përmbi të, u bënë përrallë.

Na ish njëherë se kush na ish
dhe fjalët rrodhën lumë
se zemra brirë s’kishte,
po kish udhëtuar shumë.

Dhe rrugëtuar fort kish pritur
aq sa një libër i tërë,
ah…. sikur… kish përsëritur,
gjersa libri, i kish thënë:

Unë jam dashuria jote,
jam vetë bota që je ti,
jam lulja që ti mbolle,
me aq ndjenjë dhe dashuri…

POEZI ME NUHATJE EVROPIANE
Impresiono për librin e ri «Ujëvara hëne» të poetit të talentuar
Miltiadh Davidhi

FASLLI HALITI

Miltiadh Davidhi jeton dhe punon në Çermë të Lushnjës, por ai shkruan poezi, jo sikur të jetë nga Çerma e Lushnjës, por sikur të jetë nga Parisi i Francës. Kur ai më dha dorëshkrimin me poezi, unë e prita me skepticizëm dhe fillova ta lexoj me fodullëk, nga lart. Por poezitë e tij e sfiduan fudullëkun tim. Ato më detyruan që unë t’i lexoja me një frymë deri në faqen e fundit. Ishin mbi njëqind poezi. Të njëqindta të pastra, me imazhe dhe figura moderne, por jo histerike, ekscentrike, por figura të qëlluara që të çonin mrekullisht nga e njohura, tek e panjohura. Poezitë e Davidhit, nëpërmjet ritmit, kadencave, tingujve të pastër, jozhurmues, nëpërmjet një sintakse jo të komplikuar poetike, me koloritin bleror të fushave myzeqare, të futen në shpirt; të ngrenë, të mençurojnë, të urtësojnë të argëtojnë, të zbukurojnë, por edhe të aktivizojnë, të hapin sytë që ta shikosh jo vetëm mjedisin me ngjyrat e të katra stinëve, por edhe botën, qiellin, universin, kozmosin. Jo, jo, nuk i teproj dimensionet poetike, filozofike, estetike të poezisë së këtij poeti të një fshati periferik. Ai vërtet jeton, punon dhe krijon në fshat, Ky poet lidhet çdo minutë, çdo orë, çdo ditë, çdo javë, çdo muaj, pa u shkëputur asnjë çast, jo vetëm nga metropoli i vendit të tij, por edhe nga bota dhe metropolet e botës. i tëri interesim dhe i etur për dije, njohje, kulturë, Davidhi është poeti dhe njeriu që jeton i përket globalizmit dhe jo parcelizmit feudal. Kjo bën që poezia e tij të ndihet komode në dorën e çdo lexues shqiptar, ballkanik, evropian apo botëror. Mos mendoni se po e teproj, vetëm se po entuziazmohem dhe jo më kot, sepse këtë entuziazëm ma krijon poezia e poetit Miltiadh Davidhi.Duke jetuar në fshat, poeti mund ta mbushte librin e tij vetëm me poezi me lopë e pëllitje lopësh, me dele e blegërima delesh, me pula e kakarisje pulash, me gjela e këngë gjelash, me grunja e valëzime grunjash; me vidha, plepa, muzgje, me yje dhe me hënë; por jo, ai veç këtyre e ngjesh librin me poezi emocionale, me mendime, ide, imazhe të kohës, me prirje të forta progresiste, civile, të konceptuara në formë moderne duke e afishuar veten si një poet, jo vetëm shqiptar, por edhe evropian. Kështu ndodh edhe me poetin tjetër Xhelal Tosku i cili ka lindur, jeton, punon në qytetin e vogël të Rrogozhinës, por ai shkruan siç shkruan cilido poet i mirë evropian. Nëse gjeniu, jo gjithmonë zgjedh vendet e mëdha për të lindur, e njëjta gjë ndodh edhe me talentin. Miltiadh Davidhin dhe fqinjin e tij me talent fin, Xelal Tosku, na sjellin një poezi moderne nga Çerma periferike e Lushnjës dhe tjetri nga Rrrogozhina ndanë Shkumbinit. Njërit ia ushqen poezinë fusha myzeqare me valëzimin e barërave të saj që luajnë me erën duke nxitur dhe poetin që t’i fusë ato në vargjet e tij, ashtu të hareshëm e blerim prehës dhe tjetri, poeti nga Rrogozhina buzë Shkumbinit valë vallëzuese dhe melos danubian. Pse? Sepse, si poeti i Çermës së skajshme dhe tjetri poet i Rrogozhinës bri Shkumbinit, poetikisht, estetikisht, filozofikisht, kulturalisht jetojnë si gjithë kolegët e tyre: në Tiranë Paris, Londër, Romë, Nju Jork, Moskë, Madrid, Berlin e kudo në botë. Është hapësira demokratike, media elektronike dhe e shkruar, interneti dhe, mbi të gjitha qarkullimi i lire i ideve dhe i vet subjektit që e mundësojnë këtë duke i dhënë, gati kujtdo shansin për t’u pajisur me informacion, kulturë, përshtypje të gjalla live, nëse kujtdo nuk i mungon vullneti, etja për progres dhe natyrisht, talenti. Poezitë e Miltiadh Davidhit burojnë nga mjedisi ku ai jeton, por ato e superojnë atë mjedis, sepse janë të një cilësie më të lartë, për nga fryma, origjinaliteti, timbri i ri, ritmi i ri, melosi, drita dhe ngjyra e re, inspirimi dhe vokacioni poetik. Të gjitha këto janë të sinkronizuara te vetë poeti dhe, poezia e tij, vjen tek ne lexuesit e ngarkuar me atë esencë lulesh dhe prodhimi të parcelave të fermerëve, veçanërisht të atyre fermerëve që s’marrin rrugën e emigrantit argat të tokave të huaja, por i qëndrojnë mbi kokë tokës së tyre, që e duan dhe janë të lidhur me të, që më shumë se e punojnë, e qëndisin atë me merakun, fantazinë dhe mbi të gjitha me djersën dhe shpatullat e tyre. Si këto parcela e gjej dhe e shoh unë librin poetik të Miltiadh Davidhit me parcela të blerta, ku përzihen natyrshëm lulëkuqet me kërcejtë dhe kallinjtë e grunjave. Ashtu si fusha që i kultivon të gjitha kulturat e bimëve, kështu dhe Davidhi i kultivon me merakun dhe finesën e poetit, kulturat poetike: së pari ato shpirtërore, meditative, pa lënë pas dore ato vizive; peizazhin, muzgjet, mjegullat, perëndimet aq mahnitës myzeqar, netët blu, mëngjeset që të lajnë me dritën e tyre të ngrohtë në ngjyrën e pjeprit, me vesën e tyre, që të gjallërojnë me zgjimin e gjithçkaje fushore. Poezitë e këtij poeti, nuk janë nuska dhe talismanë, ato janë bukuri dhe mençuri. Nuska dhe talismani e shtangin, e frikësojnë njeriun gjer në nënshtrim. Edhe bukuria dhe mençuria të shtangin, krijojnë habi, por ato nuk frikësojnë dhe nënshtrojnë, përkundrazi, mençuria dhe bukuria tërheqin, afrojnë, bëjnë t’u hidhesh në krahë, t’u futesh në gjoks. Bukuria do të çlirojë botën, thotë Dostojevski. Poeti nuk bën magjira, por bën poezi për jetën, ekzistencën, harmoninë, poezi që ndihmojnë dhe jo poezi që ngatërrojnë dhe frikësojnë njeriun. Të gjithë i ekzagjerojmë nga pak dhimbjet, mundimin, sakrificat, kurse Davidhi nuk ekzagjeron as praninë e njërës as praninë e tjetrës; ai vetëm i shpreh ato duke frenuar teprimin e ndjenjave dhe emocioneve, jo për t’i kursyer, por vetëm e vetëm që të mos i shkaktojë drama dhe lemerira askujt. Poezia e poetit Miltiadh Davidhi, lexohet lehtë, por nuk harrohet lehtë, përkundrazi ajo mbetet gjatë në mendjen dhe shpirtin e kujtdo.

Adem Zaplluzha
HERË ZOGJ PREJ LETRE, HERË SHI
Prozë poetike

Askush më asgjë nuk di! Athua ne përngjajmë puthjes së erës ose puthja i përngjan zogjve të ikur nga mendja, sa herë që i mbyllim sytë ne nuk e mbyllim edhe mendjen, ajo hapet si portat e Parajsës ose mbyllet si ato të Ferrit.
Pa dashje lëmë një të çarë në fijet e flokëve dhe në këtë mënyrë marrim frymë më lehtë, nuk i përngjajmë askujt e as erës që kolovitet nëpër gjumin e errtë të barit që fishket pa çelur asnjë lule në kujtesën e mjegullave.
Mbase ne të gjithë, pa dallimi, fshehim Nga një copë pikëllimi në shpirt, pas mbylljes së syve, por diçka mbetet ende pa sqaruar, mbetet ajo që quhet mendje.
Thashë edhe më parë se ne kur i mbyllim sytë është e pamundur të mbyllen portat e mendjes, ato hapen orë e çast, hapen dhe eja e mbylli kujtimet që rrjedhin si ndonjë krua që s’di të ndalet asnjëherë.
Për një kohë të shkurtër mund ta mbyllim kujtesën, por tok me kujtesën nuk mbyllet edhe mendja e as rrjedhe e pandalshme e trokut të erës nëpër kujtesë. Po që se ngjan ndryshe, mendja e humb rrugën dhe kurrë më nuk kthehet të pi ujë në kroin e kujtesës. Ishte e hënë atë ditë, kur ti i mbaje nëpër xhepa kujtimet e mjegullave, nuk i harrove as krakëllimat e reve që na i thyenin xhamat e errëta të kujtimeve, ne mbetëm mes një cekëtine. Nuk dinim kah të ja mbajmë, djathtas frynte një erë e fortë kurse majtas kallej stralli nga një trishtim i paparë i mendjes së shthurur. Nuk di më asgjë, herë jemi zogj prej letre e herë avion prej kartoni, fluturojmë hapësirave të paanë duke i bartur dhembjet e plagëve që askurrë nuk shërohen, kurse ne nuk jemi arinj t’i shërojmë ato plagë më pështymën tonë, s’mund t’i shërojmë as prej fjalëve prej ere, ashtu thjesht i bartim dhembjet tona tok me kokën tonë të rrënuar nga kujtimet e kaluara. Ditën e parë jemi njerëz, kurse ditën tjetër shndërrohemi në zogj të plagosur që i përngjajnë arinjve të murrmë. Mendja e jonë i përngjan ndryshimeve atmosferike, për çdo ditë ngjajmë të reshurave dhe asnjëherë nuk bëhemi shi e as re që t’i mbulojmë dhembjet tona. Sa herë që qajnë nuset një dorë e padukshme nga kujtesa e njerëzve i shtrydhë të gjitha ato mendime që lëshojnë rrëke lotësh të kristalta nga degët e thyera të shelgjeve të pikëlluara. Orë e çast ndryshojmë, ndryshojnë edhe mendimet tona, një ditë jemi tejet të pafajshëm kurse ditën tjetër, nga mendja e jonë i shtrydhim të gjitha të ligat që flenë nën hijen e rrapit dhe presin të dalin nga arka e Pandorës. S’lëmë vend pa gjuajtur gurë, kush jemi ne në të vërtet, cili demon herë zgjohet e herë fle në shpirtin tonë. Nuk di më asgjë ,djalli i bardhë apo i ziu është banues i përhershëm në mendjet tona, por njeriu harron se edhe djalli i bardhë dhe edhe ai i ziu , janë vetëm djaj që herë hynë e herë dalin nga qenia e njeriut, në disa raste duke i shkulur dhe duke i mbjellë, lulet e së mirës dhe to të së keqes në mendjet ton a të lëngëta.

MË MIRË TË HESHTIM, SESA TË FLASIM
Prozë poetike

Po deshe preki me gishtat e tua lastarët që lëshohen si ujëvarë nga mendimet e mjegullave. Ti je shumë i ri që të shikosh mbrapa, kur të zënë thinjat mund ta kthesh kokën e të shikosh se si kanë kaluar ditët e tua nëse kanë qenë tuat. Të kujtohet u dashurove në udhëkryqin e memories, ishte një ditë jo e zakonshme ti ecje rrugës ose i puthje ninullat egërsisht, ashtu siç puthet luleshpata kur i çelë sytë pranvera
Sonte po mjaullinë kjo natë. Ndoshta nuk i ka mbetur asnjë shpresë, te fanari dëgjohej vaji i një qemaneje të vjetër, dëgjohej kah dëneste uji në përqafimin e dallgëve. Asnjë pikë loti nuk paska mbetur në horizont. Merimanga e zezë që njëqind vjet po thurë një rrjetë të tejdukshme ku janë duke u mbytur të gjitha llojet e insekteve si ato me shtatë sy po ashtu edhe insektet pa sy. Po më brengos kjo dyndje e peshqve fluturues. Qe disa shekuj një anije po qanë pranë molit, qajnë edhe pulëbardhat kur tërbohet deti. Diku në brigjet e Jonit notojnë mbi bardhësirën e shkumës drurë të kalbur dhe dërrasa të njoma. Një njeri i ka lëshuar dizgjinët e mendimeve dhe mediton për ditët e humbura., për ato çaste që kanë mundur të jetojnë si bari mishngrënës në kujtesën e guaskave. Një kërrabë sa e vjetër po aq edhe kokëforte vjen nga lashtësia dhe i përqesh lisat që pikojnë dhembje prej shtreze. Në syrin e kujt u mbytën anijet. Frynte një erë e çmendur nëpër dhembjen e dallgëve, frynte dhe nuk kishte të pushuar. Një njëri që e kishte kaluar moshën e tretë shikonte se si rritej bari në kujtesën e brishtë të ditës. Shikonte dhe nuk ngopej së shikuari. Kishte një nostalgji për ditët e humbura andaj edhe e kthente kokën mbrapa, thua se i kishin mbetur të gjitha çastet e pa përjetuara. Sa herë që e kthente kokën mbrapa dëgjohej zëri i gërnetës e cila vajtonte si një kërthi. Sonte vetëm heshtja ka të drejtë ta ngriti zërin kundër të kaluarës , vetëm ajo dhe duart e saja mund të notojnë nëpër ajrin e brymtë të mbrëmjes së vrarë kush e di se nga cila dorë e cila sa herë që e gjuan gurin fshihet pas fjalëve më të mirë që mund të dalin nga shpirti i përdhosur i njeriut. Tani më asgjë nuk di, nëse themi vetëm një fjalë gjuha na mbytet në dallgët e çmendura të mendjes. Më mirë është të heshtim se sa të flasim, edhe nëse na dëgjohet zëri i grithur, çka pas asaj zhaurime mendimesh të tejdukshmërisë së ujit, kur valët ujore shndërrohen në kristale tingujsh ne bëhemi statuje prej bryme dhe kalojmë në anën tjetër të mendjes.

RAMAZAN ÇEKA
AROMË KËNGE NË PRISHTINË

Mbresa nga një takim me këngëtaren e madhe shqiptare, Nexhmije Pagarusha

Sa herë që udhëtoj për Kosovë për aktivitete të ndryshme kulturore, apo edhe për festa të ndryshme familjare e shoqërore, emocionet për çudi, në vend që të bëhen më të zbehta, vijnë e bëhen më të forta, sepse sa herë që unë shkoj atje gjej një mikpritje aq të ngrohtë sa, si i thonë fjalës “me t’fut’ në borxh”. Kjo më ndodhi edhe në udhëtimin e fundit, i cili më frymëzoj që në këtë shkrim të ndalem tek mbresat e pashlyeshme dhe emocionet e paharruara që lidhen me takimin e ngrohtë dhe pritjen aq bujare që më bëri në shtëpinë e saj këngëtarja e madhe shqiptare Nexhmije Pagarusha. Emocionet më përshkuan trupin kur ajo u shfaq para syve të e mi, që në momentin kur u hap ajo derë, që në momentin që dëgjova nga goja e saj përshëndetjen “mirë se erdhët”! Para meje me një buzëqeshje mirësie, qëndronte një grua e moshuar, e veshur dhe e rregulluar, si për një mbrëmje gala. Ishte këngëtaria e madhe Nexhmije Pagarusha. Me po këtë buzëqeshje, me po këtë mirësi që rrezatonte na ftoi brenda. Për mua dhe shoqërueset e mia, motrat këngëtare, Leonora, Emina dhe Edmonda Bushi, ishte jo vetëm një moment emocionues, por edhe lumturie. Së bashku me ne ishin edhe këngëtari i shquar kosovar Ismet Peja dhe vëllai i motrave Bushi, kompozitori Anton Bushi. Ajo dhomë ku ne hymë si mysafirë ishte befasia e dytë. Muret e saj të dekoruara me fotografi ngjanin me një muze të vogël që dëshmon historinë dhe karrierën e saj artistike. Unë kisha udhëtuar nga Shkodra, pasi kisha bashkëpunuar më parë me motrat Bushi, por që për mendimin e të gjithëve duhej t’i bëhej e njohur kjo këngë e re vetë këngëtares. Dhe këtë prezantim ajo na e bëri më të lehtë duke na qerasur në mënyrë tradicionale dhe me fjalë të ëmbla që mund t’i shqiptojë vetëm zëri i ëmbël i një këngëtareje. Ky pra ishte qëllimi i vizitës sonë në shtëpinë e saj, por siç u shpreha edhe më lart takimi u bë kaq emocionues sa që, në momentin kur Pagarusha dëgjoi këngën u përlot dhe na përloti edhe ne, sepse përmbajtja e këngës, kompozimi dhe interpretimi i revokuan asaj kohët e suksesshme në skenë, kur këndonte edhe këngën simbol “Zambaku i Prizrenit”. Një takim kaq i ngrohtë për ne, për mua si autor i tekstit dhe realizuesit e këngës, ishte si të thuash “leja”, “miratimi” që Nexhmije Pagarusha i bëri këngës. Qëndrimi në shtëpinë e saj u bë edhe më i këndshëm, jo vetëm nga bisedat për të tashmen dhe të shkuarën, por sidomos kur kjo zonjë e nderuar, artiste e madhe na recitoi fragmente poezish dhe na këndoi pjesë nga këngët më të njohura të repertorit të saj, duke përdorur ndoshta “një teknologji” të vjetruar, nostalgjike për te, një magnetofon që e përdorte me aq siguri dhe pasion. I bëmë një propozim, të cilin pas një hezitimi e pranoi, duke na dhënë kështu një kënaqësi të madhe, kur u tregua e gatshme të merrte pjesë në realizimin e videoklipit, duke u bërë personazh i tij dhe duke sfiduar moshën e saj. Në sjelljet e saj, në sytë e saj buronte dashuria e madhe për këngën, pasioni i pashtershëm për artin, por edhe figura e dashur e një mësueseje që ngazëllehet kur i mbushet zemra me kënaqësinë e madhe për brezat që do të jenë vazhdimësia e veprës së saj. Ajo na falënderoi të gjithëve, duke e quajtur këtë ditë si një ditë pranvere, si një ditë që i solli lumturi, që e rinoi, por që edhe i freskoi kujtimet që siç tha edhe vetë, nganjëherë flenë bashkë me mua e presin dikë, si puna juaj që të zgjohen. E hodha këtë shkrim në letër jo si një informacion, por ashtu siç jam shprehur më lart, si mbresa dhe emocione të pashlyeshme, vlerat e të cilave i shtuan akoma më tepër promovimi dhe shfaqja me sukses në ekran e këngës “Zambak i bardh’ asht kanga jote” përmes një videoklipi të realizuar me pasion e dashuri nga Anton Bushi. U ndamë atë ditë nga kjo dive e madhe e këngës shqiptare duke i uruar jetë të gjatë e pleqëri të bardhë si zambakët e Prizrenit.

************
NJOFTIM!
Të nderuar, krijues, poetë, shkrimtarë, kritikë letrarë dhe lexues të rregullt të gazetës “Telegraf”! Tashmë është vitit i tetë që gazeta jonë është pranë jush, pranë krijimtarisë tuaj, pranë çdo zhvillmi letrar në Shqipëri. Gazeta “Telegraf” është e vetmja gazetë e përditshme në Shqipëri që ka vënë në dispozicionin tuaj tetë faqe në javë, për të gjithë krijuesit shqiptar kudo në botë. Për të çuar më tej këtë bashkëpunim të frytshëm, për të rritur më shumë cilësinë e botimeve, për të krijuar një fizionomi më të spikatur në Rubrikën “Pena shqiptare”, jeni të lutur si më poshtë:
– Çdo krijues të paraqitet jo më shumë se me katër poezi, jo shumë të gjata, të cilat mund të formatohen deri në 1/3 e faqes së gazetës.
– U jepen përparësi tregimeve të shkurtra, jo më shumë se dy faqe Ëord.
– Kritikat letrare, ese-të, të jenë të shkurtra, orientuese, përmbledhëse dhe jo analizë e plotë ( deri 1.5 faqe Ëord).
– Të gjitha krijimet, të jenë të shoqëruara me fotografi cilësore, të autorit dhe të librave.
– Të gjitha krijimet të jenë të shkruara qartë (nuk pranohen me shkrim dore), mundësisht sipas rregullave drejtshkrimore.
– Kontaktet tona do të jenë të përhershme, njëherësh, në këto adresa elektronike:
[email protected], [email protected], [email protected]
Ju faleminderit!
Redaksia e gazetës “Telegraf”!

*******************************
Mirëkuptim!
Njoftojmë të gjithë shkrimtarët, poetët, kritikët e letërsisë, të gjithë krijuesit e të gjitha gjinive të letërsisë, se prurjet e kësaj jave janë të jashtëzakonshme nga të gjitha trevat dhe shtetet ku ka emigrantë shqiptarë, prandaj është i pamundur botimi në këtë numër. Por bëjmë me dije se, të gjitha krijimet, ndoshta të vonuara në kohë, do të botohen, pa asnjë përjashtim, pa asnjë paragjykim, pa asnjë mendim të njëanshëm. Këto faqe letrare janë të hapura për të gjithë krijuesit brenda dhe jashtë Shqipërisë, nëse përfaqësojnë letërsi të vërtetë. Kjo Rubrikë është e hapur, transparente për të gjithë krijuesit që përcjellin vlera, duke ruajtur rregullat dhe normat e botimit. Çdo krijues është i lutur të përmbahet në njoftimin e vënë një javë më parë, ku çdo krijues nuk mund të botohej në harkun kohor të një muaji e gjysmë.
Ju Faleminderit! Redaksia e “Telegraf”.