Një lëvizje politike shqiptare, Besa, ka planifikuar një protestë në Shkup të shtunën më 13 qershor, për të kërkuar dorëheqjen e qeverisë së Nikola Gruevskit dhe marrjen përsipër të përgjegjësisë nga ministrat shqiptarë etnik.
Fokusi i kësaj proteste do të jetë rasti kontroversial, i quajtur “Monstra” nga autoritetet, në të cilën gjashtë shqiptarë etnikë u dënuan me burgim të përjetshëm për vrasjen e pesë peshkatarëve. Besa këmbëngul që gjykimi ishte i organizuar me motiv politik nga Gruevski.
Besa akuzon Gruevski për regjimin e tij autoritar dhe për vendosjen e politikave diskriminuese ndaj shqiptarëve etnik të vendit që përbëjnë çerekun e popullatës maqedonase prej 2.1 milion qytetarësh.
“Ne kërkojmë dorëheqjen e qeverisë së Nikola Gruevski dhe [kryetarin e BDI në koalicion Ali Ahmeti, për politizimin e vendit, keqpërdorim të institucioneve, dështimin e procesit të integrimit dhe politika antishqiptare,” tha kryetari i Besës, Bilal Kasami.
Ai gjithashtu nxiti liderin e opozitës Social Demokrate, Zoran Zaev, të publikojë të gjitha materialet që ai ka për rastin e etnikisht të akuzuarve për vrasje.
Zaev më parë ka pretenduar që bisedat e përgjuara mes zyrtarëve hedhin dyshime për dënimin e gjashtë shqiptarëve për vrasjen e pesë maqedonasve etnik, por shtoi që ai nuk do t’i publikojë këto regjistrime nga frika që do të shkaktojnë një reagim të dhunshëm.
Trupat e Filip Slavkovski, Aleksandar Nakjevski, Cvetanco Acevski dhe Kire Tricovski, të gjithë mes moshave 18 dhe 20, u gjetën më 12 prill, 2012 afër liqenit Smilkovci në afërsi të Shkupit. Trupat e tyre ishin të radhitur dhe dukej sikur ata ishin ekzekutuar. Trupi i 45vjeçarit Borce Stevkovski u gjet në një distancë të afërt nga aty.
Lajmet e kësaj vrasje nxitën tensione etnike dhe grupe etnike maqedonase organizuan protesta, disa nga të cilat u bënë të dhunshme, duke fajësuar vrasjet në anëtarët e komunitetit të madh minoritet shqiptar.
Dënimet nxitën edhe më shumë tension kur beteja shpërthyen në Shkup mes mijëra të rinjsh shqiptar të zemëruar dhe policisë, që përdorën gaz lotsjellës, bombola uji, granata shtangëse dhe ‘pepper spray’ për të shuar shqetësimet.
Marshi vjen pas një sfondi të një krize të thellë politike në vend dhe presionit që po rritet në Gruevskin, që është në fuqi që nga 2006, për të dhënë dorëheqje pas aferës së madhe të përgjimeve ilegale.
Regjistrime që duken si biseda të zyrtarëve të publikuara nga opozita kanë aluduar përfshirjen e Gruevski në një seri marrëveshjesh kriminale dhe autoritare, duke përfshirë manipulim zgjedhjesh, presion në media dhe gjyqësor, dhe korrupsion, në mes të shumë akuzash.
Opozita dhe sektori civil muajin e kaluar kanë ndërtuar një kamp protestues përballë zyrave kryesore të qeverisë. OJQja, CIVIL Qendra për liri, që është pjesë e protestave antiqeveritare, në një njoftim për shtyp të publikuar këtë javë ka thënë që është “e pavend” dhe “një lëvizje e gabuar” të organizojnë protesta etnike shqiptare në mes të krizës së thellë politike që në fakt ka nxitur “bashkim ndëretnik të paparë në dekadat e fundit” për të rrëzuar regjimin e Gruevski. CIVIL po i referohej protestës antiqeveritare të 17 majit e organizuar nga opozita e vendit dhe rreth 80 organizatave të shoqërisë civile që panë shumë shqiptarë që bashkëngjitën, si dhe valëvitja e përbashkët e flamurëve të Maqedonisë, Shqipërisë, Serbisë, Turqisë dhe shumë tjera – një ngjarje e rrallë në Maqedoni.
Marrëdhëniet mes maqedonasve etnik dhe shqiptarëve kanë qenë të brishta për një kohë të gjatë. Në 2001, vendi vuajti një konflikt të shkurtër të armatosur mes ushtarëve shqiptarë dhe forcave policore që përfundoi në të njëjtin vit me nënshkrimin e një marrëveshje paqeje e ndërmjetësuar nga ndërkombëtarët që parashikoi të drejta më të mëdha për komunitetin shqiptar.
CIVIL tha që BESA ka bërë gabim që ka thërritur shqiptarët të bojkotojnë protestën e majit dhe që “në vend që të përmirësojnë gabimin, ata po hyjnë në një tjetër aventurë. Vetëm.”
Ljubomir Frskoski, ministri i Brendshëm i dikurshëm i Maqedonisë dhe kandidat për president, ka thënë në një intervistë për NOVA TV që atmosfera e bashkimit ndëretnike e krijuar përmes përpjekjeve të përbashkëta për rrëzimin e regjimit të Gruevski duhet të ruhet dhe të ushqehet.
Në atë aspekt, Frskoski tha që të gjitha grupet progresive në vend “duhet të shfaqin mbështetje për protestat e arsyeshme të shqiptarëve,” duke shtuar që protestat për rastin Monstra shfaqin një mosbesim gjeneral të qytetarëve dhe pakënaqësi me gjyqësorin dhe një thirrje për respekt më të madh të të drejtave njerëzore. Diçka që ai thotë që është shqetësim për të gjithë qytetarët, jo vetëm shqiptarët etnik
