Ndre Mjeda që vetë nënshkruante ‘Mjedja’, poet i shquar dhe veprimtar patriot u lind në Shkodër… Më 1908 në Kongresin e Manastirit bashkë me At’ Fishtën, Luigj Gurakuqin, Hilë Mosin dhe Mati Logorecin si përfaqësues i Shkodrës, u zgjodh anëtar i Komisionit për hartimin e alfabetit të njësuar të shqipes, ndërsa më 1916–1917 ishte anëtar i Komisia Letrare Shqipe. Në periudhën e hovit të lëvizjes demokratike (1920–1924) Ndre Mjeda mori pjesë në jetën politike të kohës dhe u zgjodh deputet. Pas dështimit të Revolucionit Demokratiko-borgjez u tërhoq nga jeta.. Është autor i shumë krijimeve në poezi, prozë e publicistikë. Mjeda mbetet mjeshtër i pashembullt i formës e i gjuhës poetike në shqip dhe mjeshtri më i madh i tingëllimit në shqip deri më sot…
Vaji i Bylbylit
Po shkrihet bora,
Dimni po shkon;
Bylbyl i vorfën,
Pse po gjimon?
Pushoi murlani
Me duhi t’vet;
Bylbyl i vorfën,
Çou mos rri shkret.
Gjith; fushët e malet
Blerim e mbëloj;
Livadhi e pema
Gjithkah lulzoj.
Ndër pyje e orgaja,
N’ma t’mirin vend,
Me rreze dielli
Po e gëzon gjith’kend.
E tuj gjimue
Shikon rreth e rreth
Nji prrue qi veret
Rrjedh nëpër gjeth.
A çil kafazi,
Bylbyl, flutro;
Ndër pyje e orgaja,
Bylbyl, shpejto.
Kerkush ma hovin
Atje s’ta pret,
Me zeher haejen
Kerkush s’ta qet.
Kafaz ke qiellin,
Epshin pengim,
E gjith ku t’rreshket
Shkon fluturim.
Nëpër lamije
Ke me gjet mel,
Për gjith’prendverën
Njajo buk t’del.
E kur t’zitë e di
ndër prroje pi,
Te njato prroje
Qi ti vetë di.
Tash pa frigë çerdhen
E ban ndoj lis;
Nuk je si’i nieri
Qi nuk ka fis
E kur t’vin zhegu,
Kur dielli shkon,
Ti ke me këndue
Si ke zakon.
Rreth e rreth gjindja
Me t’ndie rri;
Prej asi vendit
Dahen me zi.
A çilë kafazi,
Bylbyl, flutro;
Ndër pyje e ograja,
Bylbyl, shpejto.
Ndër tranfofille,
Ndër zamakë nga;
Ku qeshet kopshti,
Idhnim mos mba.
Po shkrihet bora,
Dimni po shkon;
Biylbyl i vorfën,
Pse po gjimon?
Lulja e bardhë
Pritë pa nanë nji vajzë e shkrete
E shkoi motin idhte, n’ankim;
Idhtë, n’ankim e shkoi kët jetë,
Kah s’i pau kund vedit pshtim.
Fati i zi kah muer me e ndjekë,
Kjau sa kjau, mandej pushoi:
Mylli syt e, porsa dekë,
Dhe i mjeruem trupin i a mloi.
Nji shtegtar andej tuj ardhë
Mas do ditsh, te aj vorr u ndal;
Te aj vorr ndalë, nji lule t’ bardhë
Pau tuj cilë: Vorrit i u fal.
Ndoshta zemra e vajzes s’ mjerë
U ba lule ku pushon,
M’ nji qi shpirti, lil me erë,
Hyll i ndritshëm n’ qiell vizlon.
Andërr
Pezull prei qiellit fluturote e shkreta
E si dielli n`mjesdite rreze shpërndake;
Engjëll nder cucat o nji cikë giake
Qi vett qielli numron ndër valle t`veta.
Arit i kishte flokët, e kish si zgjeta
Dritën e syve e mollzat rrumbullake,
E buzët e vocrra me të ngjyeme gjakë,
Që kur i pash krejt i mahnitun mbeta.
Mandej si njeri, që prej gjumit ngrihet,
Mora zemer e e pveta me trimni :
“Engjëll a vajze je ti, o bukurija?“
Qeshi goca nji herë, si vashë që pihet,
Uli kryetin teposhtë e me dashtni
“Motër e nanë,tha, m`ke- jam Shqyptarija!”
