Fatos Çoçoli/ Ja cilat duhet të jenë përparësitë e buxhetit të ri

771
Sigal

(vijon nga numri i kaluar)

Partia që e ka ndërtuar këtë qeveri, ka premtuar se do të përgatisë një buxhet realist dhe shpresoj që kjo qeveri ta mbajë këtë premtim. Buxheti për vitin 2014 duhet të shmangë praktikën e vërejtur vitet e fundit të korrigjimit të Buxhetit në gjysmën e vitit financiar. Ai duhet të ketë disa përparësi. Duhet të kërkojë shumë, por vërtet shumë prej strukturave të tij parambledhëse, tatimeve dhe doganave. Plani i të ardhurave të tyre duhet të jetë sa realist, aq edhe kërkues, me shifra të forta. Shifrat e rritjes së të ardhurave tatimore e doganore për muajin tetor 2013 janë zemërdhënëse. Mendoj se të dyja drejtueset në këto dy struktura, me sjelljen e tyre, e kanë sjellë këtë rritje. Të dyja janë shumë larg të kapurit dhe të joshurit nga bizneset dhe tatimorët apo doganierët e korruptuar. Njëra e ka shndërruar strukturën që drejton si një bankë (prej asaj eksperience vjen) dhe ka bërë shumë mirë, pse po rrit përgjegjshmërinë, disiplinën dhe prodhimtarinë e strukturës. Tjetra ka vullnet dhe kurajo sa për dhjetë burra bashkë. Kjo energji, e kombinuar me ndershmërinë dhe aftësinë zhbiruese të korrupsionit dhe mashtrimit, mund t’i tjetërsojë për mirë doganat shqiptare.

Përparësia tjetër madhore e Buxhetit duhet të jetë vendosja e një tavani kushtetues për borxhin publik. Kam frikë se kjo qeveri këtë gjë nuk do ta kërkojë. I leverdis të vijojë ta rrisë borxhin publik, pse në kushtet e dhëna, nuk ka rrugë tjetër. Por ama, duhet të tregojë kurajon ta vendosë në Kushtetutë një tavan, të themi prej 65 për qind mbi Produktin e Përgjithshëm Bruto të vendit. Mund të zbatojë rekomandimin e drejtë të Kontrollit të Lartë të Shtetit, që i sugjeron që tavani i vendosur të tejkalohet vetëm në rastet e emergjencave, katastrofave natyrore dhe krizave ekonomike. Dhe në këto raste, qeveria të marrë masa të menjëhershme për balancimin e Buxhetit.

Përparësia e tretë, që nuk e kam dëgjuar deri tani të artikulohet nga ndonjë drejtues i qeverisë, është zvogëlimi deri në arkëtimin e plotë i borxhit tatimor dhe doganor. Ndoshta është një objektiv disi i fshehur, por mendoj se duhet bërë publik sa më parë. U pa çfarë na solli mosbërja publike e bisedimeve për çmontimin e armëve kimike siriane. Sidomos borxhi tatimor është kolosal. Në gusht të vitit 2013, ky borxh gati u dyfishua në krahasim me vitin 2010, duke arritur në 78 miliardë lekë(afro 560 milionë euro). Duhet që gjatë vitit 2014, qeveria, nga njëra anë t’i japë borxhet që i ka biznesit, me ndihmën e kredive të FMN-së apo Bankës Botërore, nga ana tjetër të arkëtojë detyrimet që po biznesi i ka asaj. Vetëm kështu ndërtohet shteti ligjor tek ne, për sa i takon administrimit fiskal. Uroj me gjithë shpirt që kjo qeveri ta kryejë këtë detyrë jetike, të mbledhë borxhin e jashtëzakonshëm tatimor, por edhe atë tatimor sa më shpejt dhe sa më shumë, gjatë vitit 2014.