Nesër do të lexoni/ Ditari i Shpalljes së Pavarësisë

712
Nga Ergys Alushi
5 tetor 1912/ Në afrimin e Luftës Ballkanike, gazeta “Liri e Shqipërisë” që dilte në Sofje shkruante midis të tjerash: “Të gjithë sa jemi shqiptarë, myslimanë e të krishterë të jemi në një mendje… si një ushtar besnik që ruan gjithë natën pa gjumë, ashtu edhe ne të marrëm armët e të mbrojmë kufitë e mëmëdheut tonë duke kërkuar autonominë e Shqipërisë. Të ngrehim flamurin shqiptar e të kërkojmë të drejtat tona njerëzisht prej Fuqive të Mëdha”.
6 tetor/ Mbledhja e përfaqësuesve të kolonive shqiptare të SH.B.A, duke u nisur nga fakti se, ajo që përbënte në ato moment të keqen më të madhe për shqiptarët nuk ishte më Turqia në shthurje e sipër, e cila kishte qenë detyruar t’u njihte atyre disa të drejta kombëtare në gusht të vitit 1912 si rezultat i kryengritjes së përgjithshme shqiptare, por ishin shtetet e aleancës ballkanike që synonin ta zhduknin Shqipërinë, aprovoi këtë rezolucion të botuar në gazetën “Dielli” të 7 tetorit 1912:“Duke marrë parasysh faktin se po të thyhet Turqia, shtetet ballkanike do ta coptojnë Shqipërinë deklaron: Detyra e patriotëve shqiptarë është të bashkohen plotësisht me qeverinë otomane kundër armiqve të perandorisë”
7 tetor/ Fuqitë e Mëdha nuk ishin të interesuara që të prishej paqja dhe statuskuoja në Ballkan, sepse kishin frikë që konflikti ballkanik mund t’i çonte në një konflikt botëror, për të cilin ato nuk ishin përgatitur akoma. Prandaj ato dënojnë çdo orvatje të shteteve ballkanike për të prishur paqen dhe zotohen të marrin iniciativën për të bërë reforma në Turqinë evropiane.
Në rast lufte të aleatëve ballkanikë me Turqinë ato deklarojnë, se nuk do të pranojnë asnjë ndryshim të statuskuosë territoriale.
8 tetor/ Mali i Zi i shpalli luftë Turqisë duke i vënë vetes si detyrë pushtimin e sanxhakut të Novi Pazarit dhe të Shkodrës. Kolona e parë iu drejtua qytetit Beran, ndërsa një repart u drejtua kundër Bjellopoljes dhe një kundër Plavës e Gucisë. Kolona e dytë sulmoi në drejtim të Tuzit e të Shkodrës. Kolona e tretë u nis nga Ulqini drejt Shkodrës. Në thirrjen e vet drejtuar popullit malazez ai e ftonte atë t’u jepte dorën “vëllezërve nën zgjedhë të malësisë, që prej më shumë se dy vjetësh luftojnë për të drejtat e lirinë e tyre dhe për bashkimin me Malin e Zi”.
14 tetor/ Në Shkup, në shtëpi të Sali Gjukës nga Peja, u bë mbledhja e përfaqësuesve të “Shoqërisë së zezë për shpëtim” dhe të komitetit “Shpëtimi” nën kryesinë e Nexhip Dragës. Mbledhja pasi shqyrtoi gjendjen e krijuar nga fillimi i luftës ballkanike dhe arriti në përfundimin se Turqia do ta humbiste luftën, vendosi: 
a- T’u drejtohej me një deklaratë Fuqive të Mëdha. 
n- Të dërgohej një delegacion për të shkëputur nga Mali i Zi malësorët e MbiShkodrës, të cilët duke u besuar premtimeve të rreme të Cetinjës, i konsideruan malazezët si aleat e luftuan krahas tyre kundër turqve. 
c- Ky delegacion do të kishte edhe potencë të plotë për t’u marrë vesh me krahina të tjera të Shqipërisë për të shpëtuar Shqipërinë nga rreziku i copëtimit…
Për më shumë lexoni nesër në gazetën Telegraf
Sigal