Lëvizja ANÇL ishte përkrahur në Smokthinë që në fillimet e vitit 1942. Ajo çoi në formimin e njësitit gueril, në formimin e Këshillave ANÇL, më 28 Nëntor 1942, në ngritjen e katër çetave territoriale partizane në dhjetor 1942. Këto çeta territoriale së bashku me çetën territoriale të Velçës formuan batalionin territorial të Shullërit, të cilat me sinjalin një bombë e 5 pushkë rrëmbenin armët e grumbulloheshin në pikat e caktuara. Në vitin 1943 lufta e armatosur e popullit tonë po merrte përpjesëtime më të mëdha. Në këto kushte Celula e PKSH – së Smokthinës (e ngritur në shkurt 1943) i kërkoi Kom. Qarkor të Vlorës që në Smokthinë të krijohej çeta partizane. Kom. Qarkor pasi shqyrtoi kërkesën dhe rrethanat e krijuara e miratoi formimin e Çetës. Çeta u formua, në 5 qershor 1943 te shkolla e Matogjinit. I dërguari i Kom. Qarkor Delo Balili përshëndeti smokthinjotët për krijimin e çetës dhe foli për situatën politike dhe detyrat që dilnin. Komandanti i çetës u zgjodh, Mevlan Dervishaj, komisar Veis Pipaj, i cili përshëndeti në emër të çetës. Në ditën e formimit në çetë u rreshtuan 21 djem nga të katër fshatrat e Smokthinës që ishin në njësitet guerile e çetat territoriale, të rinj nga 5 deri në 20 vjeç. Çeta u pagëzua me emrin “Zigur Lelo” dëshmor i Luftës së Vlorës në 1920 (sot Hero i popullit). Aksioni i parë i çetës qe në Jonufër kundër një autokolone fashiste. Prita u organizua dhe u realizua me sukses. U vranë 3 fashistë, u dogjën dy makina dhe një motoçikletë, u morën pushkë e municione. Populli e ka përjetësuar në këngë:
Nga Smokthina vendi gur,
u nis çeta me flamur.
Në Jonufër afër Vlorës,
kërcet pushka e bomba e dorës,
tundet Vlora e Kanina,
lufton çeta nga Smokthina.
Zigur Lelo quhej çeta,
e përbërë nga 20 veta.
Tërheqja e çetës u bë në kushte të vështira se ishte nën goditjen e zjarrit të flotës luftarake dhe mitralozit nga aviacioni armik.
Çeta kreu dhe këto aksione të tjera.
- Më 12 korrik 1943 kundër një reparti ndëshkimor italian midis Hysoverdhit e Mavrovës. Po aty.
- Më 17 korrik 1943 çeta goditi në befasi një kompani fashiste duke e detyruar të tërhiqet duke lënë të vrarë, robër e armatime.
- Më 14 gusht 1943 në Mal të Bardhë.
- Në shtator 1943 në Luftën e Drashovicës e inkuadruar në batalionin “Halim Xhelo”.
- Luftimi i fundit si çetë në përbërje të batalionit “Halim Xhelo” ishte aksioni në Qafën e Koçiut.
Fuat Kokallaj
Bekim Pipaj
