BEQIR SINA- NEW YORK
Mirëpo çfarë dinë
votuesit nesër në lidhje me politikat e kandidatëve mbi çështjet kyçe!
NEW
YORK : Ku dhe si Donald Trump dhe Hillary Clinton do të votohen nga
votuesit Amerikan – në çështjet kryesore të vitit 2016- : ceshtjet së
drejtësisë penale, ekonomia dhe ceshtej e emigracionit, policia, politika e
jashtme e tjera, të cilat kanë qenë në ballë të këtij cikli zgjedhor. Këtu janë
disa politikat e shprehura prej të dy kandidatëve në këto dhe më shumë se kaq
gjatë kësaj fushate të gjatë dhe jashtëzakinisht të kushtueshme, të cilat nesër
ndoshta edhe do të cojnë votuesit amerikanë dhe ata shqiptaro amerikanë, të
votojnë të zgjedhurin e tyre , për Presidenti i 45 -të i SHBA.
Megjithatë, duhet pranuar se të paktën simbas analistëve dhe komentatorëvetë
këtyre zgjedhjeve, dhe njohësve të mirë të zgjedhjeve presidenciale në SHBA, se
këto janë zgjedhjet më të vështira dhe më të paparishikueshme në historinë e
Presidencialeve ne Shtepenine e Bardhe . Mbasi, thuhet se si Hillary Clinton
dhe Donald Trump ofrojnë vetëm një zgjedhje të “zymtë”, në mes të dy vizioneve
të ndryshme të Amerikës, kundrejt secilit prej tyre.
Këto zgjedhje në SHBA, për President, deri tani janë përshkruar si zgjedhjet më
polarizuese në dekada, një zgjedhje si i themi ne në Shqipëri “mes një qorri pa
sy më mirë ai me një sy”, mes dy vizioneve të Amerikës jo forte te sigurta.
Mirëpo lind pyetja a do të ofrojë Hillary Clinton një mandat të tretë të të
demokratëve pas dy mandateve të Barack Obama? A do të jetë vërtet siç, pohojnë
demokratët dhe disa kritikë se Donald Trump, përbënë vërtet një kërcënim për
sigurinë kombëtare? Bazuar në fjalimet dhe dekleratat e tija.
Pergjigjigjeja
do te dale neser ne mbremje vone kur secili nga ate qe do te votoje para
se te hedhe voten nesër ai di dicka në lidhje me politikat e kandidatëve
mbi çështjet kyçe.
Dhe,
cilat jane ato, ja nje permbledhje e siguruar nga shtypi amerikan sot :
Drejtësisë penale
Clinton:
Ti japim fund epokës së burgimit në masë, të sjellim një sistem drejtësise të
reformuar me dënime minimale të detyrueshme, dhe në fund të eleminojmë burgjet
private. Të inkurajojmë përdorimin e strategjive të tilla si kamera trupit të
policisë dhe në fund profilizimin racor për të rindërtuar besimin mes zbatimit
të ligjit dhe komuniteteve. Të bëjmë cfarë mundemi për të ndihmuar individët që
kan qenë të burgosur më parë , që me sukses të ri-hyjnë në shoqëri. Të mbështet
dënimi me vdekje për “krime veçanërisht të urryera”.
Trump: Ka thënë shumë pak gjatë fushatës, për drejtësinë penale dhe
reformën në drejtësi por deklaratat e fundit të tij, sugjerojnë një luftë
të “ashpër për krimin” qasje, duke përfshirë dënime më të gjata me
burg. Në vazhdën e të shtënave ndaj uniformave të policisë, ai ka thënë:
“Unë duhet të them se policia është keqtrajtuar dhe keqkuptuar
absolutisht.” E mbështet dënimin me vdekje për ata që vrasin policë.
Ekonomi
Clinton:
Ngritja e pagës minimale në rang federalë të jetë jo më pak se për 12 dollarë
për një orë, punë dhe kjo të funksionojë edhe me qeveritë lokale për të
vendosur minimume në këtë nivel. Të forcojmë kodin e taksave për të siguruar
“milionerët që nuk paguajnë norma më të ulëta se sa sekretaret e
tyre”. Ti kërkojmë Kongresit për të paguar paktën 275 bilionn dollar
për të investuar në infrastrukturë. Çdo punëtor të ketë të drejtë të pushimit
të paguar të familjes dhe një shtesë të pushimit të paguar mjekësore.
Trump: Të krijojë sa më shumë
vende punë. Të mëbështesim biznesmenë të suksesshëm nga ëall Street për të
drejtuar ekonominë, sepse ata kanë ekspertizën. Të bëjmë lehtësim të taksave
për amerikanët e klasës së mesme; thjeshtojë kodin e taksave për të reduktuar
dhimbje koke njerëzit përballen në përgatitjen taksat e tyre. Në qoftë se ne
mund të kemi një buxhet 4TN në Shtetet e Bashkuara për të rregulluar rrugët
tona, urat tona dhe të gjitha problemet e tjera, ne do të jemi shumë më mirë. “
Mjedisi
Clinton: Në rang kombëtare të ketë 500 milion panele diellore
instaluar; që gjenerojë mjaft energji të rinovueshme në çdo shtëpi në Amerikë
Trump: Ngrohja globale është një mashtrim i shtrenjtë “-! prej nga 29
janar 2014. Duhen shkurtuar fondet për Agjencinë për Mbrojtjen e Mjedisit.
Politikë e jashtme
Clinton:
Mendohet të jetë më agresive dhe intervencioniste se Obama. Një avokate kryesor
për ndërhyrjen ushtarake në Libi dhe të argumentoi për ndërhyrje ushtarake në
Siri, të cilat presidenti Obama i ka refuzuar përfundimisht. Të ketë një
mbështetje të fortë për Izraelin, por ajo miraton marrëveshjen bërthamore e
Obamës me Iranin. Clintonët votuan në favor të luftës në Irak në vitin 2002, të
cilën ajo tani thotë se i vjen keq.
Trump:
“Amerika është e parë” dhe “të krijojmeë qasje kundrejt
situatave të të paparashikueshme”. Të mbajnë samite me Rusinë dhe Kinën
mënjëher pas zgjedhjeve duke kërkuar për të rifituar respektin e tyre duke
treguar forcën që kan SHBA. Të shkatërrojmë përfundimisht Isis në Irak dhe Siri
dhe të heqim dorë nga marrëveshjet bërthamore të Obamës me Iranin. Të
shtyjë aleatët e SHBA në NATO për të paguar për mbrojtjen e tyre.
Kontrolli i armëve
Clinton: Forcimi i kontrolleve të armëve dhe për të mbyllur rrugëdaljet
rrezikshme në sistemin aktual; që mbajnë tregtarët e papërgjegjshme dhe
prodhuesit të përgjegjshm; ata që mbajnë armë nga duart e terroristëve,
dhunuesit e brendshme, kriminelëve të tjerë të dhunshme dhe njerëzit e sëmurë
mendor të mbajnë armë qoftë edhe me leje.
Trump: “Amendamenti i dytë të Kushtetutës sonë është e qartë. E drejta e
njerëzve për të mbajtur armët nuk duhet të shkelet.”Ndjekëje të fortë dhe
dënime të rreptë për kriminelët më të dhunshme në qytete të tilla si Baltimore
dhe Çikago dhe fuqizimin e pronarëve të armëve, që prodhojnë e tregtojnë armë
simbas ligjit për të mbrojtur veten.
Kujdesit shëndetësor
Clinton:
Të mbajë Obamacare. Për të goditur kompanitë të cilat kan bërë rritjen e
çmimeve të ilaceve dhe të mbajë kompanitë e farmacuetike të përgjegjshëme
në mënyrë që ata kan për të shkuar përpara duke investuar në kërkime, deri duke
iu ritur shpenzimet. Mbrojtur qasjen e grave në nën kujdesin shëndetësor, duke
përfshirë kontracepsionin dhe të sigurt, abortin ligjor.
Trump:
Shfuqizimi Obamacare qysh në ditën e parë që të shkel në Shtëpinë e Bardhë. Të
kundërshtojë shkurtimet në Medicaid dhe Medicare. Por deklaratat e tij të
fushatës ndryshojnë nga politikat e paraqitura në faqen e tij, duke e bërë
qasjen e tij të pasigurt, për të përfshirë çdo zgjerim të madh të mbulimit të
kujdesit shëndetësor në SHBA.
Imigrim
Clinton: Reforma gjithëpërfshirëse për të krijuar një shteg për shtetësi, për
emigrantët që nuk kan dokumenta por janë të rregullt me taksat për të mbajtur
familjet së bashku dhe për të mundësuar miliona punëtorëve për të dalë nga
hijet e dyshimit e punëve të jashtëligjshme. Për të mbrojtur veprimet
ekzekutive të administratës së Obamës për të siguruar lehtësim ndaj dëbimit për
emigrantët pa dokumenta dhe që janë prindërit e fëmijëve që kanë lindur këtu
dhe janë të ligjshëm. Për ndalimin e familjeve në qendrat e paraburgimit .
Trump:
Ndërtimi i një muri përgjatë kufirit meksikan ku simbas tij në se ai bëhet
president Meksika do të paguajë për të ndërtuar murin. Deportimin simbas
tij të 11 milionë emigrantëve pa dokumenta, të cilat kundërshtarët thonë se ai
është edhe i pashpirt dhe fizikisht i pamundur ti depertojë kaq shumë
emigrantë. Duhet shtetësiëpër të gjithë fëmijët e emigrantëve pa dokumenta që
kan lindur në SHBA.
Cështjet e Tregtisë
Clinton:
Pas disa dekleratave të “gënjeshtër” ajo thuhet se, doli kundër Partneritetit
Trans-Paqësor, pavarësisht se ka ndihmuar për të të negociuar atë gjatë kohës
së saj si sekretare shteti. Ajo tha në një debat në tetor: “Ajo thotë se
është duke negociuar dhe duke kërkuar ato që nuk ka përmbushur standardet e
saj, standardet për më shumë vende të reja, pune, punë të mirë për
amerikanët, dhe se është për rritjen e pagave për amerikanët.”
Trump:
është absolutisht kundër Partneritetit Trans-Paqësor. Ai e argumenton se që nga
koha kur Kina u bashkua me Organizatën Botërore të Tregtisë, amerikanët kanë
dëshmuar mbylljen e më shumë se 50.000 fabrikave dhe humbjen e dhjetëra miliona
vendeve të punës. Planet për të sjellë Kinën në tryezën e bisedimeve, duke deklaruar
atë si një manipulatore të monedhës dhe të ringjallë SHBA, si prodhuese,
është duke i dhënë fund Kinës në “subvencione ilegale të eksportit
dhe të punës dobët dhe standardet mjedisore”.
Arsimi i lart dhe pas
universitar
Clinton:
Thotë se studentët nuk duhet të kenë të drejtë për të marrë hua për të paguar
për shkollim, libra dhe pagesat për të marrë pjesë në një kolegj publik
katër-vjeçar në gjendjen e tyre nën College Neë Compact. Nxënësit do të bëjnë
pjesën e tyre duke kontribuar me të ardhurat e tyre nga puna 10 orë në javë.
Familjet do të bëjnë pjesën e tyre, duke dhuruar një kontribut të përballueshme
dhe realiste familjare.
Trump:
Dëshmia më e vogël e zgjidhjes së këtij problemi është që të ndiqet nga Shtëpia
e Bardhë një politike koherente, me studentët por ai ka thënë se nuk ka
asnjë arsye qeveria federale që të përfitojnë nga kredit që ua jep studentëve.
Trump ka qenë gjithashtu i detyruar për të mbrojtur vetë Universitetin e tij
Trump, subjekt i një rasti të vazhdueshme në gjyqësorin e SHBA.
