Sigal

E vetmja piano në Rripin e Gazës u shfaq në publik për herë të parë pas një dekadë, pas një përpjekjeje të ndërlikuar ndërkombëtare për restaurimin e instrumentit që për pak u shkatërrua nga një sulm ajror izraelit.

Rreth 300 spektatorë morën pjesë në shfaqje të dielën, ndërsa artistë japonezë dhe lokalë performuan për ta. Për shumë njerëz, kjo ishte hera e parë që dëgjonin tingujt e një pianoje të shfaqur drejtpërdrejt.

“Duke luajtur në këtë këtë piano, ndihesh sikur po luan histori”, tha pianisti japonez Kaoru Imahigashi. “Është e mrekullueshme, e kam ndjerë lutjen e paqes për shumë njerëz”, shtoi ai.

Historia e pianos shkon mbrapa në vite, duke pasqyruar në shumë mënyra historinë e Gazës.

Qeveria japoneze e dhuroi aytë rreth 20 vjet më parë, pas marrëveshjeve të përkohshme të paqes midis Izraelit dhe palestinezëve. Në atë kohë, Gaza u parashikua të bëhej Singapori i Lindjes së Mesme.

Fayez Sersawi, një zyrtar i Ministrisë së Kulturës, tha se ishte përgjegjës për marrjen e pianos, e cila u vendos në një teatër të madh në vendpushimin e sapondërtuar të al-Nawras në Gaza veriore. Ai tha se festivalet muzikore ishin një aktivitet i rregullt para fillimit të kryengritjes së dytë palestineze kundër okupimit izraelit në vitin 2000.

Në 2007, vendpushimi mbylli teatrin dhe pishinën dhe uli shumicën e aktiviteteve pasi Hamasi mori kontrollin e Gazës pas fitimit të zgjedhjeve legjislative. Më pas shumë forma të argëtimit publik, duke përfshirë bare, kinema dhe salla koncertesh u mbyllën.

Një bllokadë izraelito-egjiptiane pasuese, që kishte për qëllim dobësimin e Hamasit, si dëmtimet e rënda pas një lufte tre-javore me Izraelin në janar të vitit 2009, e mbyllën krejtësisht vendin turistik.

Piano heshti deri në vitin 2014, kur një sulm ajror izraelit gjatë një lufte të tretë me Hamasin shkatërroi sallën al-Nawras. Piano u gjet mrekullisht pa u dëmtuar tërësisht.

Pas zbulimit të pianos, përfshihet Agjencia Japoneze e Bashkëpunimit Ndërkombëtar, e cila sponsorizon programet e zhvillimit në Gaza.

Ministria e Jashtme japoneze konfirmoi se një piano iu dhurua Autoritetit Palestinez më 1998. Punëtorët nga agjencia e bashkëpunimit morën numrin serial dhe kontaktuan Yamaha-n, prodhuesit e saj. Kompania konfirmoi se instrumenti ishte prodhuar midis viteve 1997 dhe 1998.

“Çdo gjë përputhet”, tha Yuko Mitzui, një përfaqësues i agjencisë së bashkëpunimit.

Grupi belg i OJQ-ve Music Fund, i cili mbështet mësimin e muzikës në zonat palestineze, dërgoi një ekspert francez në vitin 2015 për të rivendosur pianon. Një restaurues gjithashtu belg vizitoi muajin e kaluar Gaza-n dhe riktheu funksionin e  instrumentit. Një koncert i kufizuar, privat, u mbajt si provë.

Të dielën në mbrëmje, të gjitha 300 vendet e sallës së teatrit në Shoqatën e Gjysmëhënës së Kuqe Palestineze ishin të zëna.

Kaoru, ishte pianisti që goditi me lehtësi tastierën duke u shoqëruar nga këngëtarja operistike Fujiko Hirai, e cila interpretoi një këngë popullore gjithashtu japoneze.

Nga ana tjetër, 22-vjeçarja palestineze Yasmin Elian, e cila ndoqi koncertin, tha: “më pëlqente mënyra se si ndërvepruan njerëzit”. “Kjo më inkurajon që të mësoj piano”, shtoi ajo.

Gaza ka një shkollë muzikore, “Edward Said Conservatory”, me 180 studentë. Ajo vuan nga mungesa e fondeve dhe operon në disa dhoma me qira në stacionin kryesor të ambulancës së shërbimeve të shpëtimit.

Një grup studentësh nga konservatori bashkëpunoi me artistët japonezë dhe luajti himnin kombëtar palestinez, duke tërhequr duartrokitje të mëdha nga audienca.

Ismail Daoud, një dirigjent i cili kryeson shkollën, tha se është e vështirë të sillni pianon në Gaza, por se shkolla e tij “ka nevojë të madhe për të”.

Në vitin 2009, një grup ndihme me bazë në Uashington, Anera bleu dy piano për në Gaza dhe ndihmoi në koordinimin e kalimit të tyre përmes kufirit të mbyllur të Izraelit në atë kohë.

Tani, Ministria e Kulturës ia ka dhënë konservatorit pianon japoneze  – “vendit ku i përket dhe ku duhet të jetë”, tha Daoud. “Ringjallja e pianos është si ringjallja e popullit palestinez”, shtoi ai.