Dr. Diana SKRAPARI
«Më shumë se 2.000 drejtues biznesi dhe udhëheqës të ekonomive të APEC vijnë këtu për të diskutuar të ardhmen e globalizimit dhe masat për të inkurajuar tregtinë e lirë dhe integrimin rajonal ». Me këtë në mendje, Dr Vu Tien Loc, Presidenti i Dhomës së Industrisë dhe Tregtisë të Vietnamit përuroi Samitin e APEC-it në 2017. APEC CEO Summit 2017 është samiti më i madh i biznesit në historinë e APEC. Sesioni i hapjes u nderua nga prania e presidentit të Vietnamit Tran Dai Quang. Në fjalimin e tij, ai vuri në dukje se “Azia dhe Paqësori kanë një perspektivë të mirë, sepse ato kanë më shumë se gjysmën e ekonomive në 20 vendet më të mëdha të botës”. “APEC do të jetë në gjendje të shkojë më tej në rrugën e saj të zhvillimit për të sjellë prosperitet më të madh për njerëzit dhe për të thënë se shekulli i 21-të është shekulli i Azisë së Paqësorit”, shtoi ai. Presidenti Tran Dai Quang dëshiron që kompanitë e Azi-Paqësorit të vazhdojnë të luajnë një rol të rëndësishëm në koordinimin me qeveritë për të rregulluar çështjet e ngutshme duke përfshirë lidhjen, rimëkëmbjen e ekonomisë globale dhe kompletimin e objektivave të Bogor deri në vitin 2020. Udhëheqësi vietnamez tha se Vietnami po vazhdon reformën e plotë ekonomike dhe po shpejton zbatimin e tre programeve strategjike. Kjo ka të bëjë me përsosjen e ekonomisë së tregut, zhvillimin e burimeve njerëzore dhe zhvillimin e një sistemi modern të infrastrukturës. Në të njëjtën kohë, vendi po përqendrohet në reformimin e modelit të tij të rritjes, zhvillimin e ekonomisë së dijes, të sektorit të teknologjisë së lartë, industrive ndihmëse, ekonomisë detare, turizmit dhe modernizimit të bujqësisë së tij. Në agjendën e Samitit të APEC-it për Samitin, Vu Tien Loc tha se folësit do të diskutojnë, ndër të tjera, globalizimin dhe të ardhmen e ekonomive të APEC, tendencat e reja në globalizim, progresin shkencor dhe teknologjik, rolin e bizneseve dhe qeverive për t’u mundësuar punëtorëve të jenë të gatshëm për profesionet e së ardhmes. Konferenca gjithashtu do të shqyrtonte punësimin dhe cilësinë e burimeve njerëzore, industritë që janë në gjendje të ofrojnë vende të reja pune në të ardhmen. Drejtorët ekzekutivë gjithashtu do të diskutonin për iniciativat për rritjen e lidhjes rajonale, kohën digjitale, përdorimin efikas të burimeve natyrore dhe zhvillimin e qëndrueshëm. Këto janë çështje aktuale për zhvillimin e APEC si dhe për ekonominë globale. “Është e drejtë të thuhet se Samiti i CEO i APEC është vendi i takimit për gjigantët dhe ndërtuesit e së ardhmes së ekonomisë globale dhe rajonale. Udhëheqësit këtu kanë bërë ndryshime të pashembullta në historinë e zhvillimit të ekonomive APEC. Ata kanë bërë APEC një kampion të ekonomisë globale, “tha ai.
APEC po përballet gjithashtu me sfida duke përfshirë ngadalësimin e rritjes, rritja e pabarazive që favorizojnë proteksionizmin tregtar dhe këta faktorë kanë krijuar pengesa në procesin e globalizimit. Arritja e qëllimeve të rritjes gjithëpërfshirëse në ekonomi, shoqëri dhe financa kërkon veprime të përbashkëta ndërmjet qeverive dhe bizneseve. Sesioni i parë i debatit të Samitit të APEC në 8 nëntor u moderua nga Drejtori Ekzekutiv i Organizatës Botërore të Tregtisë, Roberto Azevedo, dhe Zv. Presidentja e Bankës Botërore për Azinë Lindore dhe Rajonin e Paqësorit, Victoria Kwakwa, dhe Drejtori Ekzekutiv i Forumit Ekonomik Botëror, Philipp Rosler, ndër të tjera.
Donald Trump në Samitin APEC CEO 2017
Kur arriti në mesditë në qytetin bregdetar të Danang, në Vietnam, për samitin vjetor të vendeve të Forumit të Azisë dhe Paqësorit (APEC), Presidenti i SHBA Donald Trump përsëriti të premten, më 10 nëntor, sloganin e tij të fushatës : “Amerika në fillim”. Z. Trump u prit shumë në rajon nga liderët ende nën shok nga tërheqjes së menjëhershme të SHBA-ve nga Marrëveshja e Tregtisë së Lirë e Azi-Paqësorit (TPP-Trans-Pacific Partnership), që ai e kishte vendosur tri ditë pasi morri funksionin si President në Shtëpinë e Bardhë.
“Ne nuk do të lejojmë që Shtetet e Bashkuara të keqpërdoren. Ne nuk mund t’i tolerojmë këto abuzime kronike të tregtisë “, tha ai, ndonëse ai u shpreh se ishte gati për marrëveshje me çdo vend të gatshëm për “tregti të ndershme”.
“Unë gjithmonë do ta vendos Amerikën të parën, në të njëjtën mënyrë që unë shpresoj se të gjithë ju në këtë dhomë t’u jepni prioritet vendeve tuaja përkatëse”, shtoi ai duke ju referuar sloganit të fushatës së tij. Trump gjithashtu denoncoi abuzimet “e guximshme” të pronës intelektuale që po i kushtojnë kompanive amerikane. “Ne do të luftojmë kundër praktikave destruktive që i detyrojnë kompanitë të braktisin teknologjitë e tyre ose i detyrojnë ato në partneritete për të fituar qasje në tregje”, tha ai. Presidenti i Shteteve të Bashkuara gjithashtu theksoi se Amerika nuk do të nënshkruante më “marrëveshje të mëdha që i lidhin duart dhe e detyrojnë atë të heqë dorë nga sovraniteti i tij”.
Vendet e tjera të Marrëveshjes së Partneritetit Trans-Paqësor (TPP)
Njëmbëdhjetë vende të Azisë dhe Paqësorit të shtunën gjetën një kornizë për një marrëveshje të re të tregtisë së lirë pa Shtetet e Bashkuara, pas fjalimit në Vietnam të Donald Trump me një ton vendosmërisht izolues. I konsideruar si një kundërpeshë ndaj ndikimit në rritje të Kinës, ky traktat u nënshkrua në vitin 2015 pas viteve të negociatave të vështira nga 12 vende të Azisë dhe Paqësorit që përbënin 40% të ekonomisë globale. Ai parashikoi hapjen e konsiderueshme të tregjeve bujqësore për Kanadanë, Shtetet e Bashkuara dhe Japoninë. Gjithashtu,u krijuan mekanizma për të shqyrtuar mosmarrëveshjet midis investitorëve të huaj dhe qeverive. Dhe kjo marrëveshje kërkonte gjithashtu nga vende si Vietnami, Meksika dhe Malajzia të përmirësonin standardet e mbrojtjes së punëtorëve. Përforcimi i ndikimit të Kinës është një nga shqetësimet kryesore të Japonisë, vendi ka qenë veçanërisht aktiv në negociatat për një Traktat të ri, duke pasur frikë se një afat i ri do të dënojë përfundimisht marrëveshjen. Por Kanada kujton se ky traktat “do të vendosë kushtet e tregtisë për breza të tërë”, tha një anëtar i delegacionit kanadez. Për Deborah Elms e Qendrës aziatike për tregti, edhe pa Shtetet e Bashkuara, Traktati do të jetë “marrëveshja më e rëndësishme tregtare e nënshkruar në 20 vitet e fundit”. Pa Shtetet e Bashkuara, Traktati përfaqëson vetëm 13.5% të ekonomisë botërore.
Presidenti kinez dhe fjala e tij në APEC CEO 2017
Globalizimi është një “prirje e pakthyeshme historike”, tha Presidenti kinez Xi Jinping të premten pasi presidenti i SHBA Donald Trump foli në takimin vjetor të APEC. Shkëmbimet duhet të rishikohen që të jenë “më të hapura, më të balancuara, më të drejta dhe të dobishme për të gjithë”, shpjegoi ai, duke e pozicionuar veten si një kampion i ri i tregtisë së lirë. Qeveria kineze tha të premten se kufijtë e zotërimeve të firmave të huaja në kompanitë financiare vendase do të rriteshin, në mënyrë që ata të bëheshin një shumicë. Ky vendim, i njoftuar nga Sekretari i Financave Zhu Guangyao, përfundoi pas një vizite nga Donald Trump në Kinë, gjatë së cilës ai përsëri kërkoi hapjen më të madhe të tregut vendas.
Problemi i Koresë së Veriut
Trump ka denoncuar edhe një herë regjimin e Koresë së Veriut. “E ardhmja e këtij rajoni dhe e njerëzve të tij të mrekullueshëm nuk mund të rrëmbehet nga fantazitë e pushtimit të dhunshëm të një diktatori dhe nga shantazhi bërthamor”, tha ai nga Danang.
Donald Trump dhe Vladimir Putin
Presidentët rusë dhe amerikanë u përshëndetën gjatë fotografisë tradicionale të liderëve ndërkombëtarë që ndoqën samitin e Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor (APEC) në Vietnam. Presidenti rus Vladimir Putin dhe homologu i tij amerikan Donald Trump u përshëndetën shkurtimisht në samitin e Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor (APEC) në Vietnam më 10 nëntor. Megjithatë, dy krerët e shtetit nuk kanë pasur mundësinë të flasin me njëri-tjetrin, sipas zëdhënësit të Kremlinit, Dmitri Peskov cituar nga agjencia e lajmeve RIA Novosti. Një takim mes dy udhëheqësve u njoftua nga Kremlini, pastaj u konfirmua me gjysmë zëri nga Donald Trump, përpara se Uashingtoni të tërhiqej më në fund, duke siguruar që kjo të mos ndodhë “për shkak të problemeve me agjendën”.
Shpresojmë që udhëheqësit botërorë nëse duan ta ndryshojnë botën që na rrethon për mirë të inspirohen nga fjalët e Mahatma Gandhit dhe të mendojnë se ata duhet të jenë ndryshimi që dëshirojnë të jetë në botë…
