Robert ti ishe dhe mbete një shqiptar!

840
Gëzim Llojdia

Robert Elsie një ndër albanologët e tridhjetë vjetëve të fundit u nda nga bota jonë më 2 tetor 2017 në moshën 67 vjeçare. Në listën me 40 albanologë të shquar nga bota, gjendet edhe emri i Robert Elsiesë i vitlindjes 1950.

Albanologjia është fushë e shkencës që merret me studimin e historisë së shqiptarëve, të gjuhës shqipe dhe të letërsisë e kulturës shqiptare. Rober Elsia është një kontirbues i huaj por aktiv për studimet në studimet albanologjike. Robert Elsie: shkrimtar, përkthyes, përkthyes dhe specialist në studimet shqiptare. Robert Elsie,me një start të hershëm në studimet në veçanti të gjitha botimet e autorit znën pikërisht këtë gama: libra, artikuj, rishikime librash dhe intervista nga 1975 deri në ditët e sotme. Pika fokale e interesave të studiuesve të Robert Elsie gjatë tridhjetë viteve të fundit ka qenë kultura, letërsia dhe historia shqiptare .Për ta bërë më të njophur punën etij studimore, Roberyt Elsie ka hapur faqe interneti. Disa prej tyre janë ku shprehet qartazi kontirubui i tij. Faqja e internetit “Arti Shqiptar” i kushtohet artit në Shqipëri në kuptimin më të gjerë, për të thënë, për përpjekjet e ndryshme artistike të ndërmarra nga shqiptarët ose të lidhura në një farë mënyre me Shqipërinë dhe/ose me shqiptarët. Nuk ka për qëllim të ofrojë një histori gjithëpërfshirëse të artit shqiptar, por thjesht të paraqesë aspektet dhe fenomenet që mund të jenë me interes për lexuesit /shikuesit ndërkombëtar. Faqja e internetit “Gjuha shqipe” ofron një hyrje në gjuhën shqipe, me disa regjistrime historike audio në këtë gjuhë. Në seksionin “Dialektet Shqiptare” vizitori mund të dëgjojë dialektet rajonale të shqipes dhe të dëgjojë se si flitet gjuha në pjesë të ndryshme të botës shqipfolëse. Faqja e internetit “Tekste dhe dokumente të historisë shqiptare” është një përmbledhje e teksteve, që përpiqen të hedhin dritë në një cep të Evropës, i cili shpesh injorohet nga historianët dhe dijetarët. Nuk është hartuar si një histori e Shqipërisë apo e shqiptarëve, por është thjesht një përmbledhje e teksteve historike – disa të rëndësishme dhe disa më pak të rëndësishme – nga shekulli i njëmbëdhjetë deri në shekullin XXI, që do të shtojë një kuptim të historisë dhe zhvillimin e Shqipërisë dhe popullit të saj. Shumë nga këto vepra nuk janë shfaqur më parë në përkthim. Faqja e internetit “Letërsia Shqiptare në Përkthim” përmban përzgjedhjen më të madhe të gjuhës shqipe letërsi ndonjëherë të shfaqet në përkthimin në anglisht. Ai përfshin një gamë të gjerë autorësh nga e kaluara dhe të tashmen, duke përfshirë shkrimtarë nga Shqipëria, Kosova dhe diaspora shqiptare, si dhe shembuj të letërsisë shqipe shqiptare. Disa nga këto përkthime janë botuar, por shumica prej tyre shfaqen për herë të parëFaqja e internetit “Fotografi të hershme në Shqipëri” përpiqet të paraqesë disa koleksione të hershme të fotografive të Shqipërisë dhe shqiptarëve, kryesisht nga fundi i shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe në fillim të shekullit të njëzetë, e cila, shpresohet, do të ofrojë disa pamje të mrekullueshme në të kaluarën e popullit shqiptar. Lindur më 29 qershor 1950 në Vancouver, British Columbia, Kanada, Elsie studioi në Universitetin e British Columbia, diplomuar në vitin 1972 me një diplomë në Studime Klasiake dhe Gjuhësi. Në vitet në vijim, ai vazhdoi studimet e tij pasuniversitare në Universitetin e Lirë të Berlinit, në Ecole Pratique des Hautes Études dhe në Universitetin e ParisitParis-Sorbonne, në Institutin e Dublinit për Studime të Avancuara në Irlandë dhe në Universitetin e Bonit, ku mbaroi doktoratën e tij në Gjuhësi dhe Studime Celtike më 1978 në Institutin e Gjuhësisë. Prej vitit 1978, Elsie vizitoi disa herë Shqipërinë me një grup studentësh dhe profesorësh të Universitetit të Bonit. Për disa vite, ai gjithashtu mori pjesë në Seminarin Ndërkombëtar mbi Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqipe, mbajtur në Prishtinë, Kosovë. Nga viti 1982 deri në vitin 1987 punoi për Ministrinë Gjermane të Punëve të Jashtme në Bon dhe nga viti 2002 deri në vitin 2013 për Tribunalin Penal Ndërkombëtar për ish Jugosllavinë në Hagë, në veçanti si përkthyes për disa raste të përmendura, duke përfshirë gjykimin e Sllobodan Millosheviçit. Si një përkthyes Robert Elsie i ofroi lexuesit “një përzgjedhje të këngëve nga cikli më i njohur i vargut epik shqiptar”. Më 2 tetor 2017 Robert Elsie vdiq nga sëmundja e neuronit motorik në Bon, Gjermani. Para vdekjes së tij, ai kishte kërkuar që të varroseshin në Shqipëri.

Robert Elsie botoi rreth 60 libra në anglisht, shqip ose gjermanisht.
• Robert Elsie, editor (2006). Balkan Beauty, Balkan Blood : Modern Albanian Short Stories (Ëritings from an Unbound Europe). Northëestern University Press. ISBN 0-8101-2336-3.
• Robert Elsie (2006). Albanian Literature: A Short History. I. B. Tauris. ISBN 1-84511-031-5.
• Robert Elsie and Janice Mathie-Heck, editors (2004). Songs of the Frontier Ëarriors: Kenge Kreshnikesh–Albanian Epic Verse in a Bilingual English-Albanian Edition. Bolchazy-Carducci Publishers; Bilingual edition. ISBN 0-86516-412-6.
• Visar Zhiti, Robert Elsie (Translator) (2004). The Condemned Apple : Selected Poetry. Green Integer; Bilingual edition. ISBN 1-931243-72-7.
• Robert Elsie (2011). Historical Dictionary of Kosovo. Historical Dictionaries of Europe. 79. Scarecroë Press. ISBN 978-0-8108-7231-8.
•Robert Elsie (2010). Historical Dictionary of Albania. Historical Dictionaries of Europe. 75. Scarecroë Press. ISBN 978-0-8108-6188-6.
• Robert Elsie (2013). Leo Freundlich: Die Albanische Korrespondenz, Agenturmeldungen aus Krisenzeiten. Oldenburg Verlag. ISBN 978-3-486-70716-8.
•Robert Elsie (2013). Biographical Dictionary of Albanian History. I. B. Tauris. ISBN 978-1-78076-431-3.
• Robert Elsie (2013). The Cham Albanians of Greece: A Documentary History. I. B. Tauris. ISBN 978-1-780760-00-1.
• Robert Elsie (2013). The Balkans Ëars: British Consular reports from Macedonia in the Final Years of the Ottoman Empire. I. B. Tauris. ISBN 978-1-780760-76-6.

Sigal