23 % e popullsisë së vendit ose 671 mijë shqiptarë jetojnë nën kufirin e varfërisë.
Pulë apo kaposh, zgjidh e merr…!?
Disa shifra që të shqetësojnë, jo vetëm për pensionistët
Evdal NURI
1- “Nuk iu lë pa gjë “, na gëzoi Kryeministri para disa ditëve ! M’u duk se foli me përtesë. Sikur, fjalët i nxirrte me vështirësi . Sikur, s’ia kishte qejfi .T’u jap ndonjë ‘kockë’ këtë vit mendoj , se jemi dhe në krizë …!
Kudo , në sportelet deri dje pyesnin njëri –tjetrin . Do të ketë shpërblim sivjet ,por asnjeri s’jepte përgjigje ! Së fundi një 3000-she. Pak për pensionistët, aspak për administratën ! Tani diskutim tjetër. Po morëm kaposh , s’del hesapi për të tjera shpenzime. Nëse do të mjaftohemi me një pulë, mundesh ta plotësosh tavolinën. Kjo kur janë dy se kur është një pensionist vetëm pula sade i mbetet ! Tani orë të tëra për t’i marrë…… ! Jemi pak si shumë, 663 000 . Ky numër loz një rol të rëndësishëm krijon , ose rrëzon qeveri ! Duhet pranuar se jemi keq . Jo nga pleqëria , por dhe ekonomia, shëndetësia, shtëpia e tjerë. Do vij dita që do t’na luteni , ashtu s’i jeni lutur, me premtime të mëdha, por do të jetë vonë i Do të kujtojmë ç’keni bërë për 8-vjet .
Në kafe me Pr. Dr. Hysen Kordhën e Abazin, kujtuam se vitin e kaluar s’mund të blinim kaposh, por një pulë. Një vit më parë jo një kaposh në vit thoshim , por një thelë çdo ditë ! Bereqavers thoshim. Sivjet do të zgjidhim midis pulës e kaposhit….. ! 2-Disa shifra që të shqetësojnë, jo vetëm për pensionistët ! Një personi që jeton vetëm në Shqipëri e merr 120 euro në muaj ose rreth 16 mijë lekë , automatikisht është i varfër sipas përcaktimeve kombëtare të INSTAT për fenomenin e varfërisë i vlerësuar së fundmi ne një anketë të posaçme. Ndërsa një familje me katër persona konsiderohet e varfër nëse ka të ardhura 34 mijë lekë në muaj ose rreth 270 euro.
Sipas të dhënave të fundit të INSTAT, 23 % e popullsisë së vendit ose 671 mijë shqiptarë jetojnë nën kufirin e varfërisë. Kjo është gjendja ! Në Greqi për fund viti japin 1000 euro. Në vendet e tjera më tepër ! Do të ishte më e arsyeshme që tek ne të jepesh një pension i trembëdhjetë , kur dihet se pensionet tek ne janë nga më të ultat jo në Evropë , por dhe në rajon ! Parashikimi ” i rritjes të pensioneve” me 2- 3% është më pak se indeksim çmimi e jo rritje. Është e padrejtë dhe kjo. Ai që ka pensionin 10.000 lekë me 3% , i rritet 300 lekë. Ai që e ka 50.000 lekë merr 1500 lekë.” Pra pesë herë më tepër pension e po kaq rritja ! Pra, kush e ka pensionin më të lartë do të ketë dhe shtesën e lartë ! Në fakt duhet të ndodhi e kundërta . Keni vite që na jepni lëmosh. Votat ia u kemi dhënë, jo pak, por mbi 75 % e pensionistëve historikisht votat ia kanë dhënë të majtës. Kjo për traditë, apo nostalgji të së kaluarës, duke ndikuar dhe në familjarët. Të kuptohemi, shpresa vdes e fundit, por dhe besimi e durimi ka një kufi e diku vdes dhe ai !
Inflacioni ul pagën reale
Kur norma e inflacionit rritet , niveli i jetesës ulet. Ai ndikon në mënyra të ndryshme te njerëzit. Disa vuajnë dhe të tjerët përfitojnë. Nga inflacioni vuajnë njerëzit që jetojnë me të ardhura fikse, mbase çmimet rriten. Kjo çon në rritjen e kostos së jetesës. Për këtë arsye qeveria e ka për detyrë për të mbajtur të pandryshueshëm standardin e jetesës. Të paktën sa është norma e inflacionit. Me fjalë të tjera, një person që merr 20.000 lekë në muaj e inflacioni rritet me 5%, për të ruajtur të njëjtin nivel jetese ai duhet të marri 21.000. Kjo nuk llogaritet na qeveria !
Po pagë nominale ?
Është paga që marrim me lekë në dorë. Kuptohet sa më shumë të marrim aq më mirë do të jetojmë. Por kjo është relative. Ajo nuk përcakton standardin e jetesës. Edhe pse paga nominale rriten çdo vit, e ti ke më tepër lekë, niveli i jetesës ulet. Arsyeja është se çmimet rriten me një përqindje më të madhe sa përqindja e rritjes së pagës nominale..
Niveli i jetesës përcaktohet nga paga reale.
Paga reale është sasia e të mirave materiale që siguron me pagën nominale. Rritja e çmimeve më tepër se paga nominale ul ndjeshëm standardin e jetesës. Si pasojë, të ardhurat reale ulen. Jetesa bëhet më e vështirë edhe pse ti merr më tepër lekë. Nga rritja e pensioneve tek ne përfitojnë mbi 663000 pensionist. Numri i të moshuarve në Shqipëri pritet të rritet më shumë se dyfish në dhjetëvjeçarët e ardhshme. Aktualisht pensionistët zënë mbi 24% të popullsisë. Kjo shifër tregon se Shqipëria po plaket ! Pensionistët, mbartës të një përvoje shumëvjeçare, profesionale e jetësore. Ata kanë një përvojë pozitive që i transmetohet të rinjve dhe i bën ata më të nderuar dhe respektuar nga gjithë shoqëria. Shumë të moshuar edhe pse janë jashtë procesit të punës, luajnë një rol të rëndësishëm në shoqëri. Në këto kushte ata duhen përkrahur, ndihmuar, jo vetëm nga familja, por dhe nga shoqëria e sidomos nga shteti. Të majtët e quajnë veten parti e shtresave sociale . Vetëm të tillë s’po tregohen! Në dialektikë funksionon një ligj sipas të cilit e reja e mohon të vjetrën , por nuk e asgjëson plotësisht, ajo merr pozitivet e të vjetrës e këto i çon përpara. Pra, brezi i ri ka çfarë merr nga pensionistët Këto i ka për detyrë ta çoji më tej, ndryshe do mohohet zhvillimi Ndoshta disa i quajnë të tepërt, harraq, të bezdisur, të rrjedhur, siç kemi dëgjuar lartë e poshtë, por kjo s’është e vërtetë. Pensionistët e sotëm kanë qenë arsimtarë, mjekë, oficerë, ekonomistë , punëtorë e inxhinierë të nderuar e respektuar që kanë drejtuar shkolla, ndërmarrje e dikastere. Shumë nga ata kanë qenë profesorë e doktorë të shkencave. Tani si mos më keq me një pension minimal ! Është e kuptueshme që pleqëria bën punën e saj ,por një i moshuar është mbartës i një përvoje shumë vjeçare profesionale e shoqërore. Gjithmonë e më shumë sot po bëhet e domosdoshme të rritet interesimi i shoqërisë për të moshuarit. Ata kanë nevojë për një shërbim në bazë e superstrukturë. Plakja është një fenomen shumëformësh, e në qoftë se vdekja është e paevitueshme, kujdesi për të moshuar është përgjegjësi e shtetit . Shoqëria e sotme është me e emancipuar. Humanizmi dhe mundësia ekonomike është në një shkallë më të lartë, prandaj për këtë nënvleftësimin do t’ju dënojnë brezat e ardhshëm.
Keni vite që na jepni lëmosh. Votat ia u kemi dhënë, jo pak, por mbi 75 % e pensionistëve historikisht votat ia kanë dhënë të majtës. Kjo për traditë, apo nostalgji të së kaluarës, duke ndikuar dhe në familjarët. Të kuptohemi, shpresa vdes e fundit, por dhe besimi e durimi ka një kufi e diku vdes dhe ai!
Është e kuptueshme që pleqëria bën punën e saj ,por një i moshuar është mbartës i një përvoje shumë vjeçare profesionale e shoqërore. Gjithmonë e më shumë sot po bëhet e domosdoshme të rritet interesimi i shoqërisë për të moshuarit. Ata kanë nevojë për një shërbim në bazë e superstrukturë.
Presin në radhë për pensionin ….!
S’kanë lekë për kafe, ngrohen në Diell!
Por kur të thonë , mbaruan lekët …..!?