Kriminaliteti, droga, dhe “bumi” i emigracionit – Ja pse edhe shtetet e tjera mund t’i rikthejnë vizat Shqipërisë
Që prej 15 dhjetorit 2010, shqiptarët udhëtojnë pa vizë në të gjitha vendet e zonës ‘Shengen’
-22 vende të BE-së dhe katër vende jo anëtare të BE-së (Zvicër, Islandë, Lihtenshtein dhe Norvegji). Kjo do të thotë se shtetasit shqiptarë me pasaportë biometrike mund të qëndrojnë në çdo vend ‘Schengen’ për maksimumi 90 ditë, çdo gjashtë muaj. Në përputhje me legjislacionin e BE-së, përjashtimi nga regjimi i vizave për Shqipërinë u bë duke ndryshuar rregulloren e Komisionit Evropian, duke e kaluar Shqipërinë nga lista e vendeve të treta që i nënshtrohen sistemit të vizave në listën e vendeve të përjashtuara nga sistemi i vizave. Pak ditë më parë, nisur nga rritja e kriminalitetit nga shtetasit shqiptarë në Holandë – kryesisht lidhur me trafikimin e drogës dhe pastrimin e parave – policia dhe prokuroria holandeze i dërguan një memorandum Ministrinë së Drejtësisë dhe Sigurisë ku argumentuan se rivendosja e regjimit të vizave për qytetarët shqiptarë mund t’i parandalonte këta kriminelë të “hidhnin rrënjë” në Holandë. Në përgjigje të këtij lajmi shumë figura të opozitës bënë deklarata të ashpra kundër qeverisë që po rrezikonte kthimin e vizave për shqiptarët. Me anë të një statusi në Facebook, Ministri i Punëve të Jashtme, Ditmir Bushati u kundërpërgjigj duke i quajtur deklaratat “klithma dëshpërimi”:
“Gjinkallat e dëshpëruara të 25 Qershorit po i kalojnë ethet e gushtit me klithma për kthimin e vizave! Shërim të shpejtë!”
Megjithatë, pyetja që vlen të shtrohet është: Argumentimi i policisë dhe prokurorisë holandeze përbën arsye të mjaftueshme, brenda kornizës ligjore të BE-së, që Holanda të pezullojë liberalizimin e vizave për shtetasit shqiptarë?
Mekanizmi i pezullimit për marrëveshjet e liberalizimit të vizave, duke përfshirë atë me Shqipërinë, rregullohet përmes Rregullores së BE-së 1289/2013. Sipas kësaj rregulloreje, përjashtimi nga regjimi i vizave për një vend të tretë mund të pezullohet përkohësisht kur kemi të bëjmë me “një situatë emergjence”. Një situatë e tillë mund të ndodhë për shkak të rritjes së papritur të emigrantëve të parregullt, kërkesave për azil apo kërkesave të refuzuara për ripranim. Sipas Rregullores 1289/2013, shtetet anëtare duhet të kërkojnë nga Komisioni Evropian që të pezullojë heqjen e vizave. Me fjalë të tjera, shtetet anëtare në mënyrë individuale nuk munden të rivendosin regjimin e vizave. Është fakt se emigracioni i paligjshëm i shqiptarëve është problem i madh në BE – shqiptarët regjistruan numrin më të lartë të kërkesave për azil në Holandë në vitin 2016, e po ashtu, ishin grupi më i madh i emigrantëve të paligjshëm në gjithë vendet e BE-së. Më 27 shkurt 2017, Komisioni Evropian rishikoi mekanizmin e pezullimit të marrëveshjeve për liberalizimin e vizave, duke përfshirë në rishikim dhe Shqipërinë. Ndryshimet e reja në rregulloret e KE-së, lejojnë pezullimin e marrëveshjeve të liberalizimit të vizave me votim nga shumica e thjeshtë e vendeve të BE-së ose me vendim të KE-së. Nëse një shumicë e thjeshtë e vendeve të BE-së bënë një kërkesë të tillë, KE menjëherë duhet të rivendosë regjimin e vizave për 9 muaj, periudhë gjatë së cilës KE duhet të negociojë me vendin e prekur për të gjetur një zgjidhje. Nëse nuk gjendet një zgjidhje e tillë, pezullimi zgjatet me 18 muaj. Ndryshimet në rregullore përfshijnë në arsyet për pezullim të marrëveshjeve të liberalizimit te vizave, edhe “uljen e bashkëpunimit për ripranim, rritjen e shkallës së refuzimit të aplikimeve për ripranim dhe rritje të riskut që mund t’i vijë politikave publike dhe sigurisë publike të shteteve anëtare të BE-së nga ky shtet.” Për më tepër, ndryshimet parashikojnë një “mekanizëm monitorimi”, me “qëllim që të sigurohet se vendet e treta, që kanë një marrëveshje liberalizimi vizash, të vazhdojnë të përmbushin kriteret bazë.”
Çfarë nënkuptojnë këto ndryshime në lidhje me kërkesën e institucioneve holandeze?
Kjo do të thotë se teorikisht Holanda mund të ketë një bazë legjitime – të mjaftueshme apo jo, është e debatueshme – për të kërkuar pezullimin e heqjes së vizave për shqiptarët.
Së pari, arsyeja e përmendur nga policia dhe prokuroria holandeze për heqjen e vizave për shqiptarët është rritja e kriminalitetit. Kjo do të përputhej me arsyet për pezullim që janë shtuar kohët e fundit, të cilat përfshijnë rrezikun për sigurinë e brendshme.
Së dyti, tashmë për disa vite, emigracioni i paligjshëm nga Shqipëria në BE është një problem i madh, rrënjët e të cilit janë pak, për të mos thënë aspak të adresuara nga qeveria shqiptare. Kjo mund të jetë një arsye për vendet e tjera të BE-së që të mbështesin çdo propozim holandez për të rivendosur regjimin e vizave. Nëse qeveria e re holandeze – koalicioni qeverisës është aktualisht duke u formuar – vendos të miratojë rekomandimin nga policia dhe prokuroria dhe fillon të lobojë tek vendet e tjera të BE-së për të mbledhur një shumicë të thjeshtë për të pezulluar liberalizimin e vizave me Shqipërinë, Komisioni Evropian do të detyrohet ta miratojë këtë për 9 muaj dhe të fillojë negociatat me qeverinë shqiptare. Aktualisht në Holandë, një pjesë e madhe e partive janë kundër anëtarësimit të Shqipërisë në BE. Në vitin 2013, në një intervistë, ministri i atëhershëm i Punëve të Jashtme, që i përkiste krahut të majtë Frans Timmermans deklaroi se Holanda nuk do të “bëjë punët e pista të BE-së” dhe nuk do të jetë e para që do të dalë kundër dhënies së statusit kandidat për Shqipërinë. Vlen të theksohet se emigracioni dhe azilkërkuesit ishin një prej çështjeve më të nxehta të diskutuara gjatë fushatës elektorale të fundit në Holandë. Këto çështje janë ende të rëndësishme tashmë që po formohet koalicioni qeveritar. Pezullimi i liberalizimit të vizave me Shqipërinë do të varet dhe se nga cila parti do të marrë postin e Ministrit të Drejtësisë dhe Sigurisë dhe gatishmërinë e qeverisë holandeze për të bërë “punët e pista” për vendet e tjera të BE-së. Ndërkohë, Timmermans është bërë Nënkryetari i Parë i Komisionit Evropian dhe së shpejti me një qeveri të re të krishterë, ai mund të zbatojë një politik, të cilën katër vjet më parë po hezitonte ta zbatonte.
Raporti i Qeverisë Kanadeze: Kujdes nga grabitjet, terrorizmi, ngacmimet seksuale, protestat etj.
Kanadaja apel turistëve: Mendohuni mirë para se të shkoni në Shqipëri
Qeveria kanadeze ka përditësuar dje të dhënat për të gjithë shtetasit e vet që kërkojnë të udhëtojnë drejt Shqipërisë. Pas grabitjes së 10 milionë eurove që ndodhi javën e kaluar në Rinas, qeveria kanadeze paralajmëron qytetarët e vet për nivelin e lartë të krimit në Shqipëri.
Në raport vihen në dukje dhe vjedhjet e zakonshme që ndodhin në mjetet e transportit publik, si dhe vjedhjen e automjeteve. Në raport flitet dhe për konflikte mes bandave rivale dhe për rrezikun që kanë gratë turiste të bien pre e abuzimeve seksuale.
RAPORTI I QEVERISË KANADEZE:
Krimi
Krimet e vogla, të tilla si vjedhja nëpër xhepa dhe rrëmbimi i çantave janë të shpeshta, ndodhin veçanërisht në transportin publik dhe në zonat turistike. Vjedhja e automjeteve është e zakonshme. Vështirësitë ekonomike dhe disponueshmëria e lehtë e armëve të zjarrit rrisin rrezikun e incidenteve të dhunshme, plaçkitjeve dhe ndalimit të makinave. Disa incidente të dhunshme kanë ndodhur gjithashtu në, ose pranë Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës. Këto incidente zakonisht i atribuohen mosmarrëveshjeve të brendshme të një natyre personale, biznesi apo politike. Turistët zakonisht nuk janë në shënjestër, por mund të ndodhin konfrontime të dhunshme midis bandave kriminale të organizuara rivale
- Sigurohuni që gjërat tuaja personale, përfshirë pasaportën tuaj dhe dokumentet e tjera të udhëtimit, janë të sigurta në çdo kohë;
- Asnjëherë mos i lini gjërat personale pa kujdes në një automjet, dhe përdorni objekte të sigurta parkimi, veçanërisht gjatë natës;
- Shmangni shfaqjen e shenjave të pasurisë dhe bartjen e shumave të mëdha të parave me vete;
- Jini vigjilent kur udhëtoni në zonat rurale dhe të largëta, veçanërisht në zonat kufitare me Maqedoninë Veriore, ku siguria është shumë e dobët.
Terrorizmi
Ekziston një kërcënim i terrorizmit në Evropë. Sulmet terroriste kanë ndodhur në një numër qytetesh evropiane dhe ka një potencial për incidente të tjera të dhunshme, të cilat mund të targetojnë zona të frekuentuara nga emigrantët dhe udhëtarët e huaj.
Minat tokësore
Minat tokësore dhe mjetet e pashpërthyera që nga lufta e Kosovës në 1999 mbeten, veçanërisht në qytetet malore përgjatë kufirit verilindor të Shqipërisë me Kosovën. Këto zona janë identifikuar qartë në Shqipëri si zona të rrezikshme ose janë të rrethuar me shirit të dukshëm. Qëndroni në rrugë të shtruara dhe shmangni kanalet, fushat e hapura dhe korsitë e emergjencave të rrugëve.
Siguria e grave
Gratë që udhëtojnë vetëm mund të bien pre e disa formave të ngacmimit dhe abuzimit verbal.
Infrastruktura
Objektet turistike nuk janë të zhvilluara mirë, dhe shumë mallra dhe shërbime nuk janë në dispozicion. Ndërprerjet e energjisë ndodhin shpesh në të gjithë Shqipërinë, në zonat e largëta, si dhe në qytetet kryesore.
- Gjithmonë mbani një elektrik dore, ndërsa ecni nëpër rrugë
- Verifikoni orarin e ndërprerjeve të energjisë elektrike me autoritetet lokale
- Merrni masa për mirëqenien tuaj gjatë ndërprerjeve të energjisë.
Demonstratat
Më 16 dhe 21 shkurt 2019 u zhvilluan demonstrata të mëdha në Tiranë. Veprat e vandalizmit si dhe konfrontimet midis demonstruesve dhe forcave të sigurisë ndodhën gjatë një prej demonstratave. Përleshjet rezultuan me shumë të lënduar. Demonstrata ndodhin herë pas here. Edhe demonstratat paqësore mund të kthehen në dhunë në çdo kohë. Ato gjithashtu mund të çojnë në ndërprerje të trafikut dhe transportit publik.
- Shmangni sheshet ku zhvillohen demonstrime dhe tubime të mëdha.
- Ndiqni udhëzimet e autoriteteve lokale
- Monitoroni mediat lokale për informacion mbi demonstratat në vazhdim.
Siguria në rrugë
Kushtet e rrugëve dhe siguria rrugore janë të dobëta në të gjithë vendin. Rrugët kryesore janë të kalueshme, por rrugët dytësore shpesh mbahen keq. Në dimër, mund të hasni në kushtet e rrezikshme të dëborës dhe akullit në rrugët malore të mirëmbajtura në veri dhe juglindje të Shqipërisë. Ndërprerjet e energjisë mund të ndikojnë ndriçimin e rrugëve dhe sinjalet e trafikut. Shoferët janë jashtëzakonisht agresivë dhe të pamatur dhe këmbësorët shpesh gjenden duke ecur përgjatë anëve të rrugëve, duke përfshirë rrugët kryesore.
- Përdorni një mjet me katër rrota, madje edhe në qendrat urbane
- Inspektoni automjetet me qira tërësisht dhe sigurohuni që kompania të jetë në dispozicion për të ndihmuar në rast të problemeve mekanike
- Planifikoni me kujdes udhëtimin tuaj jashtë kryeqytetit
- Të marrësh me qira një udhërrëfyes / interpretues ose shofer lokal me reputacion. Mjetet e licencuara, në pronësi private mund të punësohen për udhëtime në të gjithë vendin.
- Negocioni para çmimet dhe oraret.
