Dekreti i Presidentit Amerikan Donald Trump dhe vendimi i Gjykatës së Lartë të SHBA-ve

683
Diana Skrapari

President Amerikan Donald Trump nxorri më 27 janar 2017 një dekret që ndalonte hyrjen në SHBA të gjithë refugjatëve dhe qytetarëve të 7 vendeve myslimane. Nga dekreti u hoq Iraku, ata që kanë dy nënshtetësi, mbajtësit e greencard dhe të vizave me anë të një dekreti të dytë. Masa përfshinte mbylljen e përkohshme të kufijve të SHBA për qytetarët e gjashtë vendeve me shumicë myslimane (Irani, Libia, Somalia, Siria, Sudani dhe Jemen) dhe për të gjithë refugjatët. Dekreti anti-migrator është pezulluar dy herë nga Gjykata e Apelit të Virxhinias në fund të majit, nga një Gjykatë e Hawai për versionin më të fundit dy muaj më parë, si dhe nga një Gjykatë e Apelit në San Francisco në mars, e cila mbështeti vendimin e një Gjykate në Seattle në shkurt. Të hënën, 26 qershor, Gjykata më e Lartë e Shteteve të Bashkuara ka kundërshtuar argumentet e këtyre gjykatave federale që deri më tani kanë penguar zbatimin e tij. Duke besuar se “interesi i mbrojtjes së sigurisë kombëtare është një objektiv urgjent për nevojën më të lartë,” vendimi i shumicës së Gjykatës, jo i nënshkruar nga autorët, beson se “të parandalosh qeverinë nga ndjekja e këtij objektivi duke aplikuar (pezullimin e vizave) për të huajt pa asnjë lidhje me SHBA-në, dëmton dukshëm interesat (tona), duke mos zbutur në mënyrë evidente vështirësitë e kujtdo qoftë tjetër. “Fitorja nuk është e plotë, por ajo është megjithatë e rëndësishme. Pesë muaj pas publikimit të tij të parë, dekreti Donald Trump që kërkon pezullimin çështjen e vizave për shtetasit e gjashtë vendet me shumicë myslimane do të hyjë në fuqi pothuajse plotësisht. Ligjshmëria e dekretit presidencial do të shqyrtohet nga Gjykata e Lartë në vjeshtë – nëse ai është ende i diskutueshëm, vlefshmëria e tij është planifikuar për 90 ditë. Gjykata në përputhje me rrethanat futi një përjashtim në favor të të huajve “që mund të provojnë në mënyrë të besueshme një marrëdhënie të ndershme me një person apo entitet në Shtetet e Bashkuara.” Dykuptimësia e formulës shtyn gjyqtarët të “ilustrojnë llojin e marrëdhënies” që mund të përfitojnë nga ky përjashtim individët,”në një marrëdhënie familjare të afërt është e nevojshme”; për subjektet, “marrëdhënia duhet të jetë formale, e dokumentuar dhe e formuar në rrjedhën e zakonshme” të aktiviteteve të organizatës në fjalë, si një student i pranuar në një universitet amerikan, një punëtor i punësuar nga një biznes apo ekspertë të ftuar për konferencë në Shtetet e Bashkuara. I njëjti vendim me të njëjtin përjashtimi është aplikuar në pezullimin e programit të refugjatëve: “Kur është fjala për refugjatët pa lidhje (me personat që banojnë ligjërisht në SHBA), peshorja shkon në favor të nevojës së pamohueshme për qeverinë për të siguruar sigurinë e vendit “, tha gjykata. Formula nuk bind të gjithë komunitetin ligjor, duke përfshirë edhe 9 të mençurit e Gjykatës së Lartë. Një “mendim disident” që është nënshkruar nga gjyqtarët konservatorë Clarence Thomas, Samuel Alito dhe Neil Gorsuch, është në favor të zbatimit të plotë të dekretit, duke argumentuar se “ky rregullim mund të jetë i pa praktikueshëm, duke u vënë zyrtarëve barrën të vendosin – në rrezikun e mospërfilljes së gjykatës – kush ka një lidhje të mjaftueshme “me Shtetet e Bashkuara. Nga ana tjetër, një sinjal inkurajues për Donald Trump: Neil Gorsuch, gjyqtari i sapo emëruar, mbështet një masë të rëndësishme të fillimit të mandatit të tij.

Ky është një sukses inkurajues për Shtëpinë e Bardhë, e cila kishte ndryshuar dekretin e saj të parë në mars, duke hequr Irakun nga lista e vendeve të synuara, duke hequr të ketë në shënjestër vetëm refugjatët sirianë dhe të favorizojë të krishterët për të mos hapur akuzën e diskriminimit anti-mysliman. Donald Trump ka mirëpritur vendimin e Gjykatës së Lartë pa një “fitore” për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara. “Si president, unë mund të lë të hyjnë në vendin tonë njerëz që duan të na bëjnë keq”, ka thënë ai në një deklaratë. “Vendimi i marrë unanimisht nga Gjykata e Lartë është një fitore e qartë për sigurinë tonë kombëtare.” Trump njoftoi javën e kaluar se dekreti do të hyjë në fuqi 72 orë pas marrjes së miratimit përfundimtar të drejtësisë – ose të enjten në mëngjes 29 qershor. “Ndalimi i hyrjes për myslimanët shkel parimin themelor kushtetues se qeveria nuk mund të favorizojë ose të diskriminojë ndonjë fe. Gjykatat kanë bllokuar me sukses këtë ndalim diskriminues dhe të pambrojtshëm. Gjykata e Lartë tani ka mundësinë për të anuluar atë patjetër, u përgjigj të hënën Omar Jadwat, avokati i ACLU, organizata e madhe amerikane për mbrojtjen e lirive. Organizata Refugee Assistance Project (Irap) nga ana e saj kujtoi se dhjetëra mijëra amerikanë ishin mobilizuar kundër këtij dekreti, “duke i treguar botës se ne nuk jemi kështu dhe ne nuk e duam këtë gjë”. Website-i i Amnesty International tregon raste të ndryshme të personave të cilëve u janë ndaluar hyrja në SHBA. Një rast është ai i një babai me nënshtetësi amerikane dhe jemenite, i cili bashkë me gruan dhe vajzën e madhe fluturuan drejt Amerikës duke lënë në Malajzi vajzën e tyre të vogël. Ai ka marrë nënshtetësinë amerikane në 2014, dhe bëri kërkesën për viza për gruan dhe vajzën e tij të madhe. Vajza tjetër lindi në 2016 dhe ai bëri një kërkesë për viza për atë, por që kërkesa për viza për vajzën e vogël u trajtua si kërkesë e ndarë nga ajo e familjes dhe ai nuk morri përgjigje për këtë kërkesë për viza. Në këtë kohë, në Jemen, situata u përkeqësua dhe ndodhi ngjarja e Ambasadës Amerikane në Sana’a në kryeqytetin e Jemenit. Familja e tij u zhvendos në Kuala Lumpur, në Malajzi për të vazhduar procesin e marrjes së vizave. Kur një Gjykatë federale e një distrikti pezulloi dekretin, jemenitët me viza u vërsulën në SHBA. Në këtë rast edhe kjo familje bëri një gjë të paimagjinueshme duke braktisur vajzën e tyre të vogël në Malajzi. Rast tjetër është ai i dy vëllezërve që i shpëtuan plumbave në Jemen dhe që ndodhen aktualisht në Xhibuti pasi nuk mund të shkojnë në SHBA. Një rast tjetër që përmendet nga Amnesty International është i një gruaje të re amerikane e martuar me një gazetar jemenit, i cili nuk mund të shkojë në SHBA të jetojë me atë dhe që ndodhet aktualisht i bllokuar në Malajzi. Frenklin D. Ruzvelt (President i SHBA-ve 1933-1945) gjithmonë thoshte “Kujtoni, kujtoni gjithmonë, se të gjithë ne, dhe ti dhe unë, jemi pasardhës të emigrantëve dhe revolucionarëve” dhe kjo politikë e re migratore e Presidentit Trump duhet të jetë sa më e drejtë në mënyrë të atillë që thënia e Jose Antonio Vargas, (gazetar me origjinë filipinase, fitues i çmimit Pulitzer) i cili thoshte: “Një system i keq migrator, do të thotë familje të prishura dhe jetë të thyera”, të mos bëhet realitet…
Sigal